Pathologie

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 1

Oncologie

Borstkanker

                                                                                      Saskia en Karen

Waar gaan we het over hebben

* Ziektedefinitie

* Epidemiologie

* Anatomie/fysiologie/pathofysiologie

* Etiologie

* Symptomen

*Onderzoek/diagnostiek

*Therapie en behandeling

* Prognose en beloop

*Complicaties

*Aandachtspunten voor de VIGer

Ziektedefintie.

oncologie = ziekteleer gericht op de diagnose en behandeling van kanker. 

Een oncoloog = een internist gespecialiseerd in het kanker,

 oncologen zijn vaak gespecialiseerd in 1 of meer bepaalde soorten kanker of een specifieke behandelmethode.

Kanker = ongecontroleerde deling van lichaamscellen

Epidemiologie

In 1989: 47 mannen, 8044 vrouwen

In 2000: 66 mannen, 12.326 vrouwen

In 2010: 104 mannen, 15.235 vrouwen

In 2021: 146 mannen, 18.093 vrouwen

(cijfers iknl.nl, integraal kankercentrum Nederland)

Epidemiologie mannen

15-19 jaar: 2 diagnoses sinds 1989

20-44 jaar: 1 tot 11 diagnoses per jaar

45-59 jaar: 20-30 diagnoses per jaar

60-74 jaar: 45-70 diagnoses per jaar

75+: 30-50 diagnoses per jaar

Epidemiologie vrouwen

10-14 jaar: 2 diagnoses sinds 1989

15-19 jaar: 22 diagnoses sinds 1989

20-44 jaar: 1467-1885 diagnoses per jaar

45-59 jaar: 4990-6086 diagnoses per jaar

60-74 jaar: 5371-7175 diagnoses per jaar

75+ : 2652- 3195 diagnoses per jaar

Incidenties mammacarcinoom bij vrouwen

Anatomie/fysiologie/

pathofysiologie

Borstkanker ontstaat in de borst, vaak in de melkklieren of melkkanaaltjes. 

Etiologie

Kanker ontstaat door veranderingen in het DNA

Opeenstapeling van mutaties in genen die een rol spelen bij groei en deling van cellen. 

BRCA1 en BRCA2 - reparatiegenen waarin mutatie kan ontstaan

Risicofactoren

- Erfelijkheid: BRCA1 en BRCA2 gen, 5-10%

- Hormonale anticonceptie

- Hormoonpillen tegen overgangsklachten

- goedaardige aandoening aan de borst

- zeer dicht borstklierweefsel

- Alcoholgebruik

- Roken

- Overgewicht

Onderzoek/diagnostiek

zelfonderzoek of bevolkingsonderzoek sinds 1990 (50-75 jaar)

huisarts

 mammapoli of oncoloog

scans

punctie / biopsie

genetisch onderzoek

MRI.

Biopt onder echogeleiding

Verschillende stadia

Stadium 1 (46%): tumor kleiner dan 2cm, geen uitzaaiingen

Stadium 2 (38%): - kleiner dan 2cm met uitzaaiingen in lymfeklieren

- tumor 2-5cm, mogelijk uitzaaiingen

- tumor groter dan 5cm, geen uitzaaiingen

Stadium 3 (10%): - Uitzaaiingen in meer dan 4 lymfeklieren

- tumor groter dan 5cm met uitzaaiingen in lymfeklieren

- tumor groeit door de huid naar buiten of zit vast aan de wand, mogelijk uitzaaiingen

Stadium 4 (6%): uitzaaiingen in andere delen van het lichaam.

Verschillende soorten mammacarcinoom

Hormoongevoelige tumor

oestrogeen en/of progesteron

HER2 positief of negatief

Triple-negatief

Metastasen

Lymfeklieren

Botten

Lever

Longen

Hersenen

Behandeling

Behandeling wordt op iedere patiënt afgestemd en is afhankelijk van:

- Stadium ( curatief of palliatief )

-Soort

-Metastasen

-Wat de patiënt zelf wil/verwacht van het leven

Behandelopties:

-operatie

-bestralingen

- hormoontherapie

- groei-eiwit blokkeren

-chemo

-botversterkers

Prognose/beloop

Complicaties:

- Vermoeidheid.

 - Problemen met geheugen en concentratie.

- Stijve schouder.

- Lymfoedeem.

- Neuropathie.

- Last van je huid.

- Veranderingen op het gebied van

 seksualiteit en intimiteit.

- Somberheid en depressie.

- Zwaarder worden.

- Overgangsklachten

- Minder vruchtbaar of onvruchtbaar worden.

- Botontkalking (osteoporose)

- Hartfalen

Aandachtspunten voor de VIGer

- Hou de huid goed in de gaten.

- Kortademigheid.

- Pijn toename. 

- Misselijkheid.

- Jeuk en gele huid.

- Conditie van de zorgvrager.

Wat zijn de meest voorkomende plekken voor uitzaaiingen?

1. Maag en darmen
2. Hersenen en botten
3. Longen en lever
4. Alvleesklier en nieren

Wat is géén symptoom van borstkanker?

1. Een slecht genezend plekje
2. Pijn op de borst
3. Vocht uit de tepel
4. Warme rode borst

Hoeveel mensen overlijden er jaarlijks aan borstkanker?

1. 1000
2. 10000
3. 5000
4. 3000

Borstkanker komt alleen voor bij vrouwen

1. niet waar
2. waar

Waaronder kun je borstkanker verdelen

1. Oestrogeen gevoelig/ongevoelig
2. Progesteron gevoelig/ongevoelig
3. HER2 gevoelig/ongevoelig
4. Triple negatief

Kan elke vorm van borstkanker behandeld worden met hormoon therapie?

1. ja
2. nee

Wat is een biopsie

1. Een endoscopisch onderzoek
2. Het betasten van een tumor
3. Het wegnemen van een stukje weefsel
4. Onderzoek aan de ontlasting

Is borstkanker de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen en vrouwen samen?

1. nee
2. ja

Welk eiwit speelt bij de groei van borstkankercellen een rol?

1. Melkeiwit
2. Creatinine
3. HER-2

Vragen?