DLW 22-05-24 Verslaving + Psychiatrische aandoeningen

• BSP apothekersassistenten
• MBO
• Studiejaar 3

Programma van deze les

- Vragen van jullie?

- Kort terugkijken op vorige les

- Uitleg verslaving

- Uitleg psychiatrische aandoeningen en psychofarmaca

Lesdoelen van vandaag:

- Je kent de begrippen misbruik en verslaving

- Je weet wat te doen wanneer je signalen in de apotheek ziet die 

duiden op misbruik of verslaving.

 - Je kent de psychiatrische aandoeningen;

angststoornissen, depressie   psychose, bipolaire stoornis en ADHD

- Je kent de bijbehorende psychofarmaca

 

KD = Kwalificatiedossier

Kerntaak 1 Voert geïndividualiseerde farmaceutische patiëntenzorg uit

W1 - Neemt de zorgvraag aan

W2 - Voert medicatiebewaking uit

W3 - Verzorgt uitgifte van medicijnen

W4 - Geeft instructie over medicatiegebruik

W5 - Verwerkt patiëntgerelateerde informatie en administratie

Kerntaak 2 Verleent niet-receptgestuurde zorg aan de patiënt

W1 - Adviseert over gezondheid en preventie

W2 - Geeft zelfzorgadvies

Kerntaak 3 Biedt productzorg

W1 - Stelt voorgeschreven geneesmiddelen beschikbaar

W2 - Stelt op maat gemaakte geneesmiddelen beschikbaar

W3 - Zorgt voor logistiek en beheer

Kerntaak 4 Werken aan kwaliteit en deskundigheid

W1 - Werkt aan de eigen deskundigheid

W2 - Werkt aan bevorderen en bewaken van kwaliteitszorg

W3 - Werkt multidisciplinair samen en stemt werkzaamheden af

Er bestaan een hoop ‘wijsheden’ over slaap,

zijn ze waar of onwaar?

De uren slaap voor middernacht zijn de belangrijkste.

Elk mens heeft minimaal acht uur slaap nodig.

‘Al slaap je niet, dan rust je toch.’ (Als kinderen niet in slaap kunnen vallen.)

Vanavond vroeg naar bed, dan kun je vooruitslapen voor de volgende dag.

1e gedeelte: fysieke rust

2e gedeelte: mentale rust. Dit schuift op bij ouderen, minder lang fysiek, geen groei. Beide fases belangrijk.

8 uur is een gemiddelde.

Wordt vaak gebruikt om kinderen op tijd in bed te krijgen. 

Vooruitslapen kan niet.  Na slaap onthouding wordt vooral de diepe slaap ingehaald (fysiek).

Waarom is het belangrijk om voorlichting te geven over de slaapcyclus?

Voor acceptatie + leefregels belangrijk.

Waarom is het zinvol om alleen kortwerkende slaapmiddelen voor te schrijven?

Om de sufheid de volgende dag te voorkomen. Geef goed voorlichting over rijvaardigheid. 

Wat is misbruik?

Wat is misbruik?

Misbruik

Misbruik = gebruik van medicijnen zonder dat er een medische aanleiding is.

Bijv. zelfzorgmiddelen, receptgeneesmiddelen van anderen,                                                  ondoordacht gebruikt van gnm die eerder voorgeschreven zijn.

Alleen door voorlichting is misbruik van geneesmiddelen te voorkomen.

Misbruik van alcohol of drugs: wanneer het gebruik van het middel leidt tot maatschappelijke en relationele schade, terwijl de kenmerken van afhankelijkheid (nog) niet aanwezig zijn.

Wat is misbruik?

Wat is verslaving?

Verslaving

Verslaving = voortdurende behoefte om een middel in te nemen of te gebruiken.

Een verslaving begint vaak met gewoontevorming.

Andere definitie: een onweerstaanbare behoefte om middelen te gebruiken, onafhankelijk van de lichamelijke behoefte.

De ene verslaving is de andere niet, afhankelijk van de kenmerken.

Wanneer een aangenomen gewoonte plezierig wordt gevonden, is het wegvallen ervan onplezierig→ men wil dat handhaven→ emotionele afhankelijkheid van de gewoonte (dit kan per persoon verschillen, het middel zelf speelt ook een rol)

Verslaving komt met name voor bij handelingen (of geneesmiddelen) die direct een plezierig effect geven (niet bij gereguleerde afgifte).

Niet alle verslavende middelen hebben lichamelijke afhankelijkheid tot gevolg. 

Onthoudingsverschijnselen weerhouden verslaafde ervan om te stoppen met het gebruik van het verslavende middel→ onthoudingsverschijnselen zijn meestal binnen enkele dagen verdwenen.

Bij kalmeringsmiddelen komt het soms voor dat patiënten 200% boven de gebruikelijke dosis gebruiken. Let dus goed bij signalen van eerder terugkomen. Noteer 'smoesjes' in het AIS.

Niet alleen benzo's maar bijvoorbeeld ook diuretica "valt er zo lekker van af'. 

Het normale dagelijks leven gaat op den duur een ondergeschikte rol spelen.

Emotionele afhankelijkheid is kenmerk van verslaving. 

"Normale leven" gaat ondergeschikte rol spelen, geen oog meer voor de omgeving.

Indeling van drugs

Verdovend

Stimulerend

Waarnemingsveranderend

alcohol

slaapmiddelen kalmeringsmiddelen

opium

morfine 

heroïne 

GHB. 

hasj  

cafeïne

nicotine

MDMA (xtc)

cocaïne, 

4-FA 

speed

antidepressiva

paddo’s/truffels

lsd

ketamine 

hasj hoge sterkte

wiet hoge sterkte

https://www.knmp.nl/rekenmodules/benzos_html

Corticosteroïden: stopt natuurlijke bijnierfunctie, deze moet weer opgang komen= uitlsuipen bij langdurig gebruik.

https://www.brijder.nl/probleem/alcoholverslaving/alcoholverslaving-test

Goede voorlichting belangrijk omdat nachtelijke onrust en slapeloosheid niet bevorderlijk zijn voor de motivatie om te stoppen.

Bij het afleveren van nicotinepleisters geeft het AIS een CI-melding bij angina pectoris. Dus lever ik de nicotinepleisters niet af.

waar

niet waar

Ik (♀) gebruik 20 glazen alcohol per week, maar ik ben niet verslaafd, personen in mijn naaste omgeving drinken veel meer.

1. Deze mevrouw heeft gelijk.
2. Ze heeft gelijk, toch adviseer je haar om minder te drinken
3. Vrouwen zijn verslaafd bij meer dan 15 glazen alcohol per week
4. De omgeving is maatstaaf en dus bepalend

Het niet vergoeden van slaap- en kalmeringsmiddelen is een goede beslissing om misbruik en verslaving te voorkomen.

Mee eens

Neutraal

Oneens

Hoe zou jij het begrip emotionele afhankelijkheid omschrijven?

Geef twee voorbeelden van misbruik waarbij geen sprake is van verslaving?

Angst kan leiden tot lichamelijke klachten.
Welk autonome zenuwstelsel wordt dan geactiveerd?

Wie behandelt in de eerste lijn fobieën?

Psycholoog

Psychotherapeut

Psychiater

https://www.apotheek.nl/medicijnen/sint-janskruid#mag-ik-sint-janskruid-met-andere-medicijnen-gebruiken

Schizofrenie

Men spreekt van schizofrenie indien psychoses langdurig of meerdere malen optreedt en minstens 2 van onderstaande symptomen;

- wanen

- hallucinaties

- gedesorganiseerde spraak (bijv. ontsporend of onsamenhangend)

- ernstig gedesorganiseerd of katatoon gedrag

- extreem negativisme

Op 1.10 begint de uitleg over de verschillende types.

Ik vond de les ...

top

flop

eigen mening