Les 2, deel 2/3: Mythes van plasticsoep

• Woordenschat
• Wereldoriëntatie
• +1
• Basisschool
• Groep 8

Les 2: De mythes rond plasticsoep

DEEL 2

NB:
Dit lesmateriaal is tot stand gekomen in de periode 2021 - 2024 in het project UGO (Utrecht Gelijke Onderwijskansen) op basis van het curriculum van de voormalig Brede School Academie (BSA) Utrecht en in samenwerking met de gemeente Utrecht en de Utrechtse schoolbesturen PCOU Willibrord, SPO Utrecht en KSU. Het project UGO eindigt op 1 oktober 2024.

 

       

            weet je meer over het nieuws;

            kun je vertellen welke mythes er bestaan rondom de plasticsoep;

       

            kun je de tekst samenvatten met behulp van een mindmap;

        

            kun je de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

     Aan het eind van dit deel van de les:

het nieuws

het nieuws

de tekst

terugblikken

Je gaat zo een nieuwsartikel lezen (en samen bespreken). 

Maar wat is een geschikt artikel om te kiezen?

Het artikel is voor iedereen interessant genoeg.

Het is niet te kort, maar ook niet te lang.

Je kunt er veel vragen over stellen.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Je kunt er je mening over geven.

Er komen door het
artikel nieuwe vragen en ideeën bij je op.

Je kunt er verder over doordenken en praten.

Je kunt er zelf oplossingen bij bedenken.

    

Kies nu zelf een nieuwsartikel van één van deze websites en lees het goed.

Straks moet je in een paar zinnen kunnen vertellen wat je hebt gelezen!

Klik op de oranje linkjes
om de website te openen. Artikel gelezen? Keer dan
terug naar deze les.

Trouw

NOS.nl

AD

NU.nl

het nieuws

de tekst

terugblikken

Op welke website heb jij een artikel gelezen?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat is de titel van jouw artikel?

het nieuws

de tekst

terugblikken

           Waarover ging jouw artikel? Vat de tekst samen in je eigen woorden.

Vóórdat je de tekst gaat lezen,
ga je deze video bekijken.

In de video zie je dat in veel winkels superfoods te koop zijn: bessen, zaadjes en drankjes die je als aanvulling op je dagelijkse eten kunt gebruiken. 

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

Samenvatten?

Denk aan:

• Over wie (of wat) gaat het?
• Wat is er aan de hand?
• Waar was dat?
• Wanneer was dat?
• Waarom was dat?
• Hoe is het gebeurd?
• Wat is nog meer belangrijk om te vertellen?
  

het nieuws

de tekst

terugblikken

TIP:

In bijlage I van de Algemene Handleiding PO (Voer eens een nieuwsgesprek!) wordt uitgelegd hoe je een gesprek over het gelezen nieuws kunt voeren!

Waarom koos je dit artikel? En wat vond je er interessant aan?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de tekst

7 mythes over plasticsoep 

het nieuws

de tekst

terugblikken

Vooraf nog even dit: wat kun je doen als je een woord niet kent?

Lees de hele zin.

Ook de zin ervoor en erna zeggen
vaak iets over het woord.

Zoek het woord op in een woordenboek of in een zoekmachine op internet.

Ken je het woord in
een andere vorm wel?

Vraag het aan iemand.

Wie weet kent diegene het woord!

Kijk of er een bekend woord
zit in het onbekende woord.

Heb je het woord eerder gezien?
Waar ging de tekst toen over?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Eerst even scannen!

Klik op de tekst om hem te vergroten en scan hem even kort door. Wil je weten hoe je dat doet? Klik dan op de button ‘scannend lezen’.

In de volgende slides gaan we de alinea's een voor een langs.

bron

Bron: https://www.uu.nl/achtergrond/7-mythes-over-plastic-soep (maart 2019)

Bewerkt voor onderwijsdoeleinden.

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat ga je in deze tekst lezen over mythes over plasticsoep denk je?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de titel en de inleiding

de bedreiging

Betekenis: het mogelijke gevaar

ontkrachten

Betekenis: zorgen dat niemand het meer gelooft

 

7 mythes over plasticsoep

Op Wereldwaterdag besteden we extra aandacht aan een van de grote bedreigingen voor onze oceanen: plastic. Hoe erg is die plasticsoep eigenlijk, en we zijn toch al lang bezig met opruimen? Hoe staat het eigenlijk met jouw kennis over al dat plastic in onze oceanen? Tijd voor het ontkrachten van zeven mythes over de plasticsoep.

Klik hierboven voor de betekenis van deze woorden.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Hoe ontstaan mythes over plasticsoep, denk je?

Klik hier en luister mee!

het nieuws

de tekst

terugblikken

En waarom is het belangrijk dat mythes worden ontkracht, denk je?

Klik hier en luister mee!

het nieuws

de tekst

terugblikken

de eerste alinea 

Er drijven eilanden van plastic in de oceaan

Niet waar. De term plasticsoep verwijst naar alle plastic vervuiling in de oceaan: zowel de plastic zakken die ronddrijven aan het oceaanoppervlak, als de micro- en nano-plastics in het zeewater. Het is niet zo dat al dit plastic grote drijvende eilanden vormt in de oceaan. Integendeel zelfs: minder dan 1% van al het plastic in de oceaan drijft aan het oceaanoppervlak. Veel meer plastic zit dieper in de oceaan of zinkt naar de oceaanbodem. Plastic eilanden zijn er dus niet te vinden in de oceaan, het is meer een waterige bouillon.

het oppervlak

Betekenis: de bovenste laag

Klik hier voor de betekenis van deze woorden.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Micro- en nanoplasticdeeltjes zijn héél klein; je kunt ze met je blote oog niet zien. Waarom zijn ook deze kleine deeltjes vervuilend, denk je?

Klik hier en luister mee!

het nieuws

de tekst

terugblikken

Ook deze micro- en nanoplasticdeeltjes plastic zijn vervuilend, omdat deze deeltjes ook onderdeel worden van het water om ons heen. In deze alinea wordt dit een waterige bouillon genoemd, omdat er allerlei kleine stukjes in het water zitten.

Wat is het verschil tussen soep en bouillon?

Als je het niet weet kun je het op internet opzoeken!

het nieuws

de tekst

terugblikken

1. soep is altijd groen en bouillon is altijd bruin
2. van bouillon raak je snel vol, van soep niet.
3. in bouillon zitten geen 'grote' ingrediënten zoals groenten of vlees (bouillon is helder), in soep meestal wel
4. in soep zit plastic, in bouillon niet.

de tweede alinea

Gelukkig zijn we de plasticsoep inmiddels aan het opruimen

Helaas niet waar. Er wordt wel veel aandacht besteed aan het verzamelen van drijvend plastic. Denk bijvoorbeeld aan de Ocean Clean-up, bedacht door Boyan Slat. Een goed initiatief, maar het drijvende plastic is zoals gezegd nog niet eens 1% van al het plastic in de oceaan. De andere 99% van de plastic soep krijgt veel minder aandacht.

het initiatief

Betekenis: wat je als eerste voorstelt of doet

Klik hier voor de betekenis van deze woorden.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Bespreeksuggestie(s):

• Bekijk met je leerlingen op internet eens wat informatie over Boyan Slat en zijn Ocean Clean-up.
  

Waarom wordt er minder aandacht besteed aan die andere 99% 

van het plastic in de oceanen, denk je?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de derde alinea

biologische afbreekbaar

Betekenis: als iets helemaal kan verrotten zonder schade voor mens en milieu

de uitkomst

Betekenis: de goede oplossing

blootstellen aan

Betekenis: in aanraking (laten) komen met

Klik hier en luister mee!

de condities

Betekenis: de situatie

Biologisch afbreekbaar plastic is de oplossing voor het plasticprobleem

Niet waar. Biologisch afbreekbaar lijkt een uitkomst, want als plastic afbreekt in de natuur, blijft het niet langer achter op land en komt het ook niet meer in de oceaan terecht. Helaas is dit niet hoe het werkt. Biologisch afbreekbaar plastic kan vaak alleen worden afgebroken doordat het blootgesteld wordt aan een grote hoeveelheid licht, zuurstof en hitte. Deze condities komen niet ‘natuurlijk’ voor, en al helemaal niet in de oceaan. Dat betekent dat biologisch afbreekbaar plastic toch voor lange tijd blijft bestaan in de oceaan.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Biologisch afbreekbaar of niet?
Klik op de hotspots. Sleep ze vervolgens naar de juiste plek.

het nieuws

de tekst

terugblikken

wel biologisch afbreekbaar

niet biologisch afbreekbaar

een blikje

een parfumflesje

bananen

hondenpoep

bladeren

Vertel in je eigen woorden waarom ‘biologisch afbreekbaar’ goed klinkt,

maar toch niet dé oplossing is voor het plasticprobleem.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Biologisch afbreekbaar plastic klinkt goed, maar is niet dé oplossing omdat het vaak alleen kan worden afgebroken  onder bepaalde omstandigheden (een grote hoeveelheid licht, zuurstof en hitte). Deze omstandigheden komen van nature niet voor. Dus biologisch afbreekbaar plastic blijft toch ook voor lange tijd bestaan in de oceaan.

de vierde alinea

Allerlei diersoorten worden met uitsterven bedreigd door plastic afval

Niet waar, hoewel er wel reden tot zorg is. Wel 100% van alle zeeschildpadden heeft plastic in zijn maag, 59% van alle walvissen, 36% van de zeehonden en 40% van alle zeevogels die zijn onderzocht. Hoewel veel dieren plastic eten, gaan er niet veel dieren aan dood. Er worden op dit moment voor zover we nu weten geen diersoorten bedreigd met uitsterven door het eten van plastic afval.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat vind jij ervan dat álle zeeschildpadden (en heel veel andere zeedieren) plastic in hun maag hebben?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de vijfde alinea

beïnvloeden

Betekenis: proberen iets of iemand te veranderen 

Alleen de natuur ondervindt nadeel van plasticsoep

Niet waar: visserij, scheepvaart, toerisme en recreatie bijvoorbeeld, worden allemaal negatief beïnvloed door plastic in de oceaan. Denk bijvoorbeeld maar aan vissers wiens visvangst afneemt doordat er minder vissen zijn. Of aan het toerisme dat afneemt doordat toeristen niet meer naar bepaalde stranden gaan omdat deze bezaaid liggen met plastic afval. 

het nieuws

de tekst

terugblikken

Bedenk nog een ander voorbeeld van de last die mensen hebben van plastic afval in de oceanen of in de zee.

het nieuws

de tekst

terugblikken

de zesde alinea

Ik kom zelf toch niet in aanraking met de plasticsoep

Dat hangt af van wat je zoal eet. Honderden soorten zeedieren hebben plastic in hun maag, waaronder ook vissen en schelpdieren die door mensen worden gegeten. In België is onderzocht hoeveel plastic een mosselliefhebber per jaar binnenkrijgt. Bij mensen die veel mosselen eten kunnen dit wel 11.000 stukjes per jaar zijn. Dat is dezelfde hoeveelheid als wanneer je eenmaal per jaar je brood op eet met het broodzakje er nog om heen! Maar let op: we weten nog helemaal niet hoe gevaarlijk dit is, daar wordt nog volop onderzoek naar gedaan.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Denk je dat jij in aanraking komt met plastic uit de oceaan? Leg uit.

het nieuws

de tekst

terugblikken

de laatste alinea

het cliché

Betekenis: iets dat al zo vaak gezegd is dat het niet veel meer betekent

Ik kan niks doen aan het voorkomen of oplossen van plasticsoep

Je zult denken dat één persoon geen verschil kan maken bij een probleem zo groot als de plasticsoep. Maar niets is minder waar. Want wij zijn degenen die het plastic kopen, gebruiken en weggooien. Het klinkt cliché, maar toch is het zo: verandering begint bij jezelf. Veel acties die wereldwijd worden uitgevoerd zijn klein begonnen.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Op welke manier zou jij, in het klein, kunnen beginnen

met het maken van verschil? ​

het nieuws

de tekst

terugblikken

Welke van de 7 mythes vond jij het meest opvallend?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de mythe van de plastic eilanden in de oceaan

de mythe van het opruimen van het plastic

de mythe dat biologisch afbreekbaar plastic dé oplossing is voor het plasticprobleem

de mythe dat allerlei diersoorten worden bedreigd met uitsterven door het plastic afval

de mythe dat alleen de natuur last heeft van de plastic soep

de mythe dat jij zelf niet in aanraking komt met de plasticsoep

de mythe dat jij zelf niets kunt doen aan de plastic soep

Leg je antwoord uit.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat is nu jouw conclusie; is de plasticsoep nou wél of géén probleem?

Leg je antwoord uit.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Na het scannen van de tekst heb je voorspeld wat je zou gaan lezen.

Klopte die voorspelling? Leg je antwoord uit.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Maak op een groot vel wit papier een mindmap van de tekst.

Maak een foto van je mindmap en upload die hier.

Een mindmap maken?

Vraag aan je leerkracht de handout 'Een mindmap maken'!`Daarin staat precies hoe je dat een beste kunt doen.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Voor het maken van een mindmap is een hand-out beschikbaar (zie lesplan). Print deze uit voor je leerlingen zodat ze hem kunnen gebruiken bij deze opdracht.

terugblikken

het nieuws

de tekst

terugblikken

Hier staan de doelen van dit deel van de les.
Welke heb je al behaald? Een welke (nog) niet? Sleep ze naar het juiste vak.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Nee, aan dit doel moet ik nog werken.

Ja, dit doel heb ik behaald.

Ik kan uitleggen welke mythes er bestaan rondom plasticsoep.

Ik kan de de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

Ik kan de tekst samenvatten met behulp van een mindmap.

Ik weet meer over het nieuws.

Je bent nu klaar met deel 2 van deze les.

Veel plezier met deel 3!

het nieuws

de tekst

terugblikken