Powercollege 6 | Gevolgen van klimaatverandering

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo
• Leerjaar 4

PC 6 | Gevolgen van klimaatverandering

Aardrijkskunde

Wat gaan we doen?

• Leerdoelen bekijken
• Uitleg | Gevolgen klimaatverandering
• Leerdoelen behaald?
  
  
• Filmfragment bekijken over de haven van Rotterdam

of:

• Examenvragen Domein Water oefenen

Leerdoelen

In de les: Klimaatverandering:

• Wat is de oorzaak- en gevolgrelatie van een stijgende zeespiegel?
• Welke manieren van kustverdediging waren er en welke zijn in de toekomst nodig? 
• Wat zijn de gevolgen voor de rivierloop bij een veranderend klimaat?
  
• Wat zijn de gevolgen van hevige neerslag in Nederland en welke oplossingen zijn er?
  

Na de les: Haven van Rotterdam:

• Beschrijf het functioneren van de haven van Rotterdam.
• Beschrijf de goederen die in Rotterdam worden vervoerd.
• Wat zijn de gevolgen van klimaatverandering voor de scheepvaart?

Het wordt warmer

• Uit metingen blijkt dat de aarde de laatste 50 jaar sneller opwarmt dan ooit​ tevoren in de laatste 10.000 jaar.​
• Dit heeft grote gevolgen voor het water in de oceanen, de rivieren en het water in jouw directe omgeving.​

Zeespiegelstijging

Twee oorzaken zeespiegelstijging:

• Landijs van gletsjers en in poolgebieden smelt en komt uiteindelijk in zee terecht.
• Water zet uit als het warmer wordt.

>>>>> Maar wat zijn de gevolgen!? <<<<<

Kustverdediging

Hoe wordt Nederland beschermt tegen de (hoge waterstanden van de) zee?

• Strand en duinen vormen de een natuurlijke zeewering.
• De Nederlanders bouwden al snel een kunstmatige zeewering door hier zeedijken aan toe te voegen.
• Het Deltaplan werd na de watersnoodramp van 1953 in het leven geroepen.
  Het bestond uit dijkverhogingen en de aanleg van dammen om zo de kust te verkorten.

De zeespiegelstijging lijkt voorlopig niet te stoppen. We moeten dus nóg meer doen om de kustverdediging te versterken. 

Een goed voorbeeld hiervan is de 'zandmotor' (zie volgende slide). <-- adaptatie

Gestort zand voor de kust in zee

Wind, zeestromen en getijden verspreiden het zand langs de kust. Dit is goed voor de natuur en recreatie maar ook de kustverdediging wordt hierdoor versterkt.

Rivieren

Langzamer en onregelmatiger

• Langzamer omdat het hoogteverschil van de rivier naar de zee kleiner wordt. Hierdoor gaat de rivier langzamer stromen en komt er meer water in de benedenloop van de rivier. Gevolg: hogere waterstanden landinwaarts.
  
  
• Door het veranderende klimaat wordt het weer extremer:
  - langere droge periodes: weinig waterafvoer rivieren
  - langere natte periodes: veel waterafvoer rivieren
  
  
• Steeds vaker wordt het duidelijk, we moeten ons niet verdedigen tegen het water maar we moeten leren te adapteren met het stijgende water. Oftewel, meegaan met de veranderingen.

Ruimte voor de Rivier

1. Winterdijk landinwaarts verleggen --> Bredere uiterwaarden
2. Uiterwaarden afgraven --> Diepere uiterwaarden
3. Rivierbed verdiepen --> Meer water in de rivier
4. Kribverlaging --> Snellere doorstroom van het water
5. Nevengeul (hoogwatergeul) --> Afvoer van het teveel aan water
6. Overloop (waterberging) --> Bij hoog water in gebruik als de stormvloedkeringen dicht zijn 

www.bd.nl

Hevige buien

Vooral in dichtbebouwde gebieden kunnen hevige buien voor veel overlast zorgen.

• Het kan niet snel genoeg de grond inzakken
• Er komt een teveel aan water in de riolen
• De laagste punten in de straat zal vol met water lopen

Oplossingen:

• Meer sloten
• Meer groen in de wijk, in de achtertuin en ook op daken
• Plekken die onder water mogen lopen, zoals waterpleinen.

Leerdoelen behaald?

Klimaatverandering:

• Wat is de oorzaak- en gevolgrelatie van een stijgende zeespiegel?
• Welke manieren van kustverdediging waren er en welke zijn in de toekomst nodig? 
• Wat zijn de gevolgen voor de rivierloop bij een veranderend klimaat?
  
• Wat zijn de gevolgen van hevige neerslag in Nederland en welke oplossingen zijn er?

Functie Rotterdam Europoort

In de grootste haven van Europa​ (Rotterdam) komen goederen uit ​de hele wereld aan.​

​

Een deel is bestemd voor ​Nederland.​

• fabrieken, groothandels​
  

​

Een deel wordt direct verder ​vervoerd naar andere landen.​

• met andere vervoersmiddelen (overslag): ​
  

     - kleinere schepen​

     - goederentreinen​

     - vrachtwagens​

Goederen over water

Een deel wordt in de haven verwerkt in fabrieken.​
(van grondstof of halffabricaat naar eindproduct)

• voorbeeld: aardolie wordt verwerkt tot benzine, vaseline, ​diesel, oplosmiddelen verf​
• Na verwerking worden die producten verder vervoerd.​

​

Rotterdam is zo groot door:​

• een groot, dichtbevolkt en welvarend achterland.​
  - het gebied waar de goederen die in de haven aankomen naartoe ​worden vervoerd.​
• goede wegen, spoorlijnen en vaarwegen voor de binnenvaart.

Soorten goederen

De goederen die via Rotterdam worden vervoerd, kun je in 4 groepen indelen:​

1. ​natte bulk
   - vloeistoffen in het ruim van een schip.​ Zoals: olie​
2. droge bulk
   - vaste stoffen in het ruim van een schip.​ Zoals: steenkool, ertsen, graan​
3. containers​
   - goedkoop door geautomatiseerd in- en uitladen.​
4. overige goederen​
   - personenauto’s, grote machines

nos.nl

Leerdoelen behaald?

Haven van Rotterdam:

• Beschrijf het functioneren van de haven van Rotterdam.
• Beschrijf de goederen die in Rotterdam worden vervoerd.
• Wat zijn de gevolgen van klimaatverandering voor de scheepvaart?

Aan het werk

• Ga naar examenblad.nl
• Kies linksboven het gewenste jaartal (bijv.: 2022)
• Kies daarnaast jouw niveau (vmbo KB, TL, GL)
• Zoek onder Maatschappijvakken naar Aardrijkskunde
• Klik op 'Opgaven' 
• Scroll door naar het domein 'Water', bekijk de examenvragen van dit domein en maak een aantal vragen hiervan.
• Je kunt deze ook nakijken met het 'Correctievoorschrift'