2.3 afmaken + 2.4

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo b, k, g, vwo
• Leerjaar 3

H2: Stoffen en Materialen

Wat gaan we vandaag doen?

Opstarten	05 min
Nakijken 2.3	10 min
Uitleg Chemische Reacties (2.4)	15 min
Maken paragraaf 2.4	20 min
Lesafsluiting met LessonUp	15 min

Lesplanning klas 3:

• Donderdag 21 nov:      Paragraaf 2.1
  
• Vrijdag 22 nov:              Paragraaf 2.2 deel 1 
• Donderdag 28 nov:     Paragraaf 2.2 deel 2
• Vrijdag 29 dec:              Paragraaf 2.3  
• Donderdag 5 dec:        Vervalt i.v.m. Sinterklaas
• Vrijdag 6 dec:                 Paragraaf 2.4 (Par 2.5 = zelfstudie)
• Donderdag 12 dec:      Herhalingsles H2 
• Vrijdag 13 dec:               SO H2 Stoffen en Materialen Paragraaf 1 t/m 5

Opgave 64

68. Een edelsmid maakt sieraden van goud en zilver. Om het goud te smelten voor een nieuwe ring stelt de smid de oven in op 1050 graden Celsius. 

Leg uit of die temperatuur hoog genoeg is om het goud te smelten

Een edelsmid maakt sieraden van goud en zilver. Om het goud te smelten voor een nieuwe ring stelt de smid de oven in op 1050 graden Celsius. 

Leg uit of die temperatuur hoog genoeg is o het goud te smelten

Omrekenen Kelvin

Kelvin --> Celsius -273

Celsius --> Kelvin +273

Opgave 70

Opgave 73

§2.4 - Je leert

• beginstoffen en reactieproducten herkennen;
• van een gegeven reactie een reactieschema opstellen;
• een productieschema lezen en gebruiken;
• een chemische reactie herkennen en benoemen.

Reactie

Een reactie waar beginstoffen veranderen in eindstoffen, noem je een 

Scheikundige reactie.

Een ander woord voor een Scheikundige reactie,  is een Chemische reactie

Beginstoffen en reactieproducten

Bij een chemische reactie verdwijnen stoffen en ontstaan er nieuwe stoffen.

De stoffen die verdwijnen heten beginstoffen en de stoffen die

ontstaan heten reactieproducten.

Beginstoffen en reactieproducten

Een chemische reactie kun je onder andere de volgende punten

herkennen:

• vuur
• andere kleur
• geur (niet altijd)
• knal (explosie)
• Flits

0

Beginstoffen en reactieproducten

Stel je steekt je stoel in de brand. 

Het hout zal gaan branden en je houdt as over. 

Dit is een voorbeeld van een chemische reactie. 

Bij een chemische reactie veranderen de moleculen.

Bij een chemische reactie verdwijnen je beginstoffen (hout) en ontstaan er nieuwe reactieproducten (as)

Chemische reactie

Bij een chemische reactie verdwijnen stoffen én er ontstaan nieuwe stoffen.

• beginstoffen:  De stoffen die bij de chemische reactie verdwijnen
• reactieproducten:  de stoffen die ontstaan bij een chemische reactie

Moleculen

Bij een chemische reactie reageren de moleculen van verschillende stoffen met elkaar.

Wat zijn moleculen ook alweer?

Alle stoffen zijn opgebouwd uit hele kleine bouwstenen. 

Deze bouwstenen noemen wij moleculen.

Een molecuul is zo klein. 
Het is zelfs kleiner dan een miljoenste 

van een millimeter!

De 6 kenmerken van moleculen:

1. Moleculen zijn erg klein
2. Er zijn heel veel soorten moleculen
3. Moleculen trekken elkaar aan
4. Moleculen bewegen
5. Er zit ruimte tussen  de moleculen
6. Bij hogere temperatuur bewegen moleculen sneller

Faseverandering

Stoffen lijken te veranderen
maar er is geen chemische reactie.

Opbouw moleculen

Moleculen zijn opgebouwd uit atomen. 

Met slechts 117 atomen kunnen miljoenen moleculen gebouwd worden.

Water bestaat uit:

2 waterstofatomen en 1 zuurstofatoom

Daarom: H2O

Volledige verbranding aardgas (chemische reactie)

aardgas

zuurstof

koolstof

dioxide

water

Chemische reacties

• het bakken van een brood;

• het koken van een ei;

• het verbranden van hout;
• Het uitharden van lijm

• het uitharden van beton.

Productieproces

Productieproces katoenen T-shirt.

T-shirt

ruwe katoen

water en zeep

zeepwater

Aan de slag!

Wat? Maak paragraaf 2.4 opdracht 78 t/m 82 + 88 + 89 + 90 + 94 + 98

Hoe? Zelfstandig, overleggen mag fluisterend

Tijd? 20 min

Klaar? Maak de rest van 2.4 af

Wat is het kenmerk van een chemische reactie?

Welke drie fasen kan een stof hebben?

Welke faseovergang heb je wanneer een vloeistof vast wordt?

1. Condenseren
2. Verdampen
3. Smelten
4. Stollen

Met welke fase-overgang heb je te maken als je vaste zeep kunt ruiken?

1. Sublimeren
2. Condenseren
3. Rijpen
4. Verdampen

wat zijn beginstoffen?

1. stoffen die na de pijl staan beschreven in een reactieschema.
2. stoffen die voor de pijl staan beschreven in een reactieschema.
3. stoffen die boven de pijl staan beschreven in een reactieschema.
4. stoffen die onder de pijl staan beschreven in een reactieschema.

Geef het reactieschema van de ontleding van water. Hierbij ontstaat er waterstof en zuurstof.

Geef het reactieschema van de verbranding van magnesium. Hierbij ontstaat magnesiumoxide

2,5 ton = ... kg

1. 0,25
2. 25.000
3. 2.500
4. 25

42.000 mg = ... g

1. 42
2. 0,042
3. 420
4. 0,42

0,0531 L = ... cm3

1. 5.310
2. 53,1
3. 53.100
4. 531.000

De eenheid van dichtheid is...

1. g/cm3
2. cm3/g

De dichtheid van 1 kilogram lood en 1 gram lood ...

1. is gelijk
2. is niet gelijk

1

3

2

4

4

4

4

4

4

Vast

Gas

Vloeibaar

Smelten

Stollen

Verdampen

Condenseren

Sublimeren

Rijpen

Hoe heet deze faseovergang?

1. smelten
2. stollen
3. verdampen
4. condenseren

Hoe heet deze faseovergang?

1. smelten
2. stollen
3. verdampen
4. condenseren

Hoe heet deze faseovergang?

1. smelten
2. stollen
3. verdampen
4. condenseren

Hoe heet deze faseovergang?

1. smelten
2. stollen
3. verdampen
4. condenseren

Je kunt...

• beginstoffen en reactieproducten herkennen;
• van een gegeven reactie een reactieschema opstellen;
• een productieschema lezen en gebruiken;
• een chemische reactie herkennen en benoemen.

Ja, dat kan ik!

😒🙁😐🙂😃