Les 4, deel 2/3: Is zeewier het nieuwe plastic

• Woordenschat
• Wereldoriëntatie
• +1
• Basisschool
• Groep 8

Les 4: Is zeewier het nieuwe plastic?

DEEL 2

NB:
Dit lesmateriaal is tot stand gekomen in de periode 2021 - 2024 in het project UGO (Utrecht Gelijke Onderwijskansen) op basis van het curriculum van de voormalig Brede School Academie (BSA) Utrecht en in samenwerking met de gemeente Utrecht en de Utrechtse schoolbesturen PCOU Willibrord, SPO Utrecht en KSU. Het project UGO eindigt op 1 oktober 2024.

           weet je meer over over het nieuws;

           weet je wat de voor- en nadelen zijn van bioplastics;

           kun je vertellen over de mogelijkheden van bioplastic gemaakt

           van zeewier.

      

           kun je de tekst samenvatten met behulp van een tabel;

        

           kun je de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

     Aan het eind van dit deel van de les:

het nieuws

het nieuws

de tekst

terugblikken

Je gaat zo een nieuwsartikel lezen (en samen bespreken). 

Maar wat is een geschikt artikel om te kiezen?

Het artikel is voor iedereen interessant genoeg.

Het is niet te kort, maar ook niet te lang.

Je kunt er veel vragen over stellen.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Je kunt er je mening over geven.

Er komen door het
artikel nieuwe vragen en ideeën bij je op.

Je kunt er verder over doordenken en praten.

Je kunt er zelf oplossingen bij bedenken.

    

Kies nu zelf een nieuwsartikel van één van deze websites en lees het goed.

Straks moet je in een paar zinnen kunnen vertellen wat je hebt gelezen!

Klik op de oranje linkjes
om de website te openen. Artikel gelezen? Keer dan
terug naar deze les.

Trouw

NOS.nl

AD

NU.nl

het nieuws

de tekst

terugblikken

Op welke website heb jij een artikel gelezen?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat is de titel van jouw artikel?

het nieuws

de tekst

terugblikken

           Waarover ging jouw artikel? Vat de tekst samen in je eigen woorden.

Vóórdat je de tekst gaat lezen,
ga je deze video bekijken.

In de video zie je dat in veel winkels superfoods te koop zijn: bessen, zaadjes en drankjes die je als aanvulling op je dagelijkse eten kunt gebruiken. 

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

Samenvatten?

Denk aan:

• Over wie (of wat) gaat het?
• Wat is er aan de hand?
• Waar was dat?
• Wanneer was dat?
• Waarom was dat?
• Hoe is het gebeurd?
• Wat is nog meer belangrijk om te vertellen?
  

het nieuws

de tekst

terugblikken

TIP:

In bijlage I van de Algemene Handleiding PO (Voer eens een nieuwsgesprek!) wordt uitgelegd hoe je een gesprek over het gelezen nieuws kunt voeren!

Waarom koos je dit artikel? En wat vond je er interessant aan?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de tekst

Is zeewier het nieuwe plastic? 

het nieuws

de tekst

terugblikken

Vooraf nog even dit: wat kun je doen als je een woord niet kent?

Lees de hele zin.

Ook de zin ervoor en erna zeggen
vaak iets over het woord.

Zoek het woord op in een woordenboek of in een zoekmachine op internet.

Ken je het woord in
een andere vorm wel?

Vraag het aan iemand.

Wie weet kent diegene het woord!

Kijk of er een bekend woord
zit in het onbekende woord.

Heb je het woord eerder gezien?
Waar ging de tekst toen over?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Eerst even scannen!

Klik op de tekst om hem te vergroten en scan hem even kort door. Wil je weten hoe je dat doet? Klik dan op de button ‘scannend lezen’.

In de volgende slides gaan we de alinea's een voor een langs.

bron

Bronnen: 

https://www.wur.nl/nl/nieuws/Hoe-milieuvriendelijk-is-plastic-uit-zeewier.htm (12 januari 2016 )

https://www.voordewereldvanmorgen.nl/duurzame-blogs/is-zeewier-het-nieuwe-plastic (mei 2019)

Bewerkt voor onderwijsdoeleinden.

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat ga je in deze tekst lezen over zeewier als plastic, denk je?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de titel en de inleiding

Is zeewier het nieuwe plastic?

Dat plastic een groot probleem vormt voor het milieu is bij de meeste mensen wel bekend. Maar hoe we dit probleem moeten oplossen blijft nog een lastige vraag. Gelukkig zijn er al meerdere initiatieven om de grote hoeveelheden plastic op te ruimen, te recyclen of een Zero Waste lifestyle te promoten. Maar wist je dat er ook alternatieven bestaan voor plastic gemaakt van aardolie? Zeewier is misschien wel dé oplossing. 

Klik hier voor de betekenis van deze woorden.

promoten

Betekenis: reclame maken voor

het nieuws

de tekst

terugblikken

Hoe denk jij dat zeewier de oplossing kan zijn?

Klik hier en luister mee!

het nieuws

de tekst

terugblikken

de eerste alinea

Wat zijn bioplastics?

Een klein stapje in de goede richting is plastic gemaakt van planten, zoals suikerriet of mais. In tegenstelling tot regulier plastic wordt er geen aardolie gebruikt om deze bioplastics te maken. Daardoor komen er in de meeste gevallen minder broeikasgassen vrij. Dat is het grote voordeel van plastics gemaakt van natuurlijke grondstoffen. Daarnaast zijn de meeste bioplastics biologisch afbreekbaar en kunnen onder de juiste omstandigheden worden gecomposteerd. Een voorbeeld van een product van bioplastic is de BE O Bottle (figuur 1): die is gemaakt van suikerriet.  

het broeikasgas

Betekenis: het gas dat een van de oorzaken is van de opwarming van de luchtlaag om de aarde 

composteren

Betekenis: het laten verrotten van plantenresten tot plantenvoedsel 

regulier

Betekenis: gewoon

het nieuws

de tekst

terugblikken

figuur 1

Klik op de afbeelding om hem te vergrooten.

Bespreeksuggestie(s):

• In les 2 over de mythes rond plastic soep hebben de leerlingen gelezen over die 'juiste omstandigheden' voor het afbreken van biologisch afbreekbaar plastic. Wat zijn die omstandigheden ook al?
  

Wat zijn volgens deze alinea de drie voordelen 

van bioplastic in vergelijking met regulier plastic?

Klik hier en luister mee!

het nieuws

de tekst

terugblikken

Tip!

Maak je deze opdracht zelfstandig en weet je het even niet meer precies? Dan kun je altijd een paar dia's terug om de alinea of de hele de tekst  nog een keer te bekijken.

1. Wanneer plastic wordt gemaakt van planten wordt er geen aardolie gebruikt.
2. De meeste bioplastics zijn biologisch afbreekbaar. Maarrrr, in de vorige les heb je in de tekst kunnen lezen dat biologisch afbreekbaar plastic alleen onder hele bijzondere omstandigheden afbreekt! Dus is dit eigenlijk geen voordeel.
   
3. De meeste bioplastics kunnen onder juiste omstandigheden worden gecomposteerd.

Welke producten zijn gemaakt van biologisch plastic en welke van regulier plastic denk je?

Sleep de producten naar de goede kant.

het nieuws

de tekst

terugblikken

gemaakt van regulier plastic

gemaakt van biologisch plastic

de tweede alinea

Nadelen 

Toch zijn de voordelen van bioplastic omstreden omdat bioplastic geen oplossing biedt voor de plastic soep. De meeste bioplastics breken namelijk niet zomaar af in de natuur. Daardoor zijn de gevolgen voor dier en milieu even schadelijk als die van regulier plastic. Ook kleven er andere nadelen aan bioplastics. Produceren kost namelijk veel water. Daarnaast is het vaak onduidelijk voor de consument bij welk afval bioplastic hoort, waardoor het alsnog vaak samen met het reguliere plastic wordt verbrand. Omgekeerd kan door deze onduidelijkheid regulier plastic ook onterecht bij het GFT-afval terecht komen. 

omstreden

Betekenis: waarover niet iedereen het eens is

de consument

Betekenis: iemand die iets koopt en gebruikt

Klik hier en luister mee!

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat zijn volgens deze alinea drie nadelen van bioplastic?

het nieuws

de tekst

terugblikken

De drie nadelen van bioplastic volgens deze alinea zijn:

1. Biologisch plastic breekt ook niet zomaar af in de natuur.
2. Het produceren van biologisch plastic kost veel water.
3. Het is niet duidelijk bij welk afval biologisch plastic gescheiden moet worden.

de derde alinea

Is zeewier de toekomst?

Er bestaat een beter alternatief: plastic gemaakt van zeewier. Zeewier is goedkoop, makkelijk te oogsten en wijdverbreid beschikbaar. Bij de productie van zeewier is geen kostbare landbouwgrond nodig en het heeft nagenoeg geen negatieve gevolgen voor de biodiversiteit. Een ander voordeel is dat ook landen die te maken hebben met waterschaarste, zoals India en China, zeewier tot hun beschikking hebben.  Het gebruik van zeewier voor plastic is zeker milieuvriendelijker dan het gebruik van andere soorten biologisch afbreekbaar materiaal zoals maïs of suikerriet. Dit blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Wageningen. Het lijkt erop dat plastic van zeewier een oplossing kan zijn voor de plastic soep, omdat het veel sneller afbreekt in de natuur en soms zelfs gegeten kan worden. 

wijdverbreid

Betekenis: verspreid over een groot gebied of over een grote hoeveelheid mensen  

de biodiversiteit

Betekenis: de verschillende dieren en planten in een bepaald gebied. 

het nieuws

de tekst

terugblikken

Bespreeksuggestie(s):

• Bespreek met de leerlingen hoe het kan dat ook landen als India en China, met waterschaarste, zeewier tot hun beschikking hebben. Wellicht helpt de kaart van Azië bij het beantwoorden van die vraag.
  

Wat zijn de voordelen van (plastic van) zeewier volgens de derde alinea?

het nieuws

de tekst

terugblikken

De voordelen van zeewier zijn:

1. Er is geen kostbare landbouwgrond nodig.
2. Ook landen met waterschaarste hebben voldoende zeewier.
3. Het is milieuvriendelijker, omdat zeewierplastic sneller afbreekt.
4. Het kan soms zelfs gegeten worden.
   

de laatste alinea

efficiënt

Betekenis: met zo min mogelijk moeite zoveel mogelijk bereiken

Eetbare drinkpakketjes

Er wordt al veel geëxperimenteerd met toepassingen van zeewierplastic. Afgelopen april werden er tijdens de marathon van Londen eetbare waterpakketjes uitgedeeld (figuur 2). De buitenkant van deze zogenaamde pakjes was gemaakt van zeewier. Hierdoor werden er maar liefst 200.000 plastic flessen bespaard. Natuurlijk zijn we er nog lang niet. Zo moet bijvoorbeeld de teelt van zeewier efficiënter worden waardoor het economisch winstgevend wordt om zeewierverpakkingen te maken. Natuurlijk kun je effectiever werken door de productie grootschaliger de maken. Ook de plaats waar het zeewier geproduceerd wordt, speelt een rol. Het zeewier is geteeld in Portugal, waar relatief weinig energie duurzaam wordt opgewekt. Dit beïnvloedt het resultaat negatief. En tot slot is ook de methode van voorbehandeling van invloed. Een methode waarbij zo min mogelijk water en oplosmiddelen worden gebruikt, lijkt het beste.  

grootschalig

Betekenis: uitgebreid

het nieuws

de tekst

terugblikken

figuur 2

Klik op de afbeelding om hem te vergrooten.

Hoe werden er tijdens de marathon in Londen 200.000 plastic flessen bespaard?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Tijdens de marathon van Londen werden zoveel plastic flessen bespaard, omdat er eetbare waterpakketjes werden uitgedeeld. De verpakking was gemaakt van zeewier in plaats van van plastic.

In deze laatste alinea worden drie redenen genoemd waarom 'we er nog lang niet zijn' met het zeewierplastic. Welke zijn dat?

het nieuws

de tekst

terugblikken

De drie redenen waarom we er nog lang niet zijn, zijn:

• Dde teelt van zeewier moet efficiënter (grootschaliger is beter).
• De plaats waar het zeewier geproduceerd wordt, kan beter (duurzamere energie nodig).
• De voorbehandeling van het zeewier kan nog duurzamer (minder water en oplosmiddelen gebruiken).

Na het scannen van de tekst heb je voorspeld wat je zou gaan lezen.

Klopte die voorspelling? Leg je antwoord uit.

het nieuws

de tekst

terugblikken

het nieuws

de tekst

terugblikken

In de tekst heb je kunnen lezen wat de voor- en nadelen bioplastics zijn (let op: zeewier is ook een bioplastic!). Maak in je schrift een samenvatting van de tekst met behulp van een tabel waarin je die voor- en nadelen op een rijtje zet. Upload een foto van je tabel hier.

terugblikken

het nieuws

de tekst

terugblikken

Hier staan de doelen van dit deel van de les.
Welke heb je al behaald? Een welke (nog) niet? Sleep ze naar het juiste vak.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Nee, aan dit doel moet ik nog werken.

Ja, dit doel heb ik behaald.

Ik weet meer over het gebruik van zeewier voor bioplastic.

Ik kan de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

Ik kan de tekst samenvatten met behulp van een tabel.

Ik kan vertellen wat de voor- en nadelen van bioplastics zijn.

Ik weet meer over het nieuws.

Je bent nu klaar met deel 2 van deze les.

Veel plezier met deel 3!

het nieuws

de tekst

terugblikken