D1ATh4 B3 Je gewrichten - lln

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 1

D1ATh4 Sporten

 B3: Je gewrichten

Info gebruikt van:

Malmberg methode Biologie en verzorging voor jou

Biologiepagina.nl

Bioplek.org

Biologieweb.nl

e.a. 

Bewegen

Eén van de functies van het skelet is dat je kunt bewegen. 

Botten zijn vaak verbonden met elkaar door een gewricht. 

Het gewricht zorgt ervoor dat botten ten opzichte van elkaar kunnen bewegen. 

Er is dan veel beweging mogelijk.

Veel beweging ...in welke gewrichten?

Heup

Knie

Enkel

Gewricht

1. Het zijn kraakbeenverbindingen. De meeste gewrichten zorgen ervoor dat botten t.o.v. elkaar kunnen bewegen.
2. Het zijn beenverbindingen. De meeste gewrichten zorgen ervoor dat botten niet kunnen bewegen.
3. Het zijn kraakbeenverbindingen. De meeste gewrichten zorgen ervoor dat botten t.o.v. elkaar kunnen bewegen.
4. Het zijn beenverbindingen. De meeste gewrichten zorgen ervoor dat botten t.o.v. elkaar kunnen bewegen.

Kraakbeen

Botten kunnen ook met elkaar verbonden zijn door kraakbeen.

Kraakbeen zelf is weinig (matig) beweegbaar. 

Een tussenwervelschijf bestaat uit kraakbeen. Het zit tussen de wervels. Als je springt vangen de tussenwervelschijven een deel van de klap op. 

Ook tussen je ribben en het borstbeen zit kraakbeen. Dat is buigzaam en daardoor is er een beetje beweging mogelijk. Als  je ademhaalt zet je borstkas uit, er kan lucht in je longen worden gezogen.

Kraakbeen

1. maakt het mogelijk dat een gewricht veel kan bewegen
2. maakt dat een gewricht niet kan bewegen
3. maakt het mogelijk dat een gewricht een beetje kan bewegen
4. zit nooit in een gewricht

De bouw van gewrichten

Een gewricht wordt meestal door twee botten gevormd.

Het ene bot heeft een gewrichtskogel, het andere een gewrichtskom (zie afbeelding).  

De gewrichtskogel kan in de gewrichtskom bewegen.

Op het bot bevindt zich een laagje kraakbeen. Daardoor kunnen de botten soepel bewegen en slijten ze minder snel.

Het gewrichtskapsel houdt de botten stevig bij elkaar.

Ook de spieren helpen daarbij.

6

gewrichtskogel

1

kapselband

2

gewrichtskom

3

kraakbeen

4

gewrichtskapsel

5

gewrichtsvloeistof - gewrichtssmeer

Elleboog

Bouw van het heupgewricht

Heupgewricht

Namen van de onderdelen

1. 1 kraakbeenlaagje 2 gewrichtskom
2. 1 kraakbeenlaagje 2 gewrichtskogel
3. 1 kraakbeenlaagje 2 gewrichtsvloeistof
4. 1 gewrichtskom 2 gewrichtskogel

Vergroeiing

Botten die vergroeid zijn tot één geheel noem je vergroeid.

Je kunt ze niet afzonderlijk van elkaar bewegen.

Kogelgewricht

Het schoudergewricht is een kogelgewricht. Het is de verbinding tussen het opperarmbeen en het schouderblad. 

Bewegingen mogelijk:

- in verschillende richtingen 

- een draaiende beweging

De kogel van je bovenarm draait in de kom van je schouderblad.

Ook je heupgewricht is een kogelgewricht.

Schoudergewricht:

- arm naar voren en 

   achteren en opzij 

- rondje draaien met je 

   opperarmbeen kan ook

Scharnier gewricht

Een scharniergewricht zit bijvoorbeeld tussen 2 vingerkootjes. 

Beweging is maar in 1 vlak mogelijk.

Bijvoorbeeld:

- omhoog en omlaag

- buigen en strekken (heen en terug)

In je ellebooggewricht kun je je arm buigen en strekken.

Andere voorbeelden van scharniergewrichten zijn bijv. het kniegewricht en gewrichten tussen 

2 teenkootjes.

Rolgewricht

Twee botten draaien om elkaar heen. 

Spaakbeen en ellepijp kunnen om elkaar heen draaien. Dat is handig want daardoor kun je je hand draaien en kun je makkelijk wat pakken met je handen

Staat niet in je boek, je moet het wel leren!

Een vinger uit de kom wordt behandeld door een arts!

Kogelgewricht

1

Scharniergewricht

2

Rolgewricht

3

Met je ledematen en wervelkolom kun je verschillende bewegingen maken. Verschillende soorten gewrichten zorgen daarvoor