3. Nederlandse rivieren

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Nederlandse rivieren 

Planning 

Nederlandse rivieren

Afsluiting 

Leerdoelen 

• Je kunt drie soorten Nederlandse rivieren onderscheiden.
  
• Je kunt de aanvoer, opslag en afvoer van water in drie soorten Nederlandse rivieren beschrijven en verklaren.
  
• Je kunt het belang van watertransport voor Nederland beschrijven en verklaren. 
  

Examenvraag 

Bron 10 

Erwin = juist

Isa = juist

Luca = juist

Drie soorten rivieren 

1. Gletsjerrivieren 

2. Regenrivieren

3. Gemenge rivieren 

 

Gletsjerrivieren

Regenrivieren

Gemengde rivieren

Regenwater en grondwater

Smeltwater, regenwater, Grondwater

Smeltwater

Welke rivier is wat? 

Hoe kun je in de bron zien wat voor soort rivier het is? 

Betekent droogte in NL altijd een lage waterstand?

Je kan kijken hoe hoog het is waar de rivier begint.

Nee, andere plekken in het stroomgebied kan veel regen vallen

Waterafvoer 

Hoeveel water er uiteindelijk in een rivier terecht komt, hangt af van vijf factoren: 

1. Hoeveel neerslag valt er? 

2. Hoeveel water verdamt er? 

3. Hoeveel water wordt er vastgehouden?

4. Hoeveel water wordt opgeslagen in stilstaand en langzaam stromend water?

5. Hoeveel water wordt er verbruikt door de natuur en door mensen? 

H

Retentie 

Retentie wil zeggen het vasthouden van het water. Dit zorgt voor een vertragingstijd tussen: de neerslag en wanneer het in de rivier zit. 

VERSCHIL tussen natuurlijk landschap en cultuur landschap!!

H

Debiet en regiem 

Debiet = de hoeveelheid water die een rivier op een bepaald moment afvoert. 

Regiem = De verdeling van de afvoer over een jaar. 

Wanneer is er een piekafvoer? 

Lengteprofielen 

Om meer zicht te krijgen op de eigenschappen van een rivier, kun je deze schematisch gaan afbeelden. 

Met een lengtprofiel dat de hoogteligging laat zien, kun je het verval en het verhang berekenen. 

Verval = hoogteverschil tussen twee punten langs de rivier. 

Verhang =  het verval in meters per kilometer 

Bereken het verhang van een rivier!

H

Verhang berekenen is:

hoogte : door de afstand.

Dus bijv. de berg is 2345 meter hoog : afstand van bronnaad eind is 1200.

2345:1200

Hoe lager het getal hoe beter je er op kan varen.

Lengteprofielen 

Verval = Het verval van een rivier betekent het absolute hoogteverschil van een rivier. Dit wordt gemeten door bijvoorbeeld van de oorsprong tot de monding het hoogteverschil te meten. Als de hoogt dus op de oorsprong 830 m is en bij de monding 5 m, dan is het verval 825 m! 

Verhang =  Het verhang is het relatieve hoogteverschil van de rivier. Meestal wordt dit gemeten in m/km of cm/km. Hoe berekenen we het verval? Je deelt het verval door de afstand tussen de twee plekken waar je het verval van hebt genomen 

Bereken het verhang van een rivier!

H

Verhang berekenen is:

hoogte : door de afstand.

Dus bijv. de berg is 2345 meter hoog : afstand van bronnaad eind is 1200.

2345:1200

Hoe lager het getal hoe beter je er op kan varen.

Belangrijk 

Nederlandse rivieren zijn heel belangrijk in verband met transport. 

Rijkswaterstaat is het bedrijf dat er voor moet zorgen dat er op de rivieren gevaren kan worden. 

Denk verder aan: dammen, sluizen, informatie 

Hoe komen de goederen Nederland binnen? 

1.

2.

3.

4.

Zee 

Weg 

Binnen

vaart 

Spoor 

Hoe worden de goederen in Nederland vervoerd? 

1.

2.

3.

4.

Zee 

Weg 

Binnen

vaart 

Spoor 

Hoe gaan de goederen Nederland weer uit? 

1.

2.

3.

4.

Zee 

Weg 

Binnen

vaart 

Spoor 

Internationaal belang

Waarom? 

Beantwoord de examenvraag 

Erwin = juist

Isa = juist

Luca = juist

Hoe goed ken je het nu? 

Welke soorten rivieren zijn er?

1. Regenrivier en smeltwaterrivier
2. Regenrivier, gemengde rivier en smeltwaterrivier
3. Sneeuwrivier en gesmoltenijsrivier
4. Regenrivier en grondwaterrivier

de Maas is een

1. regenrivier
2. gletsjerrivier

Hoe gaan goederen uit Nederland het meest via...

1. binnenvaart
2. wegvervoer
3. spoorvervoer
4. zeevaart

Welke vorm van transport levert de goedkoopste transportkosten?

1. Binnenvaart per boot
2. Per spoor
3. Per vliegtuig
4. Per vrachtwagen

Wat moet je nu kunnen en kennen? 

Je moet alle begrippen kunnen uitleggen. 

Je moet de lesdoelen kunnen beantwoorden.

Je moet een samenvatting of een mindmap kunnen maken.