3M - 4.6. - Verzuiling en ontzuiling van Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo, mavo
• Leerjaar 3,4

Nederland na 1945: cultuur en mentaliteit

6. Verzuiling en ontzuiling van Nederland

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen:

• Welke zuilen er in NL waren
• Wat de oorzaken waren van de ontzuiling?
• Hoe NL veranderde na de ontzuiling? 

Lezen

Lees de tekst op pagina 102 tot en met 105 van je tekstboek. 

Maak aantekeningen tijdens de uitleg

Verzuiling

• De verdeling van de Nederlandse samenleving in 4 groepen (zuilen): protestanten, katholieken, liberalen, socialisten
• Eigenlijk werd het van je verwacht dat je alleen omging met mensen binnen je eigen zuil
• Er was veel sociale controle: familie, vrienden en de buurt controleerden of je je wel aan de 'regels' van de zuil hield.

Waarom ontstaan de zuilen?

• Eind 19e eeuw:
• Protestanten willen:
• - meer invloed op de samenleving
• - zich beschermen tegen de opkomst van het socialisme
• => oprichting eigen politieke partij, krant, scholen.
• Reactie: Katholieken en Socialisten organiseren zichzelf ook. 
• Liberalen blijven over en vormen ongewild ook een zuil. 

Verzuiling

Doorbraak

In 1946 werd de PvdA opgericht als een samenvoeging van een aantal politieke partijen

Doel: een doorbraak van de zuilen.

De doorbraak kwam er nog niet: vlak na de oorlog blef iedereen nog op de eigen zuil stemmen

Na de WOII

- Doorbraak bleef uit => Nederland bleef een verzuild land

- Focus op wederopbouw => geen tijd voor vernieuwing

- Mensen zochten steun bij oude vertrouwde organisaties

Zuilen worden minder belangrijk

• Jaren vijftig: rooms-rode coalities: regering van katholieken en socialisten (vaak met protestanten) werkten samen aan wederopbouw
• Vanaf eind jaren 50: stijgende welvaart, beter onderwijs en opbouw van de verzorgingsstaat
• Jongeren wilden niet meer meedoen met de verzuilde samenleving
• Geleidelijk werd de verzuiling minder belangrijk

Ontzuiling 

Er waren 4 oorzaken waardoor de ontzuiling plaats kon vinden:

1) Groeiende welvaart

2) Beter onderwijs

3) De kerk kreeg minder invloed

4) Zorg door de overheid

Vanaf de jaren zestig

- De verzuilde organisaties en partijen gingen steeds meer samenwerken

- Een aantal fuseerden => zo ontstond het CDA bijvoorbeeld

- Er zijn nog overblijfselen van de oude zuilen: bijvoorbeeld partijen, omroepen en kranten. 

- Het individu is nu belangrijker dan de groep

Opdrachten

- Maak de opdrachten bij paragraaf 6 op pagina 94-96 van je werkboek 

- Je mag alleen of in een tweetal werken

- Je mag je boek gebruiken

- Niet klaar? 

Maak je werk thuis af voor de volgende les.