H1 en H2 overzicht

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

H1 en H2 overzicht

Stofeigenschappen

Eigenschappen van een stof

De witte stof is vloeibaar bij kamertemperatuur en is oplosbaar in ethanol

Stofconstanten

Stofeigenschap die je met een getal en eenheid
kunt weergeven

Water smelt bij 0 °C

Water kookt bij 100 °C

Stofconstanten

Massa en volume zijn geen stofeigenschappen

Dichtheid = massa van 1 m³ van een stof

Dichtheid is wel een stofeigenschap

Dichtheid

gram/cm³

     of

kilogram/m3

dichtheid=​(volume)​​(massa)​​

Omrekenschema's massa en volume

Gevarenpictogrammen

H- en P-zinnen

H-zinnen (hazard)
  - Gezondheidsgevaren

P-zinnen (precaution)
- Voorkomen van ongelukken

Fasedriehoek

Fasen

&

Fasenveranderingen

Toestandsaanduidingen

De fase van een stof geef je aan door middel van een letter tussen haakjes

Dit schrijf je achter de naam van de stof

• Vast: (s)
• Vloeibaar: (l)
• Gas: (g)
• Opgelost in water: (aq)

solid

liquid

gas

aqua

Temperatuurschalen

Temperatuur geef je meestal aan in °C 

maar kan ook worden weergegeven in kelvin (K)

°C 

kelvin

+ 273

0°C

50°C

-20 °C

273 K

323 K

253 K

Zuivere stof

Tijdens koken en smelten blijft de temperatuur hetzelfde

• Smeltpunt
• Kookpunt

Mengsel

Tijdens koken en smelten loopt de temperatuur langzaam op

• Smelttraject
• Kooktraject

Macro en micro

Macroniveau: waarneembaar en meetbare eigenschappen, bijv. kleur, hardheid, geleidbaarheid, smelt- en kookpunt.

Microniveau: beschrijving op deeltjesniveau (moleculen, atomen)

Wat is het periodiek systeem?

Overzicht van de bouwstenen van onze wereld

Moleculen zijn uitgebouwd uit 2 of meer atomen

Een molecuul opgebouwd uit meerdere atoomsoorten is een verbinding

Een element is een stof dat maar uit één atoomsoort bestaat

Het periodiek systeem

De 118 elementen staan op volgorde van atoomnummer.

In verticale groepen elementen met vergelijkbare eigenschappen.

Horizontaal: perioden

Elementgroepen

• Alkalimetalen - groep 1

       - Reageren snel met zuurstof/lucht     

       - Reageren heftig met water 

•  Halogenen - groep 17

        - Reageren snel en heftig met andere elementen 

•  Edelgassen - groep 18

        - Reageren niet of moeizaam met andere elementen 

Formuletaal leren 

Leer de namen en symbolen die in tabel 2.13 op blz 47 staan. 

Je krijgt geen periodiek systeem of lijst met symbolen bij de toets

De molecuulformule

De elementen kunnen we samenvoegen tot moleculen.

CO₂                                                                                                          

 

Molecuulformule

C

O

O

H

H

O

Index: geeft het aantal atomen aan (staat rechtsonder het symbool)

H₂O

De molecuulformule

Meerdere moleculen worden weergegeven met
het coëfficiënt. Dit getal komt voor het molecuul te staan.

C

O

O

C

C

C

C

O

O

O

O

O

O

O

O

Hier is de coëfficiënt 5

dus 5 CO₂

Claudia Fietst In Haar Ondergoed Naar Breda

of  Br I N Cl H O F

De moleculen van deze atomen bestaat altijd uit twee dezelfde atomen:

-Br₂  : Broom        

-I₂     : Jood

-N₂   : Stikstof

-Cl₂  : Chloor

-H₂   : Waterstof

-O₂   : Zuurstof

-F₂    : Fluor

Atoommassa

Stoffen hebben massa's, stoffen bestaan uit moleculen, moleculen bestaan uit atomen, dus atomen hebben massa's.

De massa van een waterstofatoom is 1,66x10^-27 kg! 

Niet zo handig he? 

Daarom is de atomaire massa-eenheid bedacht. 

1 u = 1,67x10^-27 kg

Atoommassa's en molecuulmassa's 

Atoommassa A van ieder atoom kun je aflezen in het Periodiek systeem 

Molecuulmassa berekenen van verbindingen

Atoommassa's van alle atomen in 1 molecuul bij elkaar optellen.

De molecuulmassa van NaCl = 1 x 23 + 1 x 35,5 = 58,5 u

Het gehalte van een atoomsoort in een verbinding

Als je de molecuulformule van een stof weet, kun je uitrekenen wat het gehalte van een bepaalde atoomsoort in dat molecuul is. 

1. Bereken de totale massa van het molecuul
2. Bereken de massa van de gevraagde atoomsoort
3. 
   

Formules en namen

• Regels voor het naamgeven:

1.  Je benoemt de elementen in de formule
2.  Het laatste atoom eindigd altijd op -ide 
   
3.  Je geeft met griekse telwoorden de hoeveelheid aan
4.  Als er een mono vooraan staat wordt deze weggelaten

SO₂           zwavel di oxide    

Formules en namen

Formules en namen

1. Je kijkt hoeveel atomen er zijn in het molecuul
2. Je geeft dat met een 'grieks' telwoord in de naam er voor aan!
   
   

Atoombouw

Atoommodel van Bohr

Een atoom bestaat uit:

- elektronen

- protonen (kern)

- neutronen (kern)

Atoombouw

Een atoom is opgebouwd uit protonen, neutronen en elektronen.
De 1+ geladen protonen (p) en de ongeladen neutronen (n) bevinden zich in de atoomkern.
De 1− geladen elektronen (e^-)bevinden zich in een wolk rond de atoomkern.

Opbouw atoom

Het atoomnummer is gelijk aan het aantal protonen in de kern van het atoom. Alle atomen van dezelfde soort hebben hetzelfde atoomnummer.

• atoomnummer = aantal protonen

• aantal elektronen = aantal protonen (geen lading)
  

• massagetal = aantal protonen + aantal neutronen

Isotopen

Meeste elementen hebben meerdere isotopen. 

Isotopen zijn atomen met hetzelfde aantal protonen in de kern, maar een ander aantal neutronen. 

Isotopen hebben dus hetzelfde atoomnummer, maar een andere massa.

Atoomnummer, massagetal en isotopen

Voorbeeld: chloor

Twee isotopen van chloor in de natuur: Cl-35 en Cl-37