6.1 Na de Koude Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

6. De wereld van nu

6.1 Het Midden-Oosten en Afrika

Midden-Oosten?

Hoe leidden de aanslagen op 9/11 tot een oorlog tegen terreur?

• https://npokennis.nl/longread/7459/hoe-leidden-de-aanslagen-op-9-11-tot-een-oorlog-tegen-terreur
  

Tijdvak 10: Televisie en computers

1950-heden

'moderne tijd'

Beeldkenmerk

Op de achtergrond zie je de printplaat van een computer en op de voorgrond de televisie, die zich na 1950 tot een indringend massamedium ontwikkelde. De raket is een wapen, maar brengt ook satellieten naar de ruimte die een snelle communicatie in de wereldwijde informatiemaatschappij.

de dekolonisatie maakte een eind aan de westerse hegemonie in de wereld . (dekolonisatie)

• §4.1 EInde van de wereldrijken

De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog . (koude oorlog)

• §4.2 Koude Oorlog

De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen

De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de 20e eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen

• §4.3 American way of life
• §5.3 Er komen andere tijden

De eenwording van Europa

• §4.4 Herstel van Europa
• §6.3 Eenheid en verdeeldheid in Europa

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier het Islamitisch terrorisme een bedreiging voor het Westen werd.

10 minuten zelfstandig lezen van de paragraaf

Kopje: fundamentalisme en terrorisme

Tot en met:

Eén supermacht

vanaf 1991

• Sinds het einde van de Sovjet-Unie kent de wereld aan het einde van de 20e eeuw nog maar één supermacht: de Verenigde Staten.
• De invloed van de VS in de wereld wordt steeds groter: politiek en cultureel.
• Er is echter ook veel kritiek op deze toenemende invloed.

De enige supermacht

De VS bleven na de Koude Oorlog als enige supermacht over. Zij vonden dat ze overal ter wereld de pax Americana tot stand moesten brengen.

In Europa slaagden ze daar goed in door het bondgenootschap van de NAVO. In het Midden-Oosten en Afrika lukte dit echter niet.

Pax Americana: langdurige toestand van vrede in de Amerikaanse invloedssfeer.

Weet jij wie welke Amerikaanse president is?

Bill Clinton

George H.W. Bush sr.

George W. Bush jr.

Barack Obama

Donald J. Trump

In augustus 1990 valt Irak buurland Koeweit aan en bezet het. Als duidelijk wordt dat de Iraakse dictator Saddam Hoessein zich niet wilt terugtrekken, valt een internationale troepenmacht o.l.v. de Verenigde Staten, in januari 1991, Irak aan. 

Operatie Desert Storm is een groot militair succes, hoewel Saddam Hoessein de macht in Irak behoudt. Het land is echter enorm verzwakt en de bevolking heeft het zwaar onder de economische sancties van het Westen.

Deze oorlog staat ook bekend als de Golfoorlog van 1990-1991

Schurkenstaten

De VS bleven hierna last hebben van zogenaamde anti-Amerikaanse schurkenstaten (landen met gewetenloze en misdadige regimes) als Noord-Korea en Iran. Ook China lag dwars.

Deze schurkenstaten hielden zich bijvoorbeeld niet aan verdragen over massavernietigingswapens (wapens om in één keer veel mensen te doden, zoals atoomwapens en chemische wapens). Dit leidde in de islamitische wereld tot nieuwe spanningen.

Aanval op Amerika

11 september 2001

• Op 11 september 2001 wordt de grootste aanval op Amerika sinds Pearl Harbor (1941) gepleegd. 
• Na de aanval wordt snel duidelijk dat de Islamitische terreurbeweging Al Qaida achter de aanslag zit.

Op Ground Zero, de plek waar ooit de Twin Towers stonden, is nu het National September 11 Memorial & Museum.

0

• De leider van Al Qaida, Osama Bin Laden vindt dat de Verenigde Staten hun verdiende loon hebben gekregen. Hij is van mening dat de meeste inwoners van de Verenigde Staten niet leven volgens de regels van de Islam. 
• Bin Laden riep in 1996 op tot een jihad (heilige oorlog voor de islam) om alle niet-moslims te verjagen uit de islamitische wereld.
  
• Vanaf dat jaar kwam de Taliban, een islamitische guerrillabeweging in Afghanistan en Pakistan, aan de macht. 

War on Terror

2001 - heden

• De Amerikaanse president George W. Bush zweert wraak en begint de 'Oorlog tegen terrorisme'. 
• Hij doet ook een beroep op zijn bondgenoten van de NAVO.
• In Irak en Afghanistan worden moeizame oorlogen uitgevochten tegen (moslim-)terroristen...

• ...maar nu, 20 jaar later, is er in die landen nog veel onrust en instabiliteit. 
• Dit veroorzaakt nieuw geweld en aanslagen...

• ...en kunnen nieuwe terreurorganisaties ontstaan, zoals IS(IS), die voor nog meer onrust en terreur zorgen. 
• Niet alleen in het Midden-Oosten, maar ook in Europa plegen IS-aanhangers bloedige aanslagen.

Parijs (2015)

Brussel (2016)

Nice (2016)

Berlijn (2016)

Istanbul (2017)

Londen (2017)

Manchester (2017)

Barcelona (2017)

Londen (2017)

Amsterdam (2018)

Utrecht (2019)

Een nieuwe Koude Oorlog?

• Met een, op sommige punten, verdeeld Europa én sterk nationalistische leiders in zowel Rusland als de Verenigde Staten is er angst voor een nieuwe Koude Oorlog. 
• Zeker de toenemende invloed van Rusland in delen van Oost-Europa is reden zorgt voor onrust.

Stel een vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Aan het werk

1. Samenvattingsopdrachten

-> samen in een groepje met Mnr. Rijkers

2. Portfolio opdracht

-> individueel

3. Werkboek §6.1: 2-3-4-5-6

-> tweetallen

De wereld van nu

ZELFTEST

6.1 Na de Koude Oorlog

V1 Zet onderstaande gebeurtenissen in de juiste chronologie (tijdsvolgorde van vroeger naar later)

A. Al Qaida pleegt aanslagen in de VS.

B. Amerikaanse soldaten verlaten Irak.

C. Obama zet op grote schaal drones in tegen terroristen.

D. Onder leiding van de VS worden Irakezen verdreven uit Koeweit (Golfoorlog).

E. Onder leiding van de VS wordt het regime van Saddam Hussein verdreven (Irak-oorlog).

F. Westerse landen beginnen de war on terror tegen de taliban in Afghanistan.

V2 Koppel de omschrijving aan het juiste begrip.

Extremist

Pax Americana

Sharia

Iemand die met geweld politieke of godsdienstige doelen najaagt.

Islamistische wet

Langdurige toestand van vrede in de Amerikaanse invloedssfeer.

V3A. Lees de zinnen (A-G)
Feit E is een oorzaak van feit ...

1. A
2. G
3. D
4. F

V3B. Lees de zinnen (A-G)
Feit B is een gevolg van de twee feiten ... en ...

1. B en G
2. C en D
3. A en D
4. A en G

V3C. Lees de zinnen (A-G)
Feiten ... en ... zijn gevolgen van feit F.

1. E en C
2. A en F
3. B en C
4. E en F

V4. Bestudeer bron 1.
De schrijver vond dat ...

1. De Nederlandse inzet militair-strategisch succesvol is geweest.
2. De Taliban in 2015 op een afstand zijn gehouden.
3. door de Nederlandse inzet de Taliban aanvallen konden uitvoeren.
4. Op langere termijn het rustig zal worden in Afghanistan.

V5. Bestudeer bron 2.
Volgens de tekenaar ...

1. Durfden de VS Saddam Hussein niet te executeren.
2. Was Irak tegen een Amerikaanse executie van Saddam Hussein.
3. Wilden de VS Saddam Hussein executeren met een handgranaat.
4. Zou een executie van Saddam Hussein leidden tot chaos in Irak.