Thema 2 Organen&Cellen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

Thema 2 Organen & cellen

BS 2.1  Organen van dieren

Leerdoelen:

Je kunt organen benoemen in een torso en in een dwarsdoorsnede van de romp.

Je kunt organen benoemen in orgaanstelsels van mensen en dieren.

 

Orgaan: een deel van een organisme dat een of meerdere taken uitvoert. 

Orgaanstelsels: een groep organen die samenwerken voor een bepaalde taak. 

Bij de meeste zoogdieren zijn de organen en orgaanstelsels hetzelfde als bij de mens. 

Bij insecten ziet het er anders uit, maar hebben wel organen en orgaanstelsels. 

Welke orgaanstelsels zie je hier?

Ademhalingsstelsel

bloedvatenstelsel

Spijsverteringsstelsel

spierenstelsel

Wat is een torso?

1. hele lichaam zonder hoofd, armen en benen
2. het lichaam zonder armen en benen
3. hele lichaam zonder hoofd en, armen

Wat is een orgaan?

1. een deel van je lichaam
2. een deel van een organisme met een eigen taak
3. een torso
4. het verteringsstelsel

De torso:
Hoe heet het grijze orgaan?

1. De slokdarm
2. De dikke darm
3. De dunne darm
4. De maag

De torso:
Hoe heet het donker bruine orgaan?

1. Het hart
2. De maag
3. De long
4. De lever

Aan het werk!

M: Maak opdracht 1 t/m 8( opdr. 8 in tweetallen)

Dit is HW voor volgende les. 

Is er in de les tijd over?

Maak dan de samenvatting (opdr. 4) in je boek, opdracht 9+ , daarna de samenhang. 

BS 2.2 Organen van planten

Leerdoelen:

Je kunt de bouw en functie van wortels, stengels en bladeren beschrijven. 

Je kunt organenstelsels van planten noemen met hun functie.

De organen van planten zijn:

• bloem
• blad
• stengel
• wortel

Wortels
Alle wortels van een plant samen noem je wortelstelsel. 

Dit bestaat uit:
- hoofdwortel
- zijwortel

- wortelharen

Functie: Water en mineralen opnemen, plant stevig in de grond houden, reserve stoffen opslaan. 

Stengels

Functies: 

- water en andere stoffen vervoeren

- stevigheid geven aan de plant

Kruidachtige plant      Houtachtige plant. 

Bladeren

Functie:

- voedsel (glucose)maken 

voor de plant (fotosynthese)

Vatenstelsel

Functie: transport (vervoeren)

- Water en mineralen gaan van de stengel 

   naar de andere delen van de plant

- Glucose gaat van de bladeren naar de 

   andere delen van de plant

Meerdere vaten samen: Vaatbundel

Organen van een plant

bloem

blad

wortel

stengel

Je ziet hier de punten van een wortel met wortelharen. Wat is een taak van de wortel?

1. Voedselopslag
2. Stevigheid in de grond
3. Wateropname
4. Alle bovenstaande

Sommige planten hebben witte bladeren in plaats van groene bladeren. Is in deze bladeren fotosynthese mogelijk?

1. Ja
2. Nee

Wat heeft een plant nodig voor fotosynthese?

Wat maakt een plant bij fotosynthese?

Aan het werk!

M: Maak opdracht 1 t/m 7

Dit is HW voor volgende les. 

Is er in de les tijd over?

Maak dan de samenvatting (opdr. 4) in je boek, opdracht 8+ 
Maak de samenhang opdracht van BS 2.2

 

BS 2.3 Cellen

Leerdoelen:

Je weet dat een organisme uit cellen bestaat.

Je kunt delen van dierlijke cellen benoemen met hun kenmerken en functies.
Je kunt delen van plantaardige cellen benoemen met hun kenmerken en functies. 

Cellen

Cellen zijn kleine bouwstenen van organismen.

Alles wat leeft bestaat uit cellen.

Er zijn veel verschillende cellen.

Dierlijke cellen

Plantaardige cellen

Hebben dezelfde

delen als dierlijke 

cellen .

Daarnaast hebben 

ze wat onderdelen 

wat dierlijke cellen niet hebben. 

Plastiden: Korrels in de cel.

Bladgroenkorrels: hier vind fotosynthese plaats.

Kleurstofkorrel: geeft bloemen of vruchten hun kleur. 

Zetmeelkorrel: bijv. bij een aardappel. Hier wordt zetmeel opgeslagen. 

Wat hebben plantaardige cellen dat dierlijke cellen niet hebben?

1. celkern
2. celwand
3. bladgroenkorrels
4. cytoplasma

Dit zijn cellen uit een blad, kunnen deze cellen aan fotosynthese doen?

1. Ja
2. Nee

Benoem de onderdelen van de cel.

Celkern

Cytoplasma

Celmembraan

Bladgroenkorrel

Vacuole

Celwand

Aan het werk!

M: Maak opdracht 1 t/m 6

Dit is HW voor volgende les. 

Is er in de les tijd over?

Maak dan de samenvatting (opdr. 4) in je boek. Opdracht 7+ en 8+
Maak de samenhang opdracht van BS 2.3

 

2.4 De Celkern

Leerdoelen:

Je kunt de kenmerken van chromosomen noemen. 

Je kunt de bouw en functie van DNA beschrijven. 

Lichaamscellen:  de cellen waar je lichaam van is opgebouwd. 

Chromosomen: in elke celkern liggen lange dunnen draden (van DNA), met erfelijke eigenschappen. 

Mensen hebben 46 chromosomen in hun 

celkern liggen. 

Elke cel in ons lichaam heeft in zijn celkern 

die 46 chromosomen. 

Chromosomen bestaan grotendeels uit DNA. 

De basen van DNA zijn:
A-T en C-G

T-A een Basenpaar
C-G een Basenpaar

Erfelijke eigenschappen: de eigenschappen die bepalen hoe je eruit ziet. Deze heb je gekregen van je vader en je moeder. 

Wat is een chromosoom?

1. Erfelijke eigenschap
2. één letter A/T/C/G
3. Een vorm van spaghetti
4. een lang dun draad met erfelijke eigenschappen

Een mens heeft .. chromosomen

1. 44
2. 46
3. 48
4. 50

Van wie heb je je chromosomen gekregen?

1. 46 van je moeder
2. 23 van je moeder
3. 23 van je vader
4. 23 van je moeder en 23 van je vader

Chromosomen

1. zijn altijd zichtbaar onder de microscoop
2. zijn soms zichtbaar onder de microscoop
3. zijn nooit zichtbaar onder de microscoop

Zet van groot naar klein

orgaan

cel

kern

chromosoom

DNA

Sleep de juiste basen in het DNA molecuul

A

T

A

C

C

G

= G

= T

= A

= C

Aan het werk!

M: Maak opdracht 1 t/m 8

Dit is HW voor volgende les. 

Is er in de les tijd over?

Maak dan de samenvatting (opdr. 4) in je boek. Opdracht 9+ en 10+
Maak de samenhang opdracht van BS 2.4

 

2.5  Celdeling

Leerdoelen:

Je kunt de beschrijven hoe een cel zich deelt. 

Je kunt de kenmerken van stamcellen noemen. 

Celdeling: hierdoor maakt je lichaam nieuwe cellen aan. 

Plasmagroei: dochtercellen worden weer net zo groot als de moedercellen. 

Celcyclus

• Celcyclus: het proces van celdeling, groei, en weer een nieuwe celdeling
• Belangrijk voor de groei en ontwikkeling van een organisme.

-

 Stamcellen kunnen oneindig veel delen.

- Stamcellen zorgen voor groei en herstel.

- Stamcellen zorgen in organen voor dezelfde soort cellen. (bijv. in spieren tot spiercellen)
- Stamcellen in beenmerg, specialiseren zich in een vetcel, botcel of bloedcel. 

- Embryonale stamcellen: stamcellen uit een embryo en kunnen nog van alles worden.

Wat is celdeling?

1. Vorming van nieuwe cellen
2. Vorming van nieuw DNA
3. Vorming van nieuwe erfelijke eigenschappen
4. Vorming van een nieuw leven

Wat gebeurt er bij celdeling?

1. cellen splitsen zich in tweeën
2. cellen worden groter
3. cellen worden langer
4. cellen worden kleiner

Het terugkerende proces van celdeling, groei en weer een nieuwe celdeling noem je...

1. celdeling
2. Stamcellen
3. celcylcus
4. Brain crash!!

Bij celdeling is de juiste volgorde:

1. celdeling - dochtercellen - plasmagroei - kerndeling
2. dochtercellen - plasmagroei - kerndeling - celdeling
3. kerndeling - celdeling - dochtercellen - plasmagroei
4. Cellen delen niet

Aan het werk!

M: Maak opdracht 1 t/m 9

Dit is HW voor volgende les. 

Is er in de les tijd over?

Maak dan de samenvatting (opdr. 5) in je boek.
Maak de samenhang opdracht van BS 2.5

 

Microscoop

Aan het werk!

M: Maak opdracht 1 t/m 3 van microscoop (leren onderzoeken)

Dit is HW voor volgende les.