Les 2: Houding en stemgebruik 2023

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1,2

Goed gebekt

Hoe presenteer je?

Lesdoel

je wordt je bewust van de invloed van stem, lichaamshouding,

gezichtsuitdrukking, gebaren en spreektaal tijdens een presentatie. 

Vorige les

• Erik Scherder (muziek en het brein)
• Criteria voor presenteren
• Feedback gegeven

Criteria voor presenteren

1. Denk nog eens terug aan les 1: wat is een sterk punt van jou bij het spreken voor publiek?
2. Wat vind jij lastig tijdens het spreken voor publiek?
   
   
3. Lichaamshouding is belangrijk voor spreken voor publiek. Hoe sta jij  voor de klas ? Wat gaat goed en wat is mogelijk een aandachtspunt?
   

Lesdoelen

• Criterialijst spreken gebruiken voor feedback en beoordeling
• Werken aan een zelfgekozen aandachtspunt
• Constructieve feedback geven en ontvangen voor eigen groei

Pieter Derks

(deel) Gesproken column

Kijk- en luistervragen

Let op zijn stemgebruik: volume, tempo, intonatie en mimiek

-Noteer wat opvalt en bedenk een punt van feedback met behulp van onze criterialijst spreken

Bewustwordingsoefeningen houding en lichaamstaal 

• Spiegeltje, spiegeltje…
• Twee rijen
  
  
• Zelfverzekerd
• Enthousiaste
• Verlegen
• Onverschillige pose
  

Werkwijze

Verdeel de groep in twee rijen, waarin duo’s tegenover elkaar staan.

Leerlingen uit groep 1 nemen een bepaalde pose aan.

Leerlingen uit groep 2 nemen dezelfde houding aan, maar dan in spiegelbeeld.

Langzaam maken de leerlingen uit groep 1 in slow motion een beweging en groep 2

volgt in spiegelbeeld de beweging.

Wissel van de opdracht.

14

DOT1 Spreekvaardigheid en het gebruik van feedback, ICLON/UL

3. Spreken voor publiek

• Publiek kijkt en luistert-> wat en hoe je iets zegt
• nonverbale communicatie

• Overtuigend overkomen-> geloofwaardig en krachtig
• Let op taalgebruik, stem, houding en contact met je publiek

Bij een presentatie luistert het publiek niet alleen, maar kijkt ook. De boodschap die

je tijdens een presentatie overbrengt, wordt niet alleen bepaald door wat je zegt,

maar ook hoe je iets zegt. Tevens spelen je lichaamshouding, mimiek, gebaren en

bewegingen een rol.

Als je overtuigend wil overkomen, moet je geloofwaardig en krachtig presenteren. Je

publiek moet ervaren dat je je eigen verhaal gelooft en erachter staat. Je let hierbij

op: taalgebruik, stem, houding en contact met je publiek. Een spreker kan rekening

houden met de volgende tips. (zie onderstaande lijst)

Plenaire vraag: welke van de volgende tips zou je kunnen formuleren als criterium en

willen toevoegen aan onze ‘criterialijst spreken’? De docent bespreekt de

onderstaande tips met de klas en vraagt naar hooguit twee toevoegingen per

dikgedrukt thema. Laat de leerlingen de vernieuwde ‘criterialijst spreken’ overnemen

of zet de lijst op een voor leerlingen te bereiken digitale plek

Constructieve feedback

1.Ik heb gehoord/gezien dat...

2.Dat wekt de indruk dat../ dat geeft mij het gevoel dat...

3.Een suggestie kan zijn..../ ik zou willen adviseren om....

Kan positief of negatief zijn-> van beide kun je leren!

kaartjes uitdelen:

Criteria Spreken Ik heb gehoord … / ik heb gezien ….

Duidelijke boodschap

Structuur boodschap

Taalgebruik

Stemgebruik:

- Volume

- Tempo

- Intonatie

- Articulatie

Wat verder opvalt

Welke van de volgende tips neem jij mee naar je volgende presentatie?

Daar komen ze!

Taalgebruik

• Pas je taal aan aan je publiek: woordkeus en zinslengte.
  
• Gebruik signaalwoorden om verbanden te leggen.
  
• Leg moeilijke begrippen uit. Gebruik sprekende voorbeelden.
  
• Vermijd stopwoordjes en probeer ‘uhhh…’ te voorkomen.

Stemgebruik

• Tempo: spreek niet te snel.
  
• Intonatie: varieer in toon en leg accenten. Een beetje overdrijven kan geen kwaad.
  
• Volume: spreek duidelijk en hard genoeg. Varieer in volume.
  
• Articulatie: Spreek de woorden goed uit. Oefen de uitspraak van moeilijke woorden.

Houding

• Sta rechtop en wiebel niet. Leun niet tegen de muur.
• Zorg dat je gezichtsuitdrukking past bij je verhaal.
  
• Maak gebaren met je handen om je verhaal kracht bij te zetten. Blijf wel jezelf, overdrijf niet.
• Wees enthousiast. Straal uit dat je verhaal bijzonder en boeiend is. Geloof in jezelf.
  

Contact

• Kijk je publiek aan en kijk rond.
  
• Maak contact met je publiek en houd rekening met/ anticipeer op reacties. 

Welke van de volgende tips zou je kunnen formuleren als criterium en willen toevoegen aan onze ‘criterialijst spreken’?

Opdracht 

 Spreekopdracht met feedback
in 3-tallen

Dit keer ga je jezelf filmen
(stemgebruik, houding, mimiek en gebaren)

Je vult de feedback in op het werkblad

Voorbereiding (2 minuten)

Ieder bereidt een presentatie voor van 1 minuut.

Onderwerp: Waarom heb je gekozen voor deze opleiding en/of deze school?

Denk aan een goede structuur van je presentatie: inleiding, kern, slot.

5. Spreekopdracht met feedback in 3-tallen

• Eigen mobiel ivm privacy
• Iedereen doet mee!
• Oefening doen en daarna in de klas presentaties bekijken en feedback geven adhv de criterialijst spreken
• Noteer drie punten die je goed beheerst en twee voor verbetering

Constructieve feedback

1.Ik heb gehoord/gezien dat...

2.Dat wekt de indruk dat../ dat geeft mij het gevoel dat...

3.Een suggestie kan zijn..../ ik zou willen adviseren om....

Kan positief of negatief zijn-> van beide kun je leren!

kaartjes uitdelen:

Criteria Spreken Ik heb gehoord … / ik heb gezien ….

Duidelijke boodschap

Structuur boodschap

Taalgebruik

Stemgebruik:

- Volume

- Tempo

- Intonatie

- Articulatie

Wat verder opvalt

Uitvoering (8 minuten)

• Zoek met je groepje een rustige plek op en deel de uitgekozen aandachtspunten.
  
• Neem de drie presentaties op met behulp van je telefoon. Houd de tijd in de gaten! Maximaal 1 minuut.
• Denk aan de afspraak: presentatie opnemen met de mobiel van de presentator.

Reflectie (8 minuten)

Geef feedback op de presentaties aan de hand van ‘criterialijst spreken’, bekijk eventueel nog eens een filmpje. Richt jullie op de gekozen aandachtspunten en houd rekening met de

hulpzinnen voor het geven van feedback.

Afsluiting

Formuleer voor jezelf twee leerpunten om je presentatie te verbeteren.

Lever het volledig ingevulde werkblad voorzien van je naam in bij de docent.