3. Grenzen in de grondwet en grondrechten

• Burgerschapskunde
• Maatschappijleer
• +1
• MBO
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3,4
• Studiejaar 1-4

Introduction

Dit is de laatste les uit een lessenreeks van drie lessen over de Nederlandse Grondwet en grondrechten en hoe die effect hebben op leerlingen. Deze lessen zijn ook los van elkaar inzetbaar. Lesduur: 30 minuten

Instructions

Les 3: Grenzen in de grondwet en grondrechten

Doelen van de les

- Aan het eind van de les kunnen de leerlingen omschrijven wat de Grondwet en grondrechten betekenen.
- Daarnaast weten de leerlingen hoe de Nederlandse grondwet en de daarbij behorende grondrechten invloed hebben op hunzelf en hun dagelijks leven.

De doelen van deze les sluiten aan op op kerndoel 3: democratische waarden uit de kerndoelen burgerschap en digitale geletterdheid.

Voorbereiding

- Neem de slides door en de bijbehorende notities.
- Bekijk de docenthandleiding waar al deze notities in staan.

Benodigdheden

- Centraal scherm om de les te tonen
- Internet
- Devices voor de leerlingen of pennen en papier

1. Grondwet en grondrechten

GRONDRECHTEN

GRONDWET     

Les 3: Grenzen in de . . .

&

Actief! Burgerschap

1. Grondwet en grondrechten

Hoe werkt het?

• Dit weet je al
  
• Dit leer je nu
  
• Doen
  
• Terugkijken

• Kijken
• Klik hier
• Afbeelding vergroten

1. Grondwet en grondrechten

Na de les:

• kun je uitleggen hoe de waarden* vrijheid, gelijkheid en
   solidariteit met elkaar kunnen botsen in de Grondwet.

Waarden zijn ideeën en doelen die mensen in een samenleving of groep belangrijk vinden. Waarden zijn gedachten over wat goed en wenselijk is.

Aan het eind van deze les kunnen de leerlingen uitleggen dat de waarden vrijheid, gelijkheid en solidariteit met elkaar botsen in de grondwet.

Vraag aan de leerlingen wat het woord 'waarden' betekent. Klik op de hotspot-asterix voor een definitie van het woord.

Wat

betekenen

deze waarden

voor jou?

Bedenk drie woorden per waarde.

Woordweb
Vraag: wat betekenen de waarden vrijheid, gelijkheid of solidariteit voor jou?

Doel opdracht: leerlingen denken na over wat deze waarden voor hun betekenen.

Met device: leerlingen vullen per waarde minimaal drie woorden in die duidelijk maken wat deze waarde voor hen betekent.

Nadat de leerlingen hun antwoorden hebben ingevuld, bespreek je deze met hen. Versleep de antwoorden naar het juiste thema.

In korte tijd delen leerlingen hun idee of ervaring en wordt duidelijk welke overeenkomsten/verschillen er zijn.

Hoe beschermt de grondwet

deze waarden denk je?

Open vraag: hoe beschermt de grondwet de waarden vrijheid, gelijkheid en solidariteit denk je?

1. Grondwet en grondrechten

vrijheid

Waarden in de grondwet

solidariteit

gelijkheid

?

?

?

De waarden vrijheid, gelijkheid en solidariteit komen terug in de grondrechten van de grondwet.

In welke grondrechten komen deze waarden terug?

1. Grondwet en grondrechten

Waarden in de grondwet

solidariteit

gelijkheid

vrijheid

Artikel 7
Vrijheid van meningsuiting

Artikel 8
Bescherming van de persoonlijke levenssfeer

Artikel 9
Vrijheid van vergadering
en betoging

Artikel 10
Recht op privacy van communicatie

Artikel 1
Gelijke behandeling
en non-discriminatie

Artikel 7
Vrijheid van meningsuiting: vrijheid van expressie en

gelijke toegang tot media

Artikel 20

Sociale zekerheid en bescherming en

de bevordering van

de volksgezondheid

Artikel 23

Vrijheid van onderwijs: erkenning en financiering van verschillende onderwijsvormen

In deze grondrechten komen de waarden vrijheid, gelijkheid en solidariteit terug.

Waar vindt de botsing plaats?

Sociale druk en geestelijke gezondheid: Luca voelt zich gediscrimineerd en buitengesloten op school vanwege zijn seksuele oriëntatie. Zijn mentale gezondheid gaat hierdoor achteruit. Het is moeilijk voor hem om toegang te krijgen tot passende ondersteuning en behandeling vanwege stigma's rondom LGBTQ+-kwesties.

Sleepvraag - Waar vind de botsing plaats?

De volgende situaties botsen tussen de waarden vrijheid, gelijkheid en/of solidariteit. Klik op de hotspot om de situatiekaart te openen. Sleep de situatiekaarten naar de juiste plek tussen de waarden.

Geen device? Bespreek de situatie dan klassikaal.

gelijke behandeling

VS

bescherming

van de volksgezondheid

Waar vindt de botsing plaats?

Kledingvoorschriften op school: Aisha wil haar culturele identiteit uitdrukken door traditionele kleding te dragen op school. De school heeft echter strikte dresscodes. Hierdoor wordt zij gedwongen om haar vrijheid van meningsuiting op het gebied van kledingkeuze op te geven om gelijk behandeld te worden volgens de schoolregels.

Sleepvraag - Waar vind de botsing plaats?

De volgende situaties botsen tussen de waarden vrijheid, gelijkheid en/of solidariteit. Klik op de hotspot om de situatiekaart te openen. Sleep de situatiekaarten naar de juiste plek tussen de waarden.

gelijke behandeling

VS

vrijheid van meningsuiting

Waar vindt de botsing plaats?

Censuur van lesmateriaal: Ruben protesteert tegen de censuur van lesmateriaal over bepaalde historische gebeurtenissen op zijn school. Hoewel hij zijn recht op vrijheid van meningsuiting wil uitoefenen, kan de school bepaalde inhoud willen filteren om te voldoen aan haar pedagogische doelstellingen en de vrijheid van onderwijs om haar eigen lesprogramma vorm te geven.

Sleepvraag - Waar vind de botsing plaats?

De volgende situaties botsen tussen de waarden vrijheid, gelijkheid en/of solidariteit. Klik op de hotspot om de situatiekaart te openen. Sleep de situatiekaarten naar de juiste plek tussen de waarden.

vrijheid van onderwijs

VS

vrijheid van meningsuiting

Waar vinden de botsingen plaats?

Scholen met verschillende financiële middelen:
Jongeren die naar scholen gaan met minder financiële middelen hebben mogelijk beperkte toegang tot dezelfde kwaliteit van gezondheidszorg als hun leeftijdsgenoten op scholen met meer middelen. Dit kan resulteren in ongelijke kansen voor het leren over gezondheid.

Uitspraken op sociale media: Neo deelt zijn mening op Instagram over ras. Hoewel hij de vrijheid heeft om zijn mening te uiten, kunnen de uitspraken als discriminerend worden beschouwd door leeftijdsgenoten of anderen.

Medische dossiers op school: Joya maakt bezwaar tegen het delen van haar medische informatie met schooldirecteuren of leraren, zelfs als deze informatie relevant is voor het waarborgen van een veilige schoolomgeving of het bieden van passende ondersteuning.

Sleepvraag - Waar vind de botsing plaats?

De botsingen vinden bij deze situaties plaats tussen:

• Scholen met minder financiële middelen: Sociale zekerheid en bescherming en de bevordering van de volksgezondheid en gelijke behandeling en non-discriminatie
• Uitspraken op sociale media: Vrijheid van meningsuiting en gelijke behandeling en non-discriminatie
• Medische dossiers op school: Bescherming van de persoonlijke levenssfeer en sociale zekerheid en bescherming en de bevordering van de volksgezondheid

Kun je zelf een ander voorbeeld van

een botsing tussen grondrechten bedenken?

Open vraag: Hoe botsen deze grondrechten met elkaar?

Soms kunnen grondrechten elkaar in de weg zitten. Bijvoorbeeld, het recht op vrijheid van meningsuiting kan botsen met het recht op gelijke behandeling als iemand discriminerende dingen zegt. Ook kan het recht op vrijheid van religie botsen met gelijke behandeling als bepaalde religieuze praktijken discrimineren. Demonstraties en vergaderingen mogen, maar als ze de veiligheid in gevaar brengen, kan dat een probleem worden. Verder, als we onze privacy willen beschermen, kan dat botsen met maatregelen om de samenleving te beschermen, zoals surveillance. Deze conflicten laten zien dat het een uitdaging is om de balans te vinden tussen individuele rechten en het algemeen belang.

Leg in je eigen woorden uit hoe

de waarden vrijheid, gelijkheid

en solidariteit met elkaar botsen

in de grondrechten van Nederland.

STELLING

De botsingen in de grondwet

hebben effect op mij.

Hoe hebben deze botsingen
wel/ niet effect op jou?

1. Grondwet en grondrechten