Concept 6: Centrum en periferie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Concept 5: Landen indicatoren (deel 2)

Startklaar:

•  jas uit, telefoon weg
• schrift en huiswerk op tafel
• laptop weg

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

Links een vrouw van de Fula en rechts een vrouw van de Wolof.

Programma periode 2

Vandaag:

• Huiswerk bespreken
• Stukje uitleg + aantekeningen maken
• Zelfstandig werken

Lesdoelen deze week:

• verschillende landen met elkaar vergelijken aan de hand van de economische, sociaal-culturele en demografische dimensie. 
  
  
• een indeling van de wereld maken aan de hand van indicatoren

Bespreking

• Wat is je opgevallen?
• Hoe vergelijk je landen?
• Zijn alle toiletten in West-Afrika hetzelfde? 

Landen vergelijken

• Aan de hand van verschillende dimensies:
  - economisch
  - cultureel
  - demografisch
  - politiek...
• Maar binnen een land ook verschillen!
  (regionale en sociale ongelijkheid) 

Goede start van periode 2

• Pak je AK-schrift voor de uitleg! 

Het wereldsysteem

Wereldsysteem-theorie = landen zijn afhankelijk van elkaar. 

Deze theorie beschrijft hoe het  wereldwijde systeem van economische verbondenheid en afhankelijkheid eruit ziet. 

Centrumland

De rijke landen in de wereld. De productie in die landen is hoog en er is een koopkrachtige bevolking. Het centrum beheerst de wereldhandel.

Semi-perifeer land

Niet arm, maar ook niet rijk. Ze zijn sterk gegroeid door de opkomst van de industrie. Bedrijven uit de centrumlanden willen zich er graag vestigen, omdat de lonen er laag zijn. 

Perifeer land

landen met een laag inkomen. Ze zijn afhankelijk van andere landen, hebben geen goede technologie en produceren niet veel. 

Een voorbeeld: De afwas

Burkina Faso

Inkomen is 24 euro per maand

Vietnam

Inkomen 230 Euro per maand

Oostenrijk

Verschuivingen wereldsysteem

Het systeem is niet vast.

Het verandert met de tijd! 

Klik om het plaatje groter te zien!

Ontstaan wereldsysteem

Eind 15e eeuw

1. Ken jij landen die kolonies hadden?
2. Ken jij landen die kolonies zijn geweest?

kolonialisme

Systeem waarin vooral Europese landen (overzeese) gebieden bezetten uit economische en/of strategische overwegingen of als potentieel vestigingsgebied.

Hoe vergelijk je landen?

• Gebruikt landen indicatoren vanuit verschillende dimensies

Wat zijn de aardrijkskundige dimensies?

• politiek
• economisch
• sociaal-cultureel
• demografisch
• fysisch 

Landen indicatoren

Voorbeeld:

• BNP (economische dimensie)
• Levensverwachting (demografische dimensie)
• Politiek systeem (politieke dimensie)
• Analfabetisme (Sociaal-culturele dimensie) 
• grondstoffen (fysische dimensie)

Quiz

• Per periode een quizwinnaar! 
  
• vrijwilliger voor administratie? 
• spelregels:
  - speel alleen
  - gebruik je eigen naam 

Verdiepend artikel

https://www.nationalgeographic.nl/geschiedenis-en-cultuur/2020/01/wat-de-wereld-kwijt-kan-raken-een-conflict-met-iran

Verdiepend artikel

https://www.nationalgeographic.nl/geschiedenis-en-cultuur/2020/01/wat-de-wereld-kwijt-kan-raken-een-conflict-met-iran