Gezondgedrag-GHZ

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Gezondgedrag-GHZ

Onderwerpen en programma 

Groepsopdracht
Nabespreking algemeen: 
1. wat is gezond gedrag? 
2. Ondersteunen bij gezonde leefstijl; 
3. gezondheidsproblemen signaleren; 
4. seksualiteit, kinderwens en ouderschap 
Nabespreking vanuit de groepjes 

1. Problemen gericht op gezond gedrag in de GHZ 

• Deze cliënten hebben vaker onderliggende beperkingen denk aan epilepsie, slechte botkwaliteit.
• Hiernaast is er meer sprake van: inactieve leefstijl, angst, depressie, slecht slapen, ongezond eten waardoor tekorten aan voedingsstoffen en overgewicht, met als gevolg hart-en vaatziekten, Diabetes mellitus type II.

Gezondheidsvaardigheden 

1. Een gezonde leefstijl bestaat uit verschillende gezonde gewoontes, die elkaar versterken en ondersteunen.
2. Mensen in de GHZ hebben vaak te weinig gezondheidsvaardigheden. (moeite om informatie te vinden te lezen of te verstaan te begrijpen, in de praktijk toe te passen)
3. Overige problemen: immigratieachtergrond; dementie; psychische belemmeringen, zoals angst, depressie, lage zelfeffectiviteit; psychosociale belemmeringen (eenzaamheid) of sociale belemmeringen zoals werkeloosheid, geldproblemen, huisvestingsprolemen.

1. Bijvoorbeeld: Je kunt bijvoorbeeld beter bewegen als je voldoende spierkracht hebt. En voor voldoende spierkracht is het belangrijk dat je gezond eet en genoeg drinkt. Dat is ook goed voor de spijsvertering en de stoelgang. 

2. 

Rol verpleegkundige 

1. Als verpleegkundige heb je de taak om te onderzoeken of de zorgvrager de benodigde vaardigheden heeft;
2. De vaardigheden van de zorgvrager te versterken;
   
3. De zorgvrager te helpen vaardigheden aan te leren of te verbeteren.

verwerkingsopdracht 

groep 1: problemen gericht op gezond gedrag

Gezond gedrag stimuleren lichamelijk welzijn

1. Nastreven van een gezonde omgeving.  
2.  Goede persoonlijke verzorging en hygiëne; belangrijk voor welzijn, sociale interactie, hygiëne, mondzorg,  zonder pijn kunnen kauwen)
3. Mogelijkheid tot bewegen voor  spierkracht en gezonde botten.  Geef complimenten om het zelfvertrouwen te vergroten.
4. Aandacht voor eten en drinken: zorg dat het er aantrekkelijk uitziet en zorg voor een sociale context.
5. Aandacht voor goede spijsvertering. 

Gezond gedrag stimuleren geestelijk welzijn  

• Emotioneel welzijn: stemmingsproblemen kunnen verminderen bij het nastreven van een gezonde leefstijl; zoek naar een zinvolle dagbesteding. 
• Sociaal welzijn: Sociale contacten, liefde en verbinding zijn belangrijk voor onze kwaliteit van leven, ook voor zorgvragers met een (ernstige) verstandelijke beperking; Ondersteun de zorgvrager bij het opbouwen en behouden van een sociaal netwerk. Dat kan door kleine interventies en door goed te kijken naar mogelijkheden.
• Onderzoek hoe je stress kunt verminderen en ontspanning en slaap verbeteren. 

Verwerkingsopdracht

Groep 2: ondersteunen bij gezonde leefstijl 

Gezondheidsproblemen signaleren 

Signaleren van gezondheidsproblemen doe je door te letten op signalen. Je herkent signalen beter als je weet waar je op moet letten. 

Zie pagina V&VN en zoek op gezondheidsrisico's beperken 

Gelijk als alle zorgvragers

• Meet bij Niet-Pluis gevoeld de vitale functies
• Signaleren van pijn, alleen vaak lastiger maak gebruik van de juiste meetinstrument 
• Zorg dat de client therapietrouw is en kan zijn, onderzoek eventuele problemen
• Zorg dat alle betrokkenen en/of nieuw betrokkenen op de hoogte zijn van het functioneren van de cliënt.  
• Veilige zorg versus autonomie: eigen regie is altijd belangrijker 

Onderzoek zelf op Learnbeat of gehandicaptenplein de verschillen tussen de verschillende meetinstrumenten voor pijn. 

www.venvn.nl

Bekijk deze pagina.

Zie ook de Powerpoint presentatie over risicosignalering, de werkbladen en/of de poster 

Verwerkingsopdracht

Groep 3: gezondheidsrisico's signaleren 

Seksualiteit, kinderwens en ouderschap 

Voor zorgvragers met een verstandelijke beperking verloopt de seksuele lichamelijke ontwikkeling zoals bij anderen, tenzij lichamelijke aandoeningen voor problemen zorgen. De emotionele ontwikkeling loopt meestal achter. 

Er kunnen ook seksuele disfuncties zijn t.g.v.

• beschadiging van de zintuigen, waardoor seksuele prikkels niet, onvoldoende of verstoord binnenkomen in de hersenen
  

een afwijking in de anatomie, bijvoorbeeld vaatproblemen of zenuwafwijking, zoals bij spina bifida

• onvoldoende spierkracht en uithoudingsvermogen door een beperking
  
• medicijnen met als bijwerking seksuele disfuncties. De medicijnen kunnen bijvoorbeeld het libido beïnvloeden of klaarkomen onmogelijk maken.

leren door experimenteren 

Voor jongeren met een verstandelijke beperking kan het moeilijk zijn om te experimenteren en door ervaring te leren. Dat kan komen door hun verstandelijke beperking, door lichamelijke beperkingen of door een beschermende omgeving.

Als verpleegkundige kun je seksuele vorming opnemen in het ondersteuningsplan.

Als verpleegkundige kun je seksuele vorming opnemen in het ondersteuningsplan. Je kunt de ondersteuningsvraag, het doel en de acties die bij de zorgvrager passen opnemen. Je kunt bijvoorbeeld cyclische gesprekken houden met de zorgvrager.

Maar ook in de dagelijkse omgang heeft seksuele vorming een plaats.

Risico's op seksueel misbruik 

Zorgvragers met een verstandelijke beperking hebben meer kans om te maken te krijgen met seksueel misbruik.

Redenen hiervoor kunnen zijn:

Ze zijn meer afhankelijk van anderen.

Er is meer machtsmisbruik mogelijk, bijvoorbeeld door de zorgvrager aan te spreken op zijn beperking, waar die helemaal niet relevant is. Ze groeien beschermd op, waardoor ze minder mogelijkheden krijgen om te experimenteren en ervaringen op te doen. Hun seksualiteit wordt ontkend door opvoeders of begeleiders.

Ze hebben een gebrek aan kennis of de juiste interpretatie hiervan. Ze worden onder- of overschat. Ze hebben minder goed grenzen leren stellen en zijn makkelijker beïnvloedbaar. Ze hebben een negatiever zelfbeeld. Ze kunnen situaties niet goed inschatten op bijvoorbeeld veiligheid. Ze kunnen zich minder goed inleven in een ander. Ze kunnen impulsen minder goed negeren.

Het geweten is niet goed ontwikkeld. Ze weten wel dat iets niet mag, maar begrijpen niet waarom.

Signalen van seksueel misbruik 

Verschillende soorten signalen van misbruik bij een slachtoffer zijn:

• medische signalen, zoals blauwe plekken op intieme delen of een soa
  
• gedragssignalen, zoals grenzeloos praten over seksualiteit, onverklaarbare angsten
  
• omgevingssignalen, zoals een gespannen sfeer of een groep die zich afkeert van de rest

Met seksueel misbruik bedoelen we iedere situatie waarin iemand in een ongelijkwaardige relatie ertoe wordt gebracht seksuele handelingen te ondergaan of te verrichten. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren tussen een volwassene en kind of tussen arts en zorgvrager. Bij een ongelijkwaardige relatie is er sprake van een leeftijds- of machtsverschil.

Begeleid de zorgvrager bij:

• een realistisch zelf- en lichaamsbeeld ontwikkelen;
  
• keuzes leren maken en kunnen experimenteren;
  
• seksuele ontwikkeling en seksuele vorming. Wees open en bied kennis aan op niveau. Gebruik hulpmiddelen en controleer of de zorgvrager de kennis juist heeft begrepen;
  
• grenzen leren stellen. Herkennen van het gevoel dat hij iets niet wil en dan ook ‘nee’ mag zeggen;
  
• onveilige situaties herkennen. 

Kinderwens en ouderschap 

Ieder mens, dus ook iemand met een beperking, moet de ruimte krijgen om op zijn eigen manier richting te geven aan zijn leven en hierover beslissingen te nemen. 

De VN heeft bepaald dat de overheid ouders met een beperking passende hulp moet bieden bij hun verantwoordelijkheden rondom de verzorging en opvoeding van hun kinderen.

Het belang van het kind moet voorop staan bij maatregelen.

Als een gezin of gezinslid in gevaar komt, heeft de overheid de plicht om families te ondersteunen of in te grijpen. Een kind heeft recht op goede verzorging en een goede opvoeding en op bescherming tegen gevaren en bedreigingen.

Verwerkingsopdracht 

groep 4: seksualiteit, kinderwens en ouderschap

Iedereen heeft het recht een gezin te stichten. En is daarna verplicht te zorgen voor een veilige omgeving van zijn kind. Je geeft duidelijk aan welk professioneel standpunt jij hebt ten aanzien van de kinderwens. Ook kun je je zorgen uiten wanneer de kinderwens serieuze vormen aanneemt. Dring nooit aan, maar laat de zorgvrager zijn eigen keuzes maken. De kans dat de zorgvrager bij zijn keuze blijft, is groter als hij die helemaal zelf heeft gemaakt. Door afstand te doen van de kinderwens komt de zorgvrager in een rouwproces, omdat een grote wens niet vervuld kan worden. De zorgvrager heeft langdurige, professionele, begeleiding nodig om dit te verwerken.