Les 3, deel 2/3: Afval scheiden

• Woordenschat
• Wereldoriëntatie
• +1
• Basisschool
• Groep 8

Les 3: Afval scheiden

DEEL 2

NB:
Dit lesmateriaal is tot stand gekomen in de periode 2021 - 2024 in het project UGO (Utrecht Gelijke Onderwijskansen) op basis van het curriculum van de voormalig Brede School Academie (BSA) Utrecht en in samenwerking met de gemeente Utrecht en de Utrechtse schoolbesturen PCOU Willibrord, SPO Utrecht en KSU. Het project UGO eindigt op 1 oktober 2024.

 

           weet je meer over het nieuws;  

           weet je meet over het scheiden van afval en over recyclen;

           kun je de tekst samenvatten met behulp van een tabel;

           kun je de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

     Aan het eind van dit deel van de les:

het nieuws

het nieuws

de tekst

terugblikken

Je gaat zo een nieuwsartikel lezen (en samen bespreken). 

Maar wat is een geschikt artikel om te kiezen?

Het artikel is voor iedereen interessant genoeg.

Het is niet te kort, maar ook niet te lang.

Je kunt er veel vragen over stellen.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Je kunt er je mening over geven.

Er komen door het
artikel nieuwe vragen en ideeën bij je op.

Je kunt er verder over doordenken en praten.

Je kunt er zelf oplossingen bij bedenken.

    

Kies nu zelf een nieuwsartikel van één van deze websites en lees het goed.

Straks moet je in een paar zinnen kunnen vertellen wat je hebt gelezen!

Klik op de oranje linkjes
om de website te openen. Artikel gelezen? Keer dan
terug naar deze les.

Trouw

NOS.nl

AD

NU.nl

het nieuws

de tekst

terugblikken

Op welke website heb jij een artikel gelezen?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat is de titel van jouw artikel?

het nieuws

de tekst

terugblikken

           Waarover ging jouw artikel? Vat de tekst samen in je eigen woorden.

Vóórdat je de tekst gaat lezen,
ga je deze video bekijken.

In de video zie je dat in veel winkels superfoods te koop zijn: bessen, zaadjes en drankjes die je als aanvulling op je dagelijkse eten kunt gebruiken. 

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

Samenvatten?

Denk aan:

• Over wie (of wat) gaat het?
• Wat is er aan de hand?
• Waar was dat?
• Wanneer was dat?
• Waarom was dat?
• Hoe is het gebeurd?
• Wat is nog meer belangrijk om te vertellen?
  

het nieuws

de tekst

terugblikken

TIP:

In bijlage I van de Algemene Handleiding PO (Voer eens een nieuwsgesprek!) wordt uitgelegd hoe je een gesprek over het gelezen nieuws kunt voeren!

Waarom koos je dit artikel? En wat vond je er interessant aan?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de tekst

Afval scheiden; 

supergoed maar je doet het fout

het nieuws

de tekst

terugblikken

Vooraf nog even dit: wat kun je doen als je een woord niet kent?

Lees de hele zin.

Ook de zin ervoor en erna zeggen
vaak iets over het woord.

Zoek het woord op in een woordenboek of in een zoekmachine op internet.

Ken je het woord in
een andere vorm wel?

Vraag het aan iemand.

Wie weet kent diegene het woord!

Kijk of er een bekend woord
zit in het onbekende woord.

Heb je het woord eerder gezien?
Waar ging de tekst toen over?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Eerst even scannen!

Klik op de tekst om hem te vergroten en scan hem even kort door. Wil je weten hoe je dat doet? Klik dan op de button ‘scannend lezen’.

In de volgende slides gaan we de alinea's een voor een langs.

bron

Bron: https://www.metronieuws.nl/in-het-nieuws/2019/07/afval-scheiden-supergoed-maar-je-doet-het-fout

Bewerkt voor onderwijsdoeleinden.

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat ga je in deze tekst lezen over het scheiden van afval, denk je?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de titel en de inleiding

Afval scheiden; supergoed maar je doet het fout

Gebroken wijnglazen in de glasbak en vettige pizzadozen die een lading papier verzieken. We doen ons best om ons huisvuil fatsoenlijk te scheiden maar bakken er blijkbaar niets van.

ergens niets van bakken

Betekenis: ergens totaal niet in slagen

Klik hier voor de betekenis van de woorden.

Klik hier en luister mee!

het nieuws

de tekst

terugblikken

Scheid jij je afval thuis?

het nieuws

terugblikken

de tekst

Leg je antwoord uit.

het nieuws

de tekst

terugblikken

de eerste alinea

Oerwoud

Die vette pizzadoos waarin jouw avondeten werd bezorgd, kan de papierverzameling zomaar richting de vuilverbrander sturen. Een gebroken wijnglas hoort niet in de glasbak maar bij het grofvuil. Metalen blikjes mogen in dezelfde zak als het oude plastic, maar de kapotte kunststof speelgoedauto van je zoontje dan weer niet. Hoe goedbedoeld ook: er gaat veel mis met afvalscheiding, het is dan ook een behoorlijk oerwoud geworden. 

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat wordt in deze alinea bedoeld met de zin 

'het is dan ook een behoorlijk oerwoud geworden', denk je?

Tip!

Maak je deze opdracht zelfstandig en weet je het even niet meer precies? Dan kun je altijd terugklikken om de tekst  nog een keer te bekijken.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Met deze zin wordt bedoeld dat het behoorlijk lastig is om precies te weten welk afval in welke container mag of moet. Er zijn veel uitzonderingen en dat maakt het heel onduidelijk en onlogisch.

de tweede alinea (1/2)

Heeft het zin? 

“De mensen thuis zijn heel lief, maar weten eigenlijk niet zo goed waar ze mee bezig zijn”, zegt Peter Rem, hoogleraar aan de Technische Universiteit Delft. Volgens hem zit het probleem erin dat we best weten dat recyclen goed is, maar zonder duidelijk idee waarom.

Als het allemaal zo ingewikkeld is, kan je je afvragen of het scheiden van huisvuil wel nut heeft. Absoluut. Afval is geld waard. Er zitten veel grondstoffen in die we opnieuw kunnen gebruiken: kunststoffen, glas, metaal, papier et cetera. Als materialen worden hergebruikt, hoeven er geen nieuwe grondstoffen gewonnen te worden. Het omsmelten van aluminium bijvoorbeeld kost twintig keer minder energie dan het winnen ervan.

de grondstof

Betekenis: het basismateriaal om iets te maken

recyclen

Betekenis: het opnieuw gebruiken van afvalmaterialen

winnen (won, gewonnen)

Betekenis: grondstoffen uit de natuur halen

het nieuws

de tekst

terugblikken

de tweede alinea (2/2)

Rem somt hierbij drie redenen op die afvalscheiding zinvol maken. Het is ten eerste dus minder belastend voor het milieu doordat er minder grondstoffen gewonnen hoeven te worden. En die nieuwe grondstoffen kosten natuurlijk geld, dus recyclen is ook financieel aantrekkelijk. Tot slot maakt recyclen je minder afhankelijk van andere landen, handig als grondstoffen uit gebieden moeten komen waar we geen hele goede relaties mee hebben. “Recyclen betaalt overigens pas echt uit als dingen ook worden hergebruikt. Een auto wordt weer een auto, een shampoofles weer een shampoofles. Anders heb je alsnog steeds nieuwe materialen nodig.”

belastend

Betekenis: slecht

uitbetalen

Betekenis: iets opleveren

het nieuws

de tekst

terugblikken

aantrekkelijk

Betekenis: wat iemand veel voordeel geeft

Welke drie redenen worden er genoemd in deze alinea 

waarom het wel zin heeft om afval te scheiden?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat denk jij zelf: heeft het scheiden van afval wel zin?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Licht hier je antwoord toe.

het nieuws

de tekst

terugblikken

de derde alinea

Alles op dezelfde hoop

Daar sta jij (of je ouders) dan in een buitenwijk met je goede gedrag en minstens drie aparte kliko’s in de tuin het huisvuil netjes uit te splitsen. En dat terwijl in het centrum van de stad alles maar in dezelfde vuilniszakken wordt gegooid. Herkenbaar? Het brengt ons bij een van de grootste en meest hardnekkige fabels: uiteindelijk komt alles op dezelfde hoop terecht. Zo’n tien jaar geleden werd, zeker in de grote steden, het grootste deel van het afval verbrand. De warmte werd gebruikt en de wat grotere metaalresten werden uit de as gevist om te recyclen. Inmiddels zijn de technieken wat verder gevorderd. Rem: “Er zijn twee soorten bedrijven die zich met afval bezig houden. De eerste soort verhandelt het afval. Deze bedrijven vinden het prettig als huishoudens het in zo veel mogelijk soorten scheiden. Andere bedrijven recyclen het. Die hebben sorteerinstallaties die het afval scheiden, vaak beter dan de huishoudens zelf.”

hardnekkig

Betekenis: als iets of iemand niet ophoudt

vorderen

Betekenis: vooruitkomen

de fabel

Betekenis: het verzonnen verhaal

het nieuws

de tekst

terugblikken

Bespreeksuggestie(s):

• Waarvoor werd de warmte gebruikt die vrijkwam bij het verbranden van afval?
  

Wat is de hardnekkige fabel die in deze alinea wordt beschreven?

En waarom is het een fabel? Licht je antwoord toe.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Tip!

Maak je deze opdracht zelfstandig en weet je het even niet meer precies? Dan kun je altijd terugklikken om de alinea of de hele tekst nog een keer te bekijken.

De hardnekkige fabel is dat uiteindelijk alles toch op dezelfde hoop terechtkomt (en wordt verbrand).

Dat is een fabel omdat het vroeger wel zo was, maar tegenwoordig niet meer. Nu is het voor de recyclebedrijven fijner als huishoudens hun afval al gescheiden inleveren. Er zijn ook bedrijven die zelf  sorteerinstallaties hebben en daarmee het afval scheiden, vaak beter dan jij zelf kunt doen.

Dat verschilt per gemeente.

de laatste alinea

Wirwar

Met al die verschillende producten is het dus een aardig oerwoud geworden. Wist je bijvoorbeeld dat een glazen ovenschaal of wijnglas niet in de glasbak mag? Die ovenschaal is van thermisch glas gemaakt, dat heeft een veel hogere smelttemperatuur. Als daar te veel van in één lading zit, wordt die verontreinigd. Maar waarom mag een wijnglas eigenlijk niet gewoon in de glasbak?

verontreinigen

Betekenis: vervuilen

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat betekent 'wirwar' (uit het kopje van deze alinea)?

En wat heeft dat met het 'oerwoud' te maken?

het nieuws

de tekst

terugblikken

In de eerste alinea werd het woord oerwoud ook genoemd. Klopte jouw omschrijving met wat je in deze laatste alinea hebt gelezen? Licht je antwoord toe.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Na het scannen van de tekst heb je voorspeld wat je zou gaan lezen.

Klopte die voorspelling? Leg je antwoord uit.

het nieuws

de tekst

terugblikken

In de tekst heb je kunnen lezen wat de voordelen van afvalscheiding en recyclen zijn, maar ook wat er bij mis kan gaan. Maak in je schrift een samenvatting van de tekst met behulp van een tabel waarin je die voordelen en risico's zet. Upload een foto van je tabel hier.

het nieuws

de tekst

terugblikken

terugblikken

het nieuws

de tekst

terugblikken

Hier staan de doelen van dit deel van de les.
Welke heb je al behaald? Een welke (nog) niet? Sleep ze naar het juiste vak.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Nee, aan dit doel moet ik nog werken.

Ja, dit doel heb ik behaald.

Ik weet meer over de voordelen van afvalscheiding en recyclen en over de risico's ervan.

Ik weet meer over het nieuws.

Ik kan de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

Ik kan de tekst samenvatten met behulp van een tabel.

Je bent nu klaar met deel 2 van deze les.

Veel plezier met deel 3!

het nieuws

de tekst

terugblikken