Introductieles Ilias inhoud en thematiek

• Grieks
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Ilias: over het onbarmhartige noodlot

In deze lessonup:

- introductie Trojaanse Oorlog

- belangrijke personages

- thema's in de Ilias

Parisoordeel

Huwelijk Peleus en Thetis

Pallas Athena

Hera

Afrodite

Zeus

Paris

Helena

Belangrijke personages

• Achilles
  
• zoon van Peleus en Thetis
  
• leider van de Myrmidonen
  
• beste strijder
• strijdlustig
• impulsief
• emotioneel

Belangrijke personages

• Agamemnon
• leider van alle Grieken
• broer van Menelaos
• opvliegend
• eerzuchtig

Belangrijke personages

• Patroklos/Patroclus
  
• beste vriend/geliefde van Achilles
• vriendelijk
• strijdlustig 

Belangrijke personages

• Hector/Hektor
• kroonprins van Troje
• aanvoerder leger Trojanen
• zoon van Priamos
• man van Andromache, vader van Astyanax
• dapper

Belangrijke personages

• Priamos/Priamus
  
• Koning van Troje
• Vader van Hektor

Belangrijke personages

• Andromache
  
• vrouw van Hektor
• moeder van Astyanax

Wie hoort bij welk volk?

Grieken

Trojanen

Achilles

Agamemnon

Patroklos

Priamos

Andromache

Hektor

Andromache is ... van Hektor

1. de moeder
2. het kind
3. de vrouw
4. de slavin

Andere belangrijke personages

•  Briseïs (oorlogsbuit van Achilles)
• Chryseïs (oorlogsbuit van Agamemnon, dochter van Chryses de priester van Apollo)
• Apollo (stuurt op verzoek van Chryses de pest naar het Griekse kamp)
• Kalchas (Griekse ziener die Agamemnon moet vertellen dat hij Chryseïs terug moet geven aan haar vader om de pest te laten stoppen)

En daar gaat het mis...

Agamemnon staat Chryseïs af maar eist vervolgens Briseïs op als genoegdoening

Achilles is woedend, laat Briseïs uiteindelijk gaan maar... hij stopt als wraak met vechten voor de Grieken

en nog meer belangrijke personages!

• Ares (for obvious reasons)
  
• Athena (speelt vals)
• Hermes (brengt Priamos en Achilles bij elkaar)
• Hekabe/Hecuba: moeder van Hektor, vrouw van Priamos
• Astyanax (zoontje van Hektor en Andromache)
• Aeneas (Trojaanse held, sticht later Alba Longa)

Wie is er voor de Grieken, wie voor de Trojanen?

GRIEKEN

TROJANEN

Athena

Hekabe

Apollo

Kalchas

Chryseïs

Aeneas

Het kind van Hektor en Andromache heet ...

Belangrijke thema's in de Ilias

• wrok
  
• Homerische helden: ἀρετή, τιμή, αἰδώς
  
• noodlot
  
• winnaars vs slachtoffers
  
• woede
  
• verdriet
  

De wrok van Achilles

• startpunt van de Ilias
  
• wrok = blijvend gevoel van onvrede over geleden of vermeend onrecht; opgekropt haatgevoel
• Agamemnon verliest eigen oorlogsbuit (het meisje Chryseïs) en confisqueert die van Achilles (het meisje Briseïs)
• Achilles is woest, wordt gekalmeerd door Athena, gaat tandenknarsend akkoord
• weigert daarna nog mee te vechten of zijn volk mee te laten vechten

Homerische helden

• "Steeds de beste zijn, en uitmunten boven de anderen"
  
• ἀρετή waar iemand goed in is, iemands waarde 
  
• τιμή iemands aanzien, prestige
  
• αἰδώς sociale schaamte
  

ἀρετή  

• waar iemand goed in is, iemands waarde
  
• 1) succes op het slagveld
  
• 2) lichamelijke schoonheid
  
• 3) uitblinken in overleg
  
• Van groot belang: erkenning door anderen!
  

τιμή 

• iemands aanzien, prestige
  
• waardering die je krijgt voor je superioriteit
  
• ook materieel: geschenken/erefunctie/ deel van de oorlogsbuit
• bij genoeg τιμή: κλέος (roem)

αἰδώς 

• sociale schaamte
  
• 1) geen daden doen waardoor anderen je κακός (laf) zouden vinden
  
• 2) de τιμή van anderen respecteren
  
• een fout hierin toeschrijven aan ἄτη (verblinding door de goden)
  

Noodlot

• Griekse goden: antropomorf, beter dan mensen
  
• maar wel: onderworpen aan het noodlot
• mensen leven vanuit eigen wil maar ook door wil van de goden: dubbele motivatie
  
• mensen krijgen van de goden goede en slechte gebeurtenissen, of alleen slechte
  

Altijd willen uitblinken is

1. αἰδώς
2. ἀρετή
3. ἄτη
4. τιμή

Je op een bepaalde manier gedragen uit angst voor gezichtsverlies is

1. αἰδώς
2. ἀρετή
3. ἄτη
4. τιμή

De waardering die je krijgt voor uitstekend gedrag is

1. αἰδώς
2. ἀρετή
3. ἄτη
4. τιμή

Als je je dom gedraagt en zegt dat dat door de goden komt, noem je dat

1. αἰδώς
2. ἀρετή
3. ἄτη
4. τιμή

Als je dankzij je ἀρετή genoeg τιμή had gekregen, verdiende je ...
(schrijf de Griekse term met Nederlandse letters)

winnaars vs slachtoffers

• aandacht voor de winnaars (Achilles, Agamemnon, 'de Grieken')
• aandacht voor de verliezers (Achilles, Andromache, Priamos)
• realistische gevechten

Woede en verdriet

liggen soms dicht bij elkaar

zowel bij winnaars als bij slachtoffers

Wat wist je nog niet over de Ilias?

Wat lijkt je het interessantst aan de Ilias?

Jaaroverzicht G5

• week 39 toets woorden en grammatica
  
• tw 1: toets Ilias (150 regels Gr., cultuur, proefvertaling)
  
• week 48 proefvertaling Ilias + vragen
  
• tw2 toets Ilias (150 regels Gr., cultuur, proefvertaling)
  
• week 8 proefvertaling Plato + vragen 
  
• tw3 toets Plato (150 regels Gr., cultuur, proefvertaling)
  
• tw4 toets tragedie (200 regels Gr., cultuur, proefvertaling)
  
• wekelijkse bonusopdrachten (>75%=+0.5)

Jaaroverzicht G6

• eindcijfer G5 (1x)
  
• SE I: Toets cultuur, grammatica, proefvertaling (2x) (120 min)
  
• SE II: Toets helft Griekse teksten (300 regels) met cultuur, grammatica, proefvertaling (3x) (150 min)
  
• SE III:  Toets tweede helft Griekse teksten (300 regels) met cultuur, grammatica, proefvertaling (4x) (180 min)
  
• wekelijkse bonusopdrachten (>6,0=+0,3; >7,5=+0,5 bij SE III)
• 
  
• CE: het hele examenboek (180 min)