H7.2: Grootmacht Rusland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom!

Start je Chromebook op en ga naar LessonUp

Nee, ik heb geen Chromebook oplader, regel het zelf

Zorg dat je schrift en pen klaarliggen op tafel

Hier de Bee movie voor tijdens het wachten

Wat gaan we deze les doen?

1. Herhaling 7.1

2. Leerdoelen 7.2

3. Uitleg

4. Vragen over uitleg

5. Verwerking

6. Afsluiting

De winters in Rusland zijn koud omdat...

1. ...zuidelijke bergketens de tropische lucht uit het zuiden tegenhouden.
2. ...Rusland te ver van de Atlantische Oceaan af ligt om invloed te hebben van de warme golfstroom
3. ...oostelijke bergketens de invloed van de Atlantische Oceaan tegenhouden.
4. ...een deel van Rusland te weinig zonuren heeft.

Wat zijn de oorzaken van het koude klimaat?

Waarom beperkt de akkerbouw zich tot het zuiden van Rusland?

1. Door mineralen uit de oerbank is de grond daar vruchtbaar
2. De grond is daar vruchtbaar door de zwarte aarde
3. De grond is daar vruchtbaar door plantenresten in de podzolbodem
4. De boeren wilden niet in het noorden gaan wonen omdat ze het daar te koud hadden

De toendra is erg moerassig omdat...

1. het smeltwater in de zomer niet wegspoelen door de bevroren onderlaag.
2. er door intensieve veeteelt geen gras meer is om vocht uit de bodem op te nemen.
3. het smeltwater in de zomer niet weg kan spoelen door de oerbank.
4. er het hele jaar door meer neerslag valt dan er verdampt.

Hoe verder van zee hoe ...... de temperatuurverschillen tussen zomer en winter

1. Groter
2. Kleiner
3. Geen verschil
4. Geen idee

Hoe verder van de evenaar af hoe .... de temperatuur wordt.

1. Hoger
2. Lager
3. Geen verschil
4. Geen idee

Kies de onjuiste zinnen.
Meer antwoorden mogelijk.

1. Door de lage breedteligging is er in het noorden van Rusland toendra.
2. Het is in Siberië vooral koud doordat er veel reliëf is.
3. Rusland bestaat vooral uit podzolbodems met naaldbomen.
4. De chernozem in de landbouwdriehoek is vruchtbaar dankzij uitspoeling.

Bij de bouw van huizen en infrastructuur zorgt Permafrost voor problemen. Welke kun je bedenken?

Leerdoelen 7.2

Aan het einde van de les weet je van Rusland:

- wat de overgang van een planeconomie naar een vrijemarkt economie betekende

- wat de huidige kenmerken zijn van de economie

- waarom het land een politieke en militaire (wereld) macht is

- wat de huidige demografische situatie is

- wat de gevolgen zijn van de demografische situatie

Sovjet-Unie

Rusland hoorde lange tijd bij de Sovjet-Unie:

- enorm land met een grote bevolking

- veel natuurlijke hulpbronnen (olie, aardgas)

- grootste communistische land ter wereld

- alle macht bij één partij

- staat is eigenaar van productiemiddelen natuur en kapitaal

Sovjet-Unie

Planeconomie:

- door de staat bepaalde vijfjarenplannen: wat en hoeveel produceren?

- eerlijke verdeling van alle opbrengsten over iedereen

Nadelen:

- geen concurrentie dus geen goede kwaliteit

- geen aandacht voor het milieu

- geen eerlijke verdeling door corrupte leiders

Slechte omstandigheden  -> groeiende onvrede bevolking -> uiteenvallen Sovjet-Unie in 15 zelfstandige landen

Politieke macht

Rusland erfde de politieke en militaire macht van de Sovjet-Unie

- Veel geld naar defensie, groot leger, veel nucleaire wapens en tanks.

- Veel politieke macht door permanente zetel met vetorecht in de VN-Veiligheidsraad

Geschat aantal Nucleaire wapens per land 

De geschatte voorraad nucleaire wapens tussen 1945 - 2022

Een nieuwe economie

Rusland stapte over naar een vrijemarkteconomie: bedrijven zijn eigendom van personen en die bepalen wat ze maken of wat ze aanbieden (kapitalistisch).

Aan het begin konden de bedrijven de concurrentie niet aan:

- veel failliete bedrijven

- toename werkloosheid

- toename armoede

Een nieuwe economie

Daarna is de economie enorm gegroeid:

- onderdeel van de BRICS-landen

- veel export van aardolie, aardgas en  andere natuurlijke hulpbronnen

     -> nadeel: grote afhankelijkheid van  prijsschommelingen grondstoffen

Rusland:

- 11e plek bruto nationaal product (bnp)

- 60e plek gemiddelde welvaart bevolking

Demografische tijdbom

Na val communisme: demografische krimp in Rusland

-> 1991: 147 miljoen inwoners

-> 2019: 142 miljoen inwoners

Reden 1: sterke daling geboortecijfer

- onzekerheid over baan en inkomen

- sinds 2000: stijging geboortecijfer

- 2013: geboorteoverschot

Demografische tijdbom

Reden 2: hoog sterftecijfer

- jong stervende mannen door:

   + slechte werkomstandigheden

   + slecht voedsel

   + alcoholisme

   + slechte gezondheidszorg

- levensverwachting mannen: 65 jaar, vrouwen 77 jaar

Demografische tijdbom

Minder demografische krimp door een positief migratiesaldo

-> vooral vanuit voormalige Sovjetrepublieken

-> migranten op zoek naar werk en welvaart

Negatieve gevolgen demografische krimp:

• Ontgroening leidt tot minder mensen in de dienstplichtige leeftijd

• Ontgroening leidt tot minder arbeiders en kan leiden tot minder economische groei

• Minder werkenden betekent minder belasting voor pensioenen, gezondheidszorg en defensie

tekst

tekst

Korte instructie + verwerken

Wat moet je doen?

                Hoelang? Zie timer

                 Met wie? Zie stoplicht

Klaar? woordweb maken van 7.1

Rood = Stil, geen vragen

Oranje = Stil, vragen aan docent

Groen = Samenwerken, vragen aan docent

Ik beheers de leerdoelen

Ja

Grotendeels

Een beetje

Nee

Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃

B194 Productiemiddelen

Om iets te maken, heb je drie productiemiddelen nodig:

• Natuur = onderdelen van de natuur die nodig zijn voor de productie -> grond, delfstoffen, grondstoffen, water

• Arbeid = het betaalde werk dat mensen verrichten om goederen te maken of diensten te verlenen -> primaire sector, secundaire sector, tertiaire sector

• Kapitaal = alle gebouwen, machines, hulpmiddelen en voertuigen die nodig zijn voor de productie