1D - Week van Respect

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Vooraf:
Deze slide is bedoeld als brainstorm over de betekenis van het woord Respect.
Er zijn geen goede en geen foute antwoorden.

BRAINSTORM
Schrijf het woord 'respect' op het bord. Vraag de leerlingen wat zij denken dat het woord betekent. Wat betekent het voor hen?

Begin bijvoorbeeld met de algemene vraag: "Wat is respect volgens jullie?".

Je zult merken dat er misschien best wat sociaal wenselijke antwoorden komen: “Netjes gedragen”, “Doe niet dit en doe niet dat”, misschien zelfs het klassieke “Opstaan voor oude dames in de bus”.

Zijn dit de antwoorden die we zoeken? Vinden we dit echt?
Of is respect eigenlijk voor iedereen weer anders?

Introductie:

Deze les gaat over de oorspronkelijke betekenis van het woord Respect.

Respect komt van het Latijnse Respectus, vrij vertaald: Re = Opnieuw, Spectare = kijken!

Tegenwoordig kent het woord vele interpretaties. En dat is nu precies waarom het zo ingewikkeld en tegelijkertijd zo boeiend is om hierover in gesprek te gaan.

Als we het hebben over ‘respect’ dan is dat vooral het ‘waarderen’ van iemands mening, normen en waarden, de verschillen die er zijn naast elkaar laten bestaan en elkaar tolereren.

Maar respect zou toch eigenlijk een stap verder moeten gaan.

Respect is Actief!

Respect is van elkaar leren en durven onderzoeken of jouw mening nog wel bij je past. Respect is opnieuw durven kijken naar jezelf, je eigen meningen en dat ook in het licht van de ander kunnen zien.

In deze les ga je aan de slag met de vaardigheden die je nodig hebt om opnieuw te kunnen kijken!

Succes!

Schrijf het woord respect op het bord.

Vraag de leerlingen wat zij denken dat het woord respect betekent. Wat betekent het voor hen?

Begin bijvoorbeeld met de algemene vraag: "Wat is respect volgens jullie?"

Je zult merken dat er best veel sociaal wenselijke antwoorden komen: “Netjes gedragen”, “Doe niet dit en doe niet dat”, misschien zelfs het klassieke “Opstaan voor oude dames in de bus”.

Zijn dit de antwoorden die we zoeken? Vinden we dit echt?

Re-spectare

Respect is een woord met veel betekenis; aanzien, eerbied, waardering. Maar ‘respect’ wordt ook gebruikt als uitroep. En om het allemaal nog wat ingewikkelder te maken; wat voor de één respectvol is hoeft dat niet voor de ander te zijn.

Maar wist je dat RE in het Latijn 'opnieuw' betekent en SPECT 'kijken'? Letterlijk zou je kunnen zeggen dat respect betekent: een situatie opnieuw of met andere ogen bekijken.

Vraag aan de leerlingen waarom “opnieuw kijken” belangrijk zou kunnen zijn.

Bespreken
Bespreek met de leerlingen de onderstaande mogelijke redenen waarom het belangrijk is om opnieuw te leren kijken.

-Het is goed om je mening zo nu en dan onder de loep te nemen
-We kunnen namelijk niet allemaal hetzelfde vinden, dat is saai
-We wonen met veel verschillende mensen bij elkaar, we kunnen van elkaar leren
-Opnieuw kijken is verfrissend

Zijn deze redenen genoemd in de klas? Wat vinden de leerlingen hiervan?

Op de volgende slides zie je 

posters met jongeren.

Wat vind jij van de uitspraken van de ouderen?

Dilemma van respect

Vrijheid van meningsuiting versus vrijheid van godsdienst


Waar ligt de grens van vrijheid van meningsuiting wanneer het andere mensen beledigd? 

Wat is er gebeurd?

De docent heeft cartoons van de profeet Mohammed laten zien.
Hij heeft ze als voorbeeld laten zien om het thema vrijheid van meningsuiting uit te leggen.

Wat is er gebeurd?

Hij is vermoord door een 18-jarige jihadist die het beledigend vond.

Een vader van een leerling had aangedrongen op een fatwa. 

De docent had geen slechte intenties. 

Wat is een fatwa?

Een fatwa is een decreet van islamitische geestelijken waarin wordt gezegd hoe moslims zich moeten gedragen. Het kan gaan om een verbod, maar ook om een oproep om iemand te doden.

Wat is jouw mening over wat er is gebeurd?

Denk je dat de docent anders had moeten handelen? Zo ja, hoe?

Stappenplan interview

1. Kies een onderwerp
2. Bedenk wat je wilt weten

3. Wie ga je interviewen?

4. Bedenk vragen

Let op:

1. Zorg voor een inleiding in je interview: 
- Stel jezelf voor
- Vertel waar je interview over gaat
- Zorg voor een goede sfeer
2. Stel zoveel mogelijk open vragen
3. Vraag door

de interviews

1. Ga bij een klasgenoot zitten
2. Interview je klasgenoot met de vragen die je hebt voorbereid
3. Een paar leerlingen gaan het interview voor de hele klas uitvoeren.