ordening en stevigheid

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

ordening en stevigheid

3.1 Organismen ordenen

3.1 Organismen ordenen

Bij het ordenen wordt dus gekeken naar de kenmerken van cellen. De kenmerken van de cellen waarnaar gekeken worden, zijn:

- celkern

- celwand

- bladgroenkorrels

geen celwand

geen bladgroenkorrels

geen celkern

3.1 Organismen ordenen

bacteriën:

- geen celkern

- wel een celwand

3.1organismen ordenen

schimmels:

- wel een celkern

- wel een celwand

- geen bladgroenkorrels

3.1 organismen ordenen

planten:

- wel een celkern

- wel een celwand

- wel bladgroenkorrels

3.1Organismen ordenen

dieren:

- wel een celkern

- geen celwand

- geen bladgroenkorrels

3.1Organismen ordenen

De manier van ordenen kan je weergeven in een vertakkingsschema.

In een vertakkingsschema staan vakken. In de vakken staan organismen met dezelfde kenmerken.

Op de volgende slide staat het vertakkingsschema van de vier rijken waarin organismen worden ingedeeld.

vertakkingsschema

Bacteriën en schimmels

Wat gaan we vandaag doen?

• Leerdoelen 
  
• Herhalingsvragen
• Uitleg 

Kader	T4B2&3
Basis	T3B2

Leerdoelen

1. Je kunt kenmerken van bacteriën noemen. Je kunt beschrijven welke rol bacteriën spelen voor de mens.
2. Je kunt kenmerken van schimmels noemen. Je kunt beschrijven welke rol schimmels spelen voor de mens.

Celkern	Nee	Ja	Ja	Ja
Celwand	Ja	Ja	Nee	Ja
Bladgroen korrels	Nee	Nee	Nee	Ja

Sleep de 4 rijken naar de goede plek in de tabel

Bacteriën

Planten

Schimmels

Dieren

Wanneer behoren twee dieren tot dezelfde soort?

Kenmerken bacteriën

• één cel
• erg klein
• zweepharen
• geen celkern

Kenmerken

Schimmels

• eencellig of meercellig
• eencellig zijn gisten 
• meercellige bestaan uit lange draden 

Een paddenstoel is een meercellige schimmel! 

Gistcel

Bakkersgist

Beschimmeld brood

Schimmeldraden

Voortplanting bacteriën

• celdeling (elk halfuur delen)
• eencellige schimmels delen ook

Voortplanting schimmels

• sporen = cel waar nieuwe schimmel uit komt
• aan uiteinde schimmeldraad
• of onder de paddenstoel

Nuttige en schadelijke

bacteriën en schimmels

• ze voeden zich met dode resten van organismen
  
• reducenten
  
• hierbij komen voedingsstoffen vrij die door planten kunnen worden gebruikt

Bederven

Bacteriën en schimmels kunnen voedsel bederven

Dit kun je tegengaan door:

conserveren of koelen

yoghurt, zuurkool, yakult, geneesmiddelen, asmiddel, hormonen

brood, wijn, bier schimmelkaas, antibiotica 

bacteriële infectie

schimmelinfectie zwemmerseczeem

Antibiotica 

maken schimmels en bacteriën dood

Penicilline is een antibiotica gemaakt door een penseelschimmel 

Planten ordenen

Indeling van planten

Bij de indeling van planten kijken biologen naar:

• het soort bladgroenkorrels
• de bouw van de plant
• de manier van voortplanten. 

Ze ordenen planten in acht stammen 

Twee stammen zijn vaatplanten en groenwieren

Indeling planten

Ordenen planten - thema 3

• Doe je door te kijken naar overeenkomsten tussen organismen
• Degenen met dezelfde kenmerken (ze hebben bv. allemaal 'bladgroenkorrels') staan bij elkaar in de groep: het PLANTEN-rijk
• In dat rijk zitten er die zich met 'zaden' voortplanten: die komen dan in de volgende groep: de stam van de ZAADPLANTEN......etc.
  
• In de biologie kom je al indelend uiteindelijk bij de SOORT (bijvoorbeeld een roos = rijk: planten, stam: zaadplanten, klasse: bedektzadig)

Ordening planten

Planten deel je in twee groepen op basis van de manier van voortplanten. 

Twee groepen:

• Zaadplanten
• Sporenplanten

Ordening, Dieren

Thema 3 

Rijken

• Even terug
• Er zijn vier rijken
• 1 van die 4 is dieren 

Dieren

• Al de dieren die je kent hadden vroeger een "gemeenschappelijke voorouder" 

Dieren

• Twee kenmerken waar dieren op "geordend" worden zijn:
• Symmetrie -->
• Skelet 

Dieren

• Dieren kunnen een inwendig skelet hebben
• Of een uitwendig skelet -->
• Dieren bestaan weer uit 8 stammen:

Stammen

• Eencellige dieren
• Sponzen
• Wormen
• Weekdieren
• Geleedpotigen
• Stekelhuidigen
• Gewervelden

Geleedpotigen

• Ze zijn geleed, ze bestaan uit leden, of segmenten
• Denk maar aan een duizendpoot
• Ze hebben een uitwendig skelet
• Dit pantser moeten ze vervellen
  

Gewervelden

• Gewervelden hebben een inwendig skelet
• Een wervelkolom die uit wervels bestaat
• 5 klassen: Vissen, amfibieën, reptielen, vogels, zoogdieren, welke zijn wij?
  

Gewervelden kenmerken

• De kenmerken van gewervelden:
• De huid: schubben, slijm, veren of haren
• Lichaamstemperatuur: warm of koudbloedig
• Ademhaling: kieuwen, longen of huid
• Voortplanten: eieren of levendbarend
  

Vertakkingsschema

Ordening - Dieren

Voorbeeld vertakkingsschema

voorbeeld vertakkingsschema