4W1 De zintuigen

• AFP
• MBO
• Studiejaar 1

1

De zintuigen

Na deze les...

1 Vertel je welke zintuigen je hebt en op welke prikkels ze reageren

2 Vertel je de juiste volgorde van prikkel tot reageren in het lichaam

3 Vertel je de bouw en functie van de huid

4 Vertel je de functie van de zintuigorganen in de huid

 

6.1 Zintuigen

De zintuigen geven informatie van de buitenwereld door aan het brein. Daardoor kun je reageren op wat er om je heen gebeurt.

6.1 Zintuigen

Zintuigen horen bij het zenuwstelsel...

• zenuwcellen hebben als taak een boodschap door te geven, dit doen zij...
• in de cel met een elektrisch stroompje
• tussen cellen met stoffen (neurotransmitters)

6.1 Zintuigen

Verschillen hierin zijn...

• zintuigen brengen de boodschap naar het brein toe (sensorisch)
• zenuwen brengen de boodschap van het brein af (motorisch)

een sensorische zenuw (of zintuig) geeft een impuls aan het brein

S

een motorische zenuw geeft een boodschap van het brein af

M

6.1 Zintuigen

Zintuigcellen...

• vangen signalen van buiten het lichaam op
• en sturen deze als elektrisch stroompje (impuls) door naar het brein

6.1 Zintuigen

• een prikkel uit de omgeving wordt met een zintuigorgaan (receptor) opgevangen
  
• voor elke type prikkel is er een apart zintuigorgaan

zintuigorgaan

6.1 Zintuigen

6.1 Zintuigen

De zintuigen zijn...

• zicht (ogen)
• tast, druk en temperatuur (huid)
• reuk (neus)
• gehoor (oren) en balans (evenwichtsorganen)
• smaak (tong)

6.1 Zintuigen

De zintuigen zijn...

• pijn (zenuw uiteinden in alle organen)

6.1 Zintuigen
het ontstaan van impulsen

Impulsen kunnen alleen ontstaan als de prikkel sterk genoeg is, dat heet drempelwaarde.

Onder deze waarde kan de zintuigcel geen impuls maken.

6.1 Zintuigen
gewenning en concentratie

• wanneer een prikkel aanhoudt, maken zintuigcellen minder impulsen (gewenning).
• bij een sterke focus of concentratie verlaagt de drempel en worden er eerder en meer impulsen gevormd

brein

prikkel

↑

↑

↑

6.1 Zintuigen
gewenning en concentratie

Het brein geeft de impuls betekenis en zal daarop...

• iets doen (activeren)
• iets laten (remmen)

brein

iets doen

iets laten

↑

↑

↑

6.2 Het zenuwstelsel

Lees 6.2 (blz 196-197)

Geef antwoord op de vraag

• verklaar op deze afbeelding de gele en blauwe kleuren
• wanneer is iemand zich bewust van een prikkel?

6.2 Het zenuwstelsel

Lees 6.2 (blz 196-197)

effect - gevoelszenuw - zintuig - bewegingszenuw - bewustwording - prikkel

• koppel elk bovenstaand woord aan het juiste nummer

1

2

3

4

5

6

1=prikkel

2=zintuig

3=gevoelszenuw

4=bewustwording

5=bewegingszenuw

6=effect

6.3 De huid

De huid is een orgaan, het bestaat uit verschillende weefsels. Omdat de huid grenst met de omgeving, zitten er veel zintuigen in de huid.

De huid heeft twee lagen...

• de opperhuid
• de lederhuid

6.3 De huid
opperhuid

De opperhuid bestaat uit twee lagen:

• de kiemlaag bevat levende cellen, ze schuiven bij elke deling een laag op en maken hoornstof (= waterafstotend)
• de hoornlaag bevat dode cellen en heeft een beschermende functie

6.3 De huid
opperhuid

Haren ontstaan door instulping van de opperhuid...

• het haarzakje ligt in de lederhuid
• elke haar heeft een haarspiertje
• elke haar heeft een talgklier, dat talg maakt om huid en haar soepel te houden

haarspier

1

talgklier

2

6.3 De huid
de lederhuid

De lederhuid bestaat uit elastische vezels, daartussen liggen...

• bloedvaten
• huidklieren en haren
• zenuwen
• zintuigen

6.3 De huid
de lederhuid

De lederhuid heeft voor verschillende prikkels aparte zintuigorganen...

• druk
• aanraking
• temperatuur
• pijn

druk

aanraking

pijn en temp

6.3 De huid
de lederhuid

• druk- en aanraakzintuigen wekken een impuls op als ze fysiek van vorm veranderen
• thermische zintuigen wekken een impuls op als de temperatuur onder of boven een waarde ligt
• pijnzenuwen wekken een impuls op als zij in contact komen met stoffen als gevolg van celdood

druk

aanraking

pijn en temp

6.3 De huid
taken van de huid

De lederhuid heeft voor verschillende prikkels aparte zintuigorganen...

• druk
• aanraking
• temperatuur
• pijn

welke huidtaken zie je hier?

Na deze les...

1 Vertel je welke zintuigen je hebt en op welke prikkels ze reageren

2 Vertel je de juiste volgorde van prikkel tot reageren in het lichaam

3 Vertel je de bouw en functie van de huid

4 Vertel je de functie van de zintuigorganen in de huid

 

Na deze les...

1 noem je de organen van borst-, buik en bekkenholte

2 leg je uit welke oorzaak een aandoening kan hebben

3 leg je uit hoe groei en ontwikkeling plaatsvinden

1 Vertel je welke zintuigen je hebt en op welke prikkels ze reageren

2 Vertel je de juiste volgorde van prikkel tot reageren in het lichaam

3 Vertel je de bouw en functie van de huid

4 Vertel je de functie van de zintuigorganen in de huid

zelf maken

H6 De zintuigen

• Opdracht 1 t/m 6