3.4 Schrijven: Betoog

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

3.4 SCHRIJVEN -TALENT

blz. 198

Een betogende tekst schrijven

LESDOELEN

• Betogende tekst schrijven 3F (les 1)
• Opbouw van argumenten 3F (les 1)
• Blokjesschema (les 1)

DENK NIET TE LANG NA!
Noteer drie kenmerken van een betogende
tekst.

In een betoog geeft de schrijver

1. advies
2. informatie
3. zijn mening
4. voor- en nadelen

Het doel van een betoog is de lezer

1. te amuseren
2. te informeren
3. te adviseren
4. te overtuigen

Een weerlegging is als

1. je de voorargumenten versterkt
2. je het genoemde tegenargument ontkracht
3. als je een tegenargument geeft
4. je je standpunt duidelijk maakt

In het slot mag je nooit nieuwe informatie geven.

1. Waar
2. Niet waar

Wat is het tekstdoel van een betoog?

Waarom is dit nuttig?

Het delen van eigen ideeën en het kritiek geven op die van anderen gebeurt vaak schriftelijk. Het is noodzakelijk dat je deze vaardigheden beheerst.

Het schrijven van een betoog 

1. DOEL: lezers overtuigen van jouw standpunt
2. HOOFDGEDACHTE: jouw standpunt
3. Feitelijke informatie gebruiken om argumenten te onderbouwen of tegenargumenten te weerleggen             (Gebruik van goede bronnen).
4. Goede opbouw: Inleiding -kern - slot

Wat is een standpunt?

1. Hoe je over iets denkt
2. Dingen die met elkaar te maken hebben
3. Wat vaak voorkomt
4. De ruzie

In de inleiding van je betoog wordt je standpunt duidelijk.

1. Juist
2. Onjuist

Wat is een argument?

1. Met een argument onderbouw je iets. Het is controleerbaar.
2. Een argument is een beoordelingswoord.
3. Met een argument geef je aan of je iets mooi vindt.

Wat doe je als je een argument weerlegt?

1. Dan bevestig je het argument
2. Dan bedenk je een argument
3. Dan herhaal je een argument
4. Dan ga je tegen het argument in

Bedenk twee argumenten voor en twee argumenten tegen:
Kinderen moeten zelf hun vaste bedtijd kiezen.

Welke signaalwoord hoort niet bij tegenargumentatie en weerlegging?

1. ofschoon
2. echter
3. daarbij
4. hoewel

Voorbeeld middenstuk

alinea 2:

Ten eerste is het eten van insecten een stuk beter voor het milieu, aldus hoogleraren Marcel Dicke en Arnold van Huis. Voor de productie van eetbaar insectenvlees is namelijk twaalf keer minder voer en grond nodig dan voor de traditionele vleesproductie. Ook worden er bij de productie van insectenvlees honderd keer minder broeikasgassen uitgestoten dan bij de productie van rund- of varkensvlees. Dit komt uit het onderzoek van de consumentenbond naar voren.

Voorbeeld middenstuk

alinea 3:

Ten tweede [argument 2] + onderbouwing

Waar moet je op letten:

1.  Maak gebruik van signaalwoorden.
2.  Verwijs in de tekst naar bronnen.

Aan de slag 

1. Kies je onderwerp

2. Begin met het invullen van je schrijfplan.

3. Zoek aanvullende informatie

De onderwerpen

1. Alle Nederlanders moeten thuis een noodpakket klaar hebben liggen
2. Het is beter als leerlingen zelf mogen kiezen waar ze zitten in het klaslokaal
3. Er moet een maximumsalaris komen voor professionele voetballers
4. Fatbike-eigenaren moeten wegenbelasting betalen
5. Elke school moet een warme lunch verzorgen
6. Professionele voetbalwedstrijden mogen alleen nog maar zonder publiek gespeeld worden
7. Iedereen moet een jaar in het leger na de middelbare school
8. Kunstmatige intelligentie doet meer goed dan kwaad
9. Huiswerk mag alleen met pen en papier gemaakt worden
10. Wapens sturen naar een conflictgebied doet meer kwaad dan goed

Huiswerk 06-12-'24

• Zoek aanvullende, betrouwbare bronnen bij je onderwerp.
• Vul je schrijfplan zo volledig mogelijk in en neem dit mee naar de les.
• Schrijf je betoog over je gekozen stelling.