Literatuurgeschiedenis 5

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Beschrijf de ontwikkeling van het toneel ná de Middeleeuwen. Benoem fases en kenmerken.

Wat betekent het begrip kweesten?

1. Kweesten waren een soort monsters in de Middeleeuwen .
2. Kweesten betekende ruzie.
3. Kweesten waren een soort broodjes.
4. Kweesten was een soort 'proefslapen' voordat twee geliefden trouwden.

Bij welke tekst hoort het woord kweesten?

1. Galathea
2. Roelandslied
3. Klucht van de molenaar
4. Warenar

Wie schreef de tekst 'Liedeke, ’s Nachts rusten meest de dieren.'

1. P.C. Hooft
2. Bredero
3. Coster
4. Vondel

Wie schreef de tekst 'Liedeke, ’s Nachts rusten meest de dieren.'

1. P.C. Hooft
2. Bredero
3. Coster
4. Vondel

Lees op blz. 65 van je werkboek 'Liedeke, ’s Nachts rusten meest de dieren.' Waarom is deze tekst niet in de Middeleeuwen geschreven (verwijs).

Lees strofe 4. Waar hoopt de ik-figuur op?

Beschrijf kort waar 'Liedeke, ’s Nachts rusten meest de dieren' over gaat.

Welke (bijbelse) getallensymboliek vind je in Middeleeuwse teksten en waar verwijzen ze naar? Noem er drie.

Welke getallensymboliek komt aan het begin van Karel ende Elegast terug?

Noem twee verschillen in denken denken tussen de Middeleeuwen en de Renaissance?

Johan van Oldenbarnevelt

- In de tijd van Maurits van Oranje (zoon van Willen van Oranje) (politiek leider republiek) 

- Raadpensionaris van de Staten Generaal (hoogste bestuur) 

- Vergaarde veel macht

- Stond naast Maurtis van Oranje en nam veel taken waar vanwege leeftijd. 

- Handelsvloot had regelmatig last van kapers in Duinkerken. 

- Slag van Nieuwpoort werd bijna nederlaag voor Maurits van Oranje (werd opgewacht door Spanjaarden).

- Sindsdien oneenigheid militair, maar ook religieus

- Leidt uiteindelijk tot onthoofding Van Oldenbarnevelt 

Het Stockske van Joan van Oldenbarnevelt,

Vader des Vaderlants

Myn wensch behoede u onverrot

O STOCK en stut, die, geen' verrader,

Maer 's vrydoms stut en Hollants Vader

Gestut hebt op dat wreet schavot;

Toen hy voor 't bloedigh zwaert most knielen,

Veroordeelt, als een Seneka,

Door Neroos haet en ongena,

Tot droefenis der braefste zielen.

stokje

Hij wenst het stokje toe dat het onverrot/ onaangetast mag blijven.

stut = ondersteunen

Wandelstok die Van Oldenbarnevelt op het schaffot helpt, maar ook Van Oldenbarnevelt zelf als steun voor de republiek. 

leermeester Nero

Werd gedwongen door Nero tot zelfmoord. Van Oldenbarnevelt was de leermeester van Maurits van Oranje. 

Ghy zult noch, jaeren achter een,

Den uitgangk van dien Helt getuigen,

En hoe Gewelt het Recht dorf buigen,

Tot smaet der onderdruckte steên.

Hoe dickwyl streckt ghy onder 't stappen

Naer 't hof der Staeten stadigh aen

Hem voor een derden voet in 't gaen

En klimmen, op de hooge trappen:

over Maurits

staatsgreep van Maurits van Oranje en de bevolking moest hieronder lijdden. 

over Van Oldenbarnevelt

held

lof

Als hy, belast van ouderdom

Papier en schriften, overleende,

En onder 't lastigh lantspack steende!

Wie ging, zoo krom gebuckt, noit krom!

Ghy ruste van uw trouwe plichten,

Na 'et rusten van dien ouden stock,

Geknot door 's bloetraets bittren wrock:

Nu stut en styft ghy noch myn dichten.

last

leeftijd en werk/ ambt

einde

stok mag rusten. stokoud

dubbele betekenis

bevolking is lastig

dubbele betekenis

Net als de stok nooit doorboog, begin ook Van Oldenbarnevelt nooit eenmisstap.

rechtbank - bloedraad

doodvonnissen 

stok

De stok inspireert Vonden voor zijn gedicht.