Les 1, deel 2/3: Sporten maakt je blijer

• Woordenschat
• Wereldoriëntatie
• +1
• Basisschool
• Groep 7

Les 1: Sporten maakt je blijer

DEEL 2

NB:
Dit lesmateriaal is tot stand gekomen in de periode 2021 - 2024 in het project UGO (Utrecht Gelijke Onderwijskansen) op basis van het curriculum van de voormalig Brede School Academie (BSA) Utrecht en in samenwerking met de gemeente Utrecht en de Utrechtse schoolbesturen PCOU Willibrord, SPO Utrecht en KSU. Het project UGO eindigt op 1 oktober 2024.

         weet je meer over het nieuws;

         weet je meer over de lichamelijke, mentale en sociale 

         effecten van sporten;

         kun je de tekst samenvatten met behulp van een tabel;

         kun je de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

     Aan het eind van dit deel van de les:

het nieuws

het nieuws

de tekst

terugblikken

Je gaat zo een nieuwsartikel lezen (en samen bespreken). 

Maar wat is een geschikt artikel om te kiezen?

Het artikel is voor iedereen interessant genoeg.

Het is niet te kort, maar ook niet te lang.

Je kunt er veel vragen over stellen.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Je kunt er je mening over geven.

Er komen door het
artikel nieuwe vragen en ideeën bij je op.

Je kunt er verder over doordenken en praten.

Je kunt er zelf oplossingen bij bedenken.

    

Kies zelf één nieuwsartikel van een van deze websites en lees het goed.

Straks moet je in een paar zinnen kunnen vertellen wat je hebt gelezen!

Klik op de oranje linkjes
om de website te openen. Artikel gelezen? Keer dan
terug naar deze les.

Trouw

NOS.nl

AD

NU.nl

het nieuws

de tekst

terugblikken

Op welke website heb jij een artikel gelezen?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat is de titel van jouw artikel?

het nieuws

de tekst

terugblikken

           Waarover ging jouw artikel? Vat de tekst samen in je eigen woorden.

Vóórdat je de tekst gaat lezen,
ga je deze video bekijken.

In de video zie je dat in veel winkels superfoods te koop zijn: bessen, zaadjes en drankjes die je als aanvulling op je dagelijkse eten kunt gebruiken. 

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

Samenvatten?

Denk aan:

• Over wie (of wat) gaat het?
• Wat is er aan de hand?
• Waar was dat?
• Wanneer was dat?
• Waarom was dat?
• Hoe is het gebeurd?
• Wat is nog meer belangrijk om te vertellen?
  

het nieuws

de tekst

terugblikken

TIP:

In bijlage I van de Algemene Handleiding PO (Voer eens een nieuwsgesprek!) wordt uitgelegd hoe je een gesprek over het gelezen nieuws kunt voeren!

Waarom koos je dit artikel? En wat vond je er interessant aan?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de tekst

Sporten maakt je blijer

het nieuws

de tekst

terugblikken

Vooraf nog even dit: wat kun je doen als je een woord niet kent?

Lees de hele zin.

Ook de zin ervoor en erna zeggen
vaak iets over het woord.

Zoek het woord op in een woordenboek of in een zoekmachine op internet.

Ken je het woord in
een andere vorm wel?

Vraag het aan iemand.

Wie weet kent diegene het woord!

Kijk of er een bekend woord
zit in het onbekende woord.

Heb je het woord eerder gezien?
Waar ging de tekst toen over?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Eerst even scannen!

Klik op de tekst om hem te vergroten en scan hem even kort door. Wil je weten hoe je dat doet? Klik dan op de button ‘scannend lezen’.

In de volgende dia's gaan we de alinea's een voor een langs.

bron

Bron: NOCNSF (datum onbekend)

Tekst bewerkt voor onderwijsdoeleinden.

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat ga je in deze tekst lezen over 'Sport maakt je blijer', denk je?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de titel en de inleiding

SPORT MAAKT JE BLIJER

Sport maakt je blijer. Zeker na het sporten merk je dat je lekkerder in je vel zit. Dat komt doordat door beweging allerlei gelukshormonen vrijkomen en dat heeft weer allerlei positieve effecten op je brein. Zo is uit onderzoek gebleken dat je door sport minder risico hebt op het ontwikkelen van een depressie en kun je door sport heel snel stress verminderen.

Klik hier voor de betekenis van deze woorden.

het hormoon

Betekenis: het stofje dat je lichaam zelf aanmaakt om bepaalde dingen in je lichaam de regelen

het risico

Betekenis: de kans dat er iets vervelend gebeurt

het nieuws

de tekst

terugblikken

de depressie

Betekenis: de langere periode waarin je ongelukkig en verdrietig bent

de stress

Betekenis: de spanning die je in je lichaam voelt

Bespreeksuggestie(s):

• Bespreek met de leerlingen waarom deze tekst voor dummy's is.
  

Merk jij zelf ook dat als je flink gesport of bewogen hebt,

dat je je lekkerder voelt en minder last hebt van stress? 

het nieuws

de tekst

terugblikken

de eerste alinea

mentaal

Betekenis: wat met denken en voelen te maken heeft

het nieuws

de tekst

terugblikken

Bij sport denk je waarschijnlijk vooral aan het verbeteren van je lichamelijke gezondheid, maar het effect op je mentale gezondheid moet je zeker niet onderschatten. Sport heeft namelijk een positieve invloed op je brein. Dat weten we doordat daar veel wetenschappelijk onderzoek naar is gedaan, onder andere door Erik Scherder, hoogleraar klinische neuropsychologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam.

onderschatten

Betekenis: denken dat iets of iemand minder is of kan, dan dat in het echt zo is

Klik hier en luister mee!

Bespreeksuggestie(s):

• Wat is een hoogleraar?
  

Welke effecten van sporten op je gezondheid heb je tot nu gelezen?

Sleep de juiste effecten naar het poppetje.

het nieuws

de tekst

terugblikken

het verbetert je lichamelijke gezondheid

het heeft een positieve invloed op je brein

het heeft een positieve invloed op je mentale gezondheid

door sporten ervaar je meer stress

je wordt er blijer van en zit lekkerder in je vel

sporten verkort de levensverwachting

De alinea's in deze tekst hebben geen kopje. Bedenk voor deze eerste alinea

een passend kopje en leg uit waarom je voor dat kopje hebt gekozen.

het nieuws

de tekst

terugblikken

de tweede alinea

Door beweging zorgt je hart voor een betere doorbloeding van je hersenen. Daardoor komen verschillende hormonen vrij waardoor je brein beter functioneert. Dan moet je denken aan een stof als endorfine, dat bekend staat als het snelst werkende anti-stress hormoon. Dit stofje kan namelijk binnen een minuut een stressreactie stilleggen. Dopamine is ook zo’n interessant hormoon. Dit zorgt namelijk dat je humeur verbetert en dat je motivatie en aandacht een boost krijgen. Het mooie is dat uit onderzoek is gebleken dat regelmatig bewegen de opslag van dopamine verhoogt. Als je vaker sport kun je dit herkennen aan dat lekkere gevoel als je iets hebt gepresteerd: zo dat heb ik maar mooi gedaan! 

functioneren

Betekenis: werken

de boost

Betekenis: de extra aanmoediging

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat betekent ‘anti-stress’ denk je?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Welk kopje vind je het beste passen bij deze alinea?

Leg je keuze uit in de volgende slide.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Betere doorbloeding

Fijne hormonen

Een slecht humeur

Een flinke boost

Waarom koos je dat kopje voor de tweede alinea?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Als je alleen af en toe sport of flink beweegt, 

zou je dan nog steeds zo'n lekker gevoel krijgen? Leg je antwoord uit.

het nieuws

de tekst

terugblikken

de laatste alinea

Het sociale aspect van sport zorgt natuurlijk ook dat je blijer wordt (zie figuur 1). Samen sporten is veel gezelliger en ook nog eens veel motiverender. Als je met een vriend of familielid gaat wandelen, fietsen of fitnessen ben je voor elkaar die stok achter de deur om het vol te houden. Tijdens of na het sporten kun je dan ook nog gelijk even bijpraten. Dat is dus dubbel winst!

het nieuws

de tekst

terugblikken

het aspect

Betekenis: het onderdeel

een stok achter de deur

Betekenis: een goede reden om iets toch te gaan doen, terwijl je er eigenlijk geen zin in hebt

figuur 1

Vind jij samen sporten ook motiverender? Leg uit waarom wel/niet.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Bespreeksuggestie(s)

• wat betekent 'motiveren'?

Wat is de ‘dubbele winst’ waarover in deze alinea gesproken wordt?

het nieuws

de tekst

terugblikken

De dubbele winst van samen sporten is dat je én aan het sporten bent én dat het gezellig en motiverend is.

Bedenk ook voor deze alinea een passend kopje

en leg uit waarom je voor dat kopje hebt gekozen.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat denk je dat de auteur van dit artikel wil bereiken?

En is dat ook gelukt volgens jou? Leg uit.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Maak in je schrift een tabel met drie kolommen met daarin lichamelijke, mentale en sociale effecten 

van sporten op je gezondheid. 

Gebruik steekwoorden. Maak een foto van je tabel en upload deze hier.

het nieuws

de tekst

terugblikken

terugblikken

het nieuws

de tekst

terugblikken

Hier staan de doelen van dit deel van de les.

Welke heb je al behaald? Een welke (nog) niet? Sleep ze naar het juiste vak.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Ja, dit doel heb ik behaald

Nee, aan dit doel moet ik nog werken

Ik weet meer over het nieuws.

Ik weet meer over de lichamelijke,

mentale en sociale effecten van sporten.

Ik kan uitleggen waarom mensen blij worden van sporten.

Ik kan de tekst samenvatten met behulp van een tabel.

Ik kan de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

Je bent nu klaar met deel 2 van deze les.

Veel plezier met deel 3!

het nieuws

de tekst

terugblikken