H3C 16-4-2024

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Startopdrachten, 5 minuten in stilte werken

1. Alle eigenschappen van een organisme samen noem je het....
2. De informatie voor de erfelijke eigenschappen van een organisme noem je het....
3. Wat zijn geslachtschromosomen?
4. Hoeveel paar chromosomen heeft een geslachtscel?
5. Noem 3 eigenschappen die bij het fenotype horen.

Erfelijkheid en evolutie

Inhoud les

• Basisstof 1 +2 herhalen 

Erfelijke informatie

• Lichaamscellen 46 chromosomen
• Chromosomen bestaan uit DNA-> bevat info voor alle erfelijke eigenschappen
  
• Alle lichaamscellen zijn door celdeling ontstaan
• Bij elke celdeling (mitose)   worden chromosomen gekopieerd

Chromosoom, gen en allel

• Chromosomen bestaan uit DNA-> bevat info voor alle erfelijke eigenschappen
• Gen: stukjes DNA die samen info voor erfelijke eigenschap bevatten
• Elk gen bestaat uit 2 allelen
• Genen kunnen aan of uit staan

Genotype

• Info alle erfelijke eigenschappen samen
• Bepaald op moment van bevruchting-> veranderd daarna niet meer
• Alle genen in een celkern samen

Gen: stukjes DNA die samen de informatie bevatten voor een eigenschap

Cel gebruikt alleen genen die hij nodig heeft, andere genen niet actief

Fenotype

• Alle eigenschappen (zichtbaar en onzichtbaar) van een organisme
• Kan veranderen
• Bepaald door genotype + invloeden vanuit het milieu

• Alle lichaamscellen bevatten 46 chromosomen, 23 paar
• Geslachtscellen bevatten 23 enkele chromosomen

Geslachtschromosomen

De 2 chromosomen bevatten informatie voor dezelfde erfelijke eigenschap. Bijvoorbeeld de oogkleur. De chromsomen kunnen dezelfde variant (beide blauw) van een gen bevatten of een verschillende variant (blauw en bruin). 

Geslachtscellen

• Geslachtscel bevat 23 enkele chromosomen
• Ontstaan door meiose 
• Elke geslachtscel krijgt 1 chromosoom van elk paar
• Veel variatie in genotypen
• Toeval bepaalt