Les 4, deel 2/3: Kunst in de openbare ruimte

• Woordenschat
• Wereldoriëntatie
• +1
• Basisschool
• Groep 8

DEEL 2

Les 4: Kunst in de openbare ruimte

NB:
Dit lesmateriaal is tot stand gekomen in de periode 2021 - 2024 in het project UGO (Utrecht Gelijke Onderwijskansen) op basis van het curriculum van de voormalig Brede School Academie (BSA) Utrecht en in samenwerking met de gemeente Utrecht en de Utrechtse schoolbesturen PCOU Willibrord, SPO Utrecht en KSU. Het project UGO eindigt op 1 oktober 2024.

          weet je meer over het nieuws;

          kun je uitleggen wat de functie van kunst in de openbare ruimte

          is en welke kritiek deze kunst krijgt;

         

          kun je de tekst samenvatten met behulp van een tabel;

 

          kun je de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

     Aan het eind van dit deel van de les:

het nieuws

het nieuws

de tekst

terugblikken

Je gaat zo een nieuwsartikel lezen (en samen bespreken). 

Maar wat is een geschikt artikel om te kiezen?

Het artikel is voor iedereen interessant genoeg.

Het is niet te kort, maar ook niet te lang.

Je kunt er veel vragen over stellen.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Je kunt er je mening over geven.

Er komen door het
artikel nieuwe vragen en ideeën bij je op.

Je kunt er verder over doordenken en praten.

Je kunt er zelf oplossingen bij bedenken.

    

Kies nu zelf een nieuwsartikel van één van deze websites en lees het goed.

Straks moet je in een paar zinnen kunnen vertellen wat je hebt gelezen!

Klik op de oranje linkjes
om de website te openen. Artikel gelezen? Keer dan
terug naar deze les.

Trouw

NOS.nl

AD

NU.nl

het nieuws

de tekst

terugblikken

Op welke website heb jij een artikel gelezen?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat is de titel van jouw artikel?

het nieuws

de tekst

terugblikken

           Waarover ging jouw artikel? Vat de tekst samen in je eigen woorden.

Vóórdat je de tekst gaat lezen,
ga je deze video bekijken.

In de video zie je dat in veel winkels superfoods te koop zijn: bessen, zaadjes en drankjes die je als aanvulling op je dagelijkse eten kunt gebruiken. 

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

Samenvatten?

Denk aan:

• Over wie (of wat) gaat het?
• Wat is er aan de hand?
• Waar was dat?
• Wanneer was dat?
• Waarom was dat?
• Hoe is het gebeurd?
• Wat is nog meer belangrijk om te vertellen?
  

het nieuws

de tekst

terugblikken

TIP:

In bijlage I van de Algemene Handleiding PO (Voer eens een nieuwsgesprek!) wordt uitgelegd hoe je een gesprek over het gelezen nieuws kunt voeren!

Waarom koos je dit artikel? En wat vond je er interessant aan?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de tekst

Nee bedankt, zegt de burger tegen kunst

het nieuws

de tekst

terugblikken

Vooraf nog even dit: wat kun je doen als je een woord niet kent?

Lees de hele zin.

Ook de zin ervoor en erna zeggen
vaak iets over het woord.

Zoek het woord op in een woordenboek of in een zoekmachine op internet.

Ken je het woord in
een andere vorm wel?

Vraag het aan iemand.

Wie weet kent diegene het woord!

Kijk of er een bekend woord
zit in het onbekende woord.

Heb je het woord eerder gezien?
Waar ging de tekst toen over?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Eerst even scannen!

Klik op de tekst om hem te vergroten en scan hem even kort door. Wil je weten hoe je dat doet? Klik dan op de button ‘scannend lezen’.

In de volgende slide gaan we de alinea's een voor een langs.

bron

Bron: Trouw en RTL Nieuws (15 dec. 2016)

Tekst bewerkt voor onderwijsdoeleinden.

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat ga je in deze tekst lezen over kunst in de openbare ruimte, denk je?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de titel en de inleiding

Kunst in de openbare ruimte

In Oudewater werd onlangs een kunstwerk geplaatst waar veel buurtbewoners niet zo blij mee zijn. Kunst in de openbare ruimte kan vaak op flink wat kritiek rekenen. Maar de discussie die het oproept, zorgt ook voor een hoop aandacht. 

het nieuws

de tekst

terugblikken

Waarom zou kunst in de openbare ruimte veel kritiek kunnen krijgen, 

en van wie?

Klik hier en luister mee!

het nieuws

de tekst

terugblikken

de eerste alinea

Periscoop of sigarettenboom? 

Eerst stond het kunstwerk op het plein van het Cultuurhuis, waarin onder andere twee basisscholen en een bibliotheek gevestigd zijn. Speciaal voor de bouw van dit centrum werd het werk in 2012 ontworpen, als kunstzinnig speelobject voor kinderen. "Het is een bosje periscopen", legt kunstenaar Lester uit. “Daarmee kunnen mensen verder, dieper en anders zien. Mijn werk staat daar symbool voor. Op school en in de bieb leer je immers om vanuit allerlei perspectieven naar de wereld te kijken. Nu staat het werk in het park, maar de buurtbewoners vinden het maar niks.” De emoties over het kunstwerk, door de inwoners inmiddels 'de sigarettenboom' genoemd (fig. 1), liepen hoog op in Oudewater. “Jammer”,, vindt Lester. "Het is nooit leuk als mensen je werk niet mooi vinden. Aan de andere kant ben ik wel iets wijzer geworden. Want het lastige aan het creëren van beeldende kunst voor op straat is dat je nooit weet wie je publiek is. Je maakt het voor iedereen."

het perspectief

Betekenis: het punt van waaruit je iets bekijkt

hoog oplopen

Betekenis: erg heftig zijn

kunstzinnig

Betekenis: met gevoel voor kunst

Klik hier en luister mee!

het nieuws

de tekst

terugblikken

Klik hier voor de betekenis van deze woorden.

figuur 1

Bespreeksuggestie(s):

• Kunstenaar Lester geeft aan wel wijzer geworden te zijn. Wat is hij te weten gekomen?
  

Waarvoor staat het kunstwerk 'de sigarettenboom' oorspronkelijk symbool?

het nieuws

de tekst

terugblikken

1. Hij staat symbool voor verder, dieper en anders leren kijken naar de wereld om je heen
2. Hij staat symbool voor het stoppen met roken
3. Hij staat symbool voor een onderzeeër
4. Hij staat symbool voor twee basisscholen en een bibliotheek

Waarom liepen de emoties bij de buurtbewoners hoog op, denk je?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de tweede alinea (1/2)

Bange gemeenten

De consternatie in Oudewater verbaast docent Kunst en Publieke Ruimte Jeroen Boomgaard niet. "Kunst in de openbare ruimte levert altijd reacties op. Het op gang brengen van een gesprek in de samenleving is ook de functie van zulke kunst." Bovendien is de macht van de burger toegenomen. "De laatste jaren worden inwoners van een stad of dorp steeds vaker bij de besluitvorming over dergelijke kunstwerken betrokken. Gemeenten zijn bang voor hun burgers “ zegt Boomgaard. "Die zijn ook steeds mondiger geworden. Hoewel het per gemeente verschilt hoe een kunstwerk in de openbare ruimte tot stand komt, zie ik wel dat ze steeds meer rekening houden met het publiek. Kunstwerken in de openbare ruimte worden tegenwoordig niet zozeer weggehaald, maar wel vaker verplaatst naar een andere plek binnen de gemeente.” 

de consternatie

Betekenis: de grote onrust bij een groep mensen

op gang brengen

Betekenis: opstarten

de besluitvorming

Betekenis: de manier waarop een besluit wordt genomen

mondig

Betekenis: in staat zijn om te zeggen wat je vindt en wilt

het nieuws

de tekst

terugblikken

 Waarom zijn gemeenten, volgens Boomgaard, bang voor hun burgers?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Boomgaard geeft aan dat gemeente vaak bang zijn voor hun burgers, omdat die boos worden en veel commentaar geven wanneer een kunstwerk in de openbare ruimte hen niet zint. Ze vinden het bijvoorbeeld te duur en zeggen dat het geld voor het kunstwerk beter aan andere dingen had kunnen worden uitgegeven.

de tweede alinea (2/2)

Boomgaard vindt het ernstig dat de plannen voor kunst vaker in de prullenbak verdwijnen door de inspraak van de burgers. Dat geplande kunstwerken regelmatig worden afgezegd door toedoen van boze buurtbewoners, beaamt ook Siebe Thissen van het Centrum Beeldende Kunst Rotterdam. Hij vindt het zonde dat plannen in de kunst steeds moeilijker tot uitvoering komen. Volgens Thissen komt dat onder andere doordat kunst een gemakkelijke besparing is als de gemeente geld tekort komt. Ook bouwt de overheid steeds minder zelf en is het steeds moeilijker om kunst te financieren.

de inspraak

Betekenis: je mening mogen geven over iets waar je bij betrokken bent 

het nieuws

de tekst

terugblikken

 Leg in eigen woorden uit waarom plannen voor kunst steeds in de openbare ruimte steeds moeilijker tot uitvoering komen.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Boomgaard geeft aan dat gemeente vaak bang zijn voor hun burgers, omdat die boos worden en veel commentaar geven wanneer een kunstwerk in de openbare ruimte hen niet zint. Ze vinden het bijvoorbeeld te duur en zeggen dat het geld voor het kunstwerk beter aan andere dingen had kunnen worden uitgegeven.

de laatste alinea

Erg?

En daardoor komen er in bepaalde gemeenten geen of nauwelijks nieuwe beelden bij. Is dat erg? ‘’Jazeker’’, zegt Thissen. "Kunst in de openbare ruimte bevordert de mening van burgers. Aan de hand van zulke objecten geven mensen hun mening over de stad. Ook is het belangrijk dat de kunst gratis voor iedereen beschikbaar is, ook voor mensen die normaal gesproken geen toegang hebben tot kunst. Tot slot zijn de verhalen van de stad verbonden aan de objecten die het straatbeeld hier en daar versieren. Het beeld 'De verwoeste stad' in Rotterdam herinnert Rotterdammers bijvoorbeeld aan het bombardement van hun stad in mei 1940. En het verklaart de architectuur van de stad."

bevorderen

Betekenis:  ervoor zorgen dat iets beter wordt

het nieuws

de tekst

terugblikken

Waarom is het, volgens Thissen, erg dat er in sommige gemeenten 

geen of nauwelijks nieuwe beelden bijkomen? Noem zijn drie redenen.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Het is volgens Thissen erg dat er geen nieuwe beelden bijkomen, omdat:

• dan de mening van de burgers niet gehoord kan worden.
  
• Ook is het belangrijk dat kunst voor iedereen beschikbaar is.
  
• En de beelden/objecten in een stad vertellen de verhalen of de geschiedenis van een stad.

Vind jij het belangrijk dat er kunst in de openbare ruimte is?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Licht je antwoord toe.

de ziektekiem

Betekenis: het virus of de bacterie waar je ziek van wordt

het nieuws

de tekst

terugblikken

Na het scannen van de tekst heb je voorspeld wat je zou gaan lezen.

Klopte die voorspelling? Leg je antwoord uit.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Maak in je schrift een tabel met daarin de voordelen (het nut) en de nadelen (de kritiek)

van kunst in de openbare ruimte. Maak een foto van je tabel en upload deze hier.

het nieuws

de tekst

terugblikken

terugblikken

het nieuws

de tekst

terugblikken

Hier staan de doelen van dit deel van de les.

Welke heb je al behaald? Een welke (nog) niet? Sleep ze naar het juiste vak.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Nee, aan dit doel moet ik nog werken.

Ja, dit doel heb ik behaald.

Ik kan de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

Ik kan vertellen wat de functie van kunst

in de openbare ruimte is.

Ik weet waarom kunst in de openbare

ruimte kritiek kan krijgen.

Ik weet meer over het nieuws.

Ik kan de tekst samenvatten met behulp van een tabel.

Je bent nu klaar met deel 2 van deze les.

Veel plezier met deel 3!

het nieuws

de tekst

terugblikken