Paragraaf 1.2 Ontwikkeling van de wereldeconomie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

1.2 Ontwikkeling van de wereldeconomie

 Weet je nog paragraaf 1?

Paragraaf 2: Ontwikkeling van de wereldeconomie.

Wat gaan we doen deze les?

* Paragraaf 1.2 bespreken:

- Koloniale verhoudingen (1500-1945)

- Op weg naar onafhankelijkheid (1945-1990)

- Vrijhandel verandert de wereld (na 1990).

* aan het werk:

o.a. begrippenlijst aanvullen, opdrachten maken, samenvatting maken, kortom met de leerstof bezig zijn.

Veel MNO's verplaatsen delen van hun activiteiten naar BRICS-landen. Om welke twee redenen doen ze dat?

1. Meer werkgelegenheid en meer productie.
2. Meer productie en lage lonen.
3. Lage lonen en een extra afzetmarkt
4. Een extra afzetmarkt en meer werkgelegenheid.

Waardoor neem de wereldhandel NIET toe?

1. De opdeling van de produktie-keten.
2. Goedkoper en sneller goederentransport.
3. Protectionisme
4. De WTO zorgt dat handelsgrenzen verdwijnen.

Vul in: De verschuiving van het economisch zwaartepunt van de wereld is ...1.... en leidt tot ...2...

1. 1: wereld-economisch-meerkernengebieden 2: global shift
2. 1: global shift 2: wereld-economisch-meerkernengebieden.
3. globalisering global shift
4. global shift globalisering

leerdoelen:

1. Je weet welke begrippen passen bij de verschillende fasen van de wereldeconomie.
2. Je begrijpt dat een handelsoorlog de globalisering kan bedreigen.
3. Je kunt aan de hand van bron 10 en de atlas de veranderende positie van het Verenigd Koninkrijk uitleggen.

Begrippenlijst aanvullen met:

• Handelskolonialisme 
• Industrieel kolonialisme 
•  Dékolonisatie 
• Koude Oorlog 
• Vrijemarkteconomie 
• Vrijhandel

Ontwikkeling van de handelsstromen in 3 periodes:

1: Koloniale periode 1500-1945

- Fase 1: 1500-1800 handelskolonialisme,

- Fase 2: 1800-1945 industrieel kolonialisme.

2:  1945-1990; periode van Dekolonisatie en de Koude Oorlog.

3:  Na 1990; periode van de Vrijhandel.

Periode 1: fase 1: Handelskolonialisme 

(1500 - 1800)

Kenmerken:

- Kolonies leveren grondstoffen en arbeidskrachten (slaven).

- Langs de kusten ontstaan plantages.

 Periode 1: fase 2: Industrieel kolonialisme (1800-1945)

Kenmerken:

• Ook wel modern imperialisme genoemd (snelle uitbreiding van het aantal koloniën van enkele Europese landen in de 19e eeuw
• Het besturen van kolonies door Europa
• Industrialisatie = grondstoffen essentieel
• Kolonie is ook een afzetmarkt
• -> Sterke toename wereldhandel

Kaart kolonialisme

https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_colonialism#/media/File:Colonisation2.gif

Periode 2: Onafhankelijkheid (1945-1990)

1. Dekolonisatie -> onafhankelijk worden van de kolonien. Invloeden van de moederlanden blijven zichtbaar
2. Koude oorlog -> nieuwe indeling van de wereld:

• Westere wereld
• Communistische landen
• Ontwikkelingslanden

Periode 3: Vrijhandel (na 1990)

*Einde Koude Oorlog en vanaf 1990 uiteen vallen van de Sovjet-Unie.

https://schooltv.nl/files/Infoblok/Voortgezet_onderwijs/Geschiedenis/2009_d_EW_einde_koude_oorlog_WO.pdf

*Vrijemarkteconomie: vrij ondernemerschap, particuliere bedrijven/ vrijhandel

Voor- en nadelen vrijhandel

Voordelen

• land kan zich specialiseren in product waar ze goed in zijn
• bedrijven hebben toegang tot buitenlandse afzetmarkten

Nadelen

• buitenlandse concurrentie -> bedrijven gaan failliet

Waar dienden de koloniën voor in de periode 1500 -1800?

Het belangrijkste verschil tussen handelskolonialisme en industrieel kolonialisme is dat bij industrieel kolonialisme:

1. de koloniën zelfstandig zijn en afspraken maakten over de handel in grondstoffen.
2. het moederland de kolonie bestuurt en grote plantages aanlegden voor de handel.
3. De koloniën zelfstandig zijn, maar grondstoffen aanvoeren en een afzetmarkt zijn voor de industrielanden.
4. Het moederland de kolonie bestuurt en zorgt voor aanvoer grondstoffen en als afzetmarkt van producten.

Stelling 1: Importheffing bevordert de handel.
Stelling 2: Het communisme kent een vrijemarkteconomie.

1. Stellig 1: waar Stelling 2: niet waar
2. Stelling 1: niet waar Stelling 2: waar
3. Stelling 1: waar Stelling 2: waar
4. Stelling 1: niet waar Stelling 2: niet waar

Wat zijn kenmerken van een vrijemarkteconomie?

Aan de slag

* Lees bladzijde 10 en 11 van het leerboek nog eens door.

* Maak zelf een samenvatting,

* en/of opdrachten uit het werkboek blz: 10 en 11,

* Kun je de leerdoelen beantwoorden?!

* Vul de begrippenlijst aan ( zie planner en tekstboek ).

* Neem de lesson-up nog een keer door.

* Voorbereiden paragraaf 3.