Blok 3: Landbouw in de woestijn

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Blok 3: Landbouw in de woestijn

Les 1

• uitleggen waardoor landbouw op de oevers van de Nijl mogelijk is.

• de belangrijkste rivier en steden van Egypte aanwijzen op een kaart.

• beschrijven hoe irrigatie werd toegepast in het oude Egypte.

• beschrijven waarom het overschot aan landbouwproducten ervoor zorgde dat niet iedereen in het oude Egypte meer in de landbouw hoefde te werken.

0

Waarom wordt Egypte wel het geschenk van de Nijl genoemd?

De Nijl

Vruchtbare landbouwgrond

Woestijn

Steden

• In het voorjaar overstroomt de Nijl.
  
• Als het water na een overstroming zakt, blijft er water achter de dijkjes staan.
  
• In de zomer staat het water in de Nijl laag.
  

bewaarplaats voor water – dijk – Nijl – Nijldal

0

We lezen samen !

Specialisatie          

                      Bladzijde 51 in leerwerkboek 2

1. Egypte ligt bij A
2. Egypte ligt bij B
3. Egypte ligt bij C
4. Egypte ligt bij D

Waar ligt de Nijldelta?

1. In het Zuiden van Egypte
2. In het Noorden van Egypte
3. In het Oosten van Egypte
4. In het westen van Egypte

Waarom was de Nijl zo belangrijk voor de Egyptische boeren?

1. De Nijl leverde water.
2. De Nijl leverde vruchtbare modder.
3. Beide antwoorden zijn JUIST.
4. De Nijl was niet belangrijk

Waarom was het oude Egypte een 'geschenk van de Nijl'?

1. De Nijl is de langste rivier ter wereld
2. Door de Nijl konden er planten groeien
3. Door de Nijl bleef de grond vruchtbaar
4. De Nijl was heilig voor de oude Egyptenaren

Wat zie je op deze afbeelding?

1. Het irrigatiesysteem
2. Slaven die op het land werken
3. De overstroming van de Nijl
4. Jager-verzamelaars die graan plukken

Waarom gingen mensen langs de Nijl wonen? 1 antwoord is goed.

1. Omdat daar alle andere mensen woonden
2. Omdat rest van het land woestijn was
3. Omdat de mensen daar naartoe zijn verdreven
4. Vruchtbare land

Irrigatielandbouw was vooral bedoeld om:

1. Te beschermen tegen overstromingen
2. Gebieden aan de Nijl water te geven
3. Grond meer vruchtbaar te maken
4. Zoveel mogelijk stukken land water te geven

Gebruik maken van kanalen en slootjes als boer noem je ook wel:

1. Waterlandbouw
2. Natlandbouw
3. Irrigatielandbouw

Hoe heet de vruchtbare grond die achterblijft door de overstroming van de Nijl?

1. Modder
2. Vruchtbare grond
3. Slib
4. Mest

Wat is een sjadoef?

1. Een waterschep om het water naar de slootjes te brengen.
2. Een emmer om water naar de slootjes te dragen.
3. Een systeem om het water te zuiveren.
4. Het irrigatiesysteem wordt zo genoemd.

  Huiswerk bij deze les:

M: Voedsel blok 3 Landbouw in de woestijn

leerwerkboek blz. 46 t/m 60

m. online opdr. 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 10

Inleveren PO klimaten:

vóór maandag 27 november 8.00 uur

Les 2

• uitleggen hoe in Egypte een gelaagde samenleving ontstond en je kunt deze beschrijven.

• vertellen hoe het schrijven is ontstaan en waarvoor het werd gebruikt.

• vertellen wat de Egyptenaren aten en eten.

• uitleggen voor welke uitdagingen het Egypte van nu 

staat op landbouwgebied.

Specialisatie leidt tot sociale gelaagdheid

In de vorige les heb ik met de klas gesproken over hoe door verbeteringen in de landbouw er zoveel voedsel was dat niet alle Egyptenaren zich meer bezig hoefden te houden met voedsel vergaren.

Mensen konden andere ambachten (bijv. bakker, schoenmaker, enz.) uitgaan oefenen. Daar werden ze steeds sneller en beter in. Dit leidde tot meer welvaart.

Maar: het zorgt ook voor verschillen in bezit, aanzien en macht.

Sociale piramide. 

Uitleg waarom piramidevorm (één persoon bovenaan, grote groep onderaan). Ter vergelijking met nu:

klein groepje mensen met heel veel bezit, aanzien en macht boven, klein groepje met heel weinig bezit, aanzien en macht onder. Heel grote groep in het midden met daarin ook weer onderscheid. Niet in een piramidevorm te gieten. 

Vaak bestaat het idee dat de piramidevorm te maken heeft met het onderwerp Egyptenaren, maar dat leidt tot onduidelijkheid als ze later in de tijd ook sociale piramides tegenkomen.

0

Wanneer de samenleving groter (stammen worden dorpen, dorpen worden steden) en ingewikkelder (meer beroepen, handel, taken worden verdeeld) wordt moeten er dingen genoteerd gaan worden.

Zo ontstaat er behoefte aan een schrift. 

De oude Egyptenaren gebruikte het hiërogliefenschrift.

Hiërogliefen, hiërogliefen en nog eens hiërogliefen! Dat is waar deze video om draait. De Oude Egyptenaren communiceerden via pictogrammen. Zo vreemd is dat niet als je kijkt naar de gemiddelde hoeveelheid smiley's die wij vandaag de dag gebruiken. (Beelden uit Assassins Creed Origins)

De steen van Rosetta - 1799 Champollion

In 1799 ontdekte de Fransman Champollion de steen van Rosetta. 

Dezelfde tekst in drie verschillende schriften.

1. Hiërogliefenschrift

2. Demotisch schrift

3. Oud - Grieks

Dat laatste schrift konden de mensen nog wel lezen. Zo kon eerst het demotisch en later het hiërogliefenschrift worden ontcijferd.

Opdracht

Schrijf je eigen naam in Hiërogliefen

Welke volgorde van de sociale piramide is juist?

1. farao - priester - ambachtsman - boer
2. farao - handelaar - soldaat - boer
3. priester - farao - ambachtsman - boer
4. farao - hoge ambtenaar - priester - boer

Een piramide was:

1. Een tempel voor een god.
2. Het paleis van de farao.
3. Het graf van de farao.
4. Een kunstwerk.

Hoe betaalde de Farao de mensen die voor hem werkten

1. Zilver
2. Geld
3. Graan
4. Goud

We lezen samen !

Smakelijk eten           

                      Bladzijde 58 in leerwerkboek 2

Schrijft 2 dingen op die je deze les hebt geleerd

  Huiswerk bij dit blok

M: Voedsel blok 3  Landbouw in de woestijn

leerwerkboek blz. 46 t/m 60

m. online opdr. 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 10, 12, 14, 15, 16, 17, 18

Inleveren PO klimaten:

vóór maandag 27 november 8.00 uur