Besturingstechniek - Les 4 - Pneumatische besturing

• Voeding
• MBO
• Studiejaar 2

Besturingstechniek - Les 4

Besturingstechniek - les 4

Planning lessen Besturingstechniek - AlmVt3.2 - Periode 3

14 januari - Les 1 - Inleiding, kennismaking besturingstechniek in het algemeen   

21 januari - Les 2 - Uitvoeringsorganen en toepassingen in de praktijk

28 januari - Les 3 - Signaalgevers en toepassingen in de praktijk

4 februari - Les 4 - Pneumatische besturing

11 februari - Les 5 - Elektrische besturing

18 februari - Les 6 a - Combinaties + Les 6b - PLC

04 maart - Les 7 - Volgorde processen

                       Les 8a - Vragen - Kennis testen

Week 10 - Toets Besturingstechniek   

Besturingstechniek - Les 4

Wat weet je nog van de vorige les?

Wat doet een signaalgever in een stuurkring?

Noem twee voorbeelden van pneumatische signaalgevers

Voorbeelden van, in de les genoemde, pneumatische signaalgevers zijn:

- 3/2-ventiel

- luchtpoort

- reflexoog

Noem twee voorbeelden van elektronische signaalgevers

Voorbeelden van, in de les genoemde, elektronische signaalgevers zijn:

- handschakelaar = lichtknopje

- mechanisch bediende schakelaar

- optisch benaderingsschakelaar

- inductieve benaderingsschakelaar = inducitie kookplaat

- capacitieve benaderingsschakelaar

- signaalgevers voor druk, temperatuur en niveau = verwarmingsketel.

Besturingstechniek - Les 4

Leerdoelen les 4 - Pneumatische besturing

• Jij kunt de pneumatische basis-schakelingen onderscheiden
• Jij kunt uitleg geven over de werking van de 'ja-functie'
• Jij kunt uitleg geven over de werking van de 'niet-functie'
• Jij kunt uitleg geven over de werking van de 'en-functie'
• Jij kunt uitleg geven over de werking van de 'of-functie'
• Jij kunt een 'waarheidstabel' van een schakeling maken

Pneumatische besturing

Een pneumatische besturing krijgt pneumatische

 signalen binnen, afkomstig van de signaalgevers.

Op basis van de signalen stuurt de besturing

pneumatische commando's uit.

De commando's gaan naar de hoofdschakel-

elementen, deze sturen de uitvoerorganen aan.'

In de stuurkring is de besturing dus te vinden 

tussen de signaalgevers en de hoofdschakelelementen.

Pneumatische besturing

Binaire signalen en commando's hebben steeds twee mogelijke waarden. 

Deze twee waarden coderen we met nul (0) of één (1). 

We zullen vier pneumatische basis-schakelingen onderscheiden:

-  ja-functie;

-  niet-functie;

-  en-functie;

-  of-functie.

Pneumatische besturing - 0 en 1

Signaalgevers

Het 3/2-venitel heeft twee mogelijke standen: 

niet bediend of wel bediend.

Bij een handbediend 3/2-venitel krijgen we de

bediende stand door op de knop te drukken.

signaalgevers:  niet bediend  = 0

                                 wel bediend   = 1

Pneumatische besturing - 0 en 1

Het signaal van het 3/2-ventiel heeft ook 

twee mogelijke waarden:

geen luchtdruk en wel luchtdruk.

Pneumatisch signaal: geen luchtdruk  = 0

                                                wel luchtdruk     = 1

Pneumatische besturing - 0 en 1

Uitvoerorganen

De pneumatische cilindeer is een binair uitvoerorgaan.

Het heeft twee mogelijke standen: IN en UIT.

Ook deze twee standen coderen we met 0 en 1.

Cilinder (uitvoerorgaan):  IN     = 0

                                                      UIT  = 1

Pneumatische besturing - 0 en 1

Het pneumatische commando naar een hoofdschakel-element heeft ook twee mogelijke waarden.

Pneumatisch commando:  geen luchtdruk  = 0

                                                          wel luchtdruk     = 1

Pneumatische besturing - 0 en 1

Het veerretour 5/2- ventiel

Pneumatische besturing

In schema's en waarheidstabellen worden:

- de signaalgevers aangeduid 

   met een kleine letter.

- de uitvoerorganen aangeduid 

   met een hoofdletter.

Pneumatische besturing

Waarheidstabel

In waarheidstabel staan alle mogelijke combinaties van de schakelstanden van de signaalgevers.

Bij elke combinatie kunnen we de stand van het uitvoerorgaan (0 of 1) aflezen.

Pneumatische besturing - JA

Een enkelwerkende pneumatische 

cilinder met een 3/2-ventiel.

Het ventiel is handbediend, veerretour 

en normaal gesloten (NC).

Als het ventiel niet bediend is, dan is

de cilinder IN.

Als het ventiel wel bediend is, dan is

de cilinder UIT

Pneumatische besturing - JA

Voorbeeld van een pneumatische ja-functie is de automatische opening van een deur. Drukknop indrukken, deur gaat open, knop los laten dan wordt contact onderbroken en gaat de deur weer dicht.

Voorbeeld 'roldeuren' tussen productieafdelingen. Deze zijn te openen door druk op de knop of 'ruk' aan touw. Deur sluit weer automatisch.

Pneumatische besturing - JA

Waarheidstabel

Uit deze tabel kunnen de werking van 

pneumatische installaties worden afgelezen.

JA-functie

Een schakeling die precies deze waarheidstabel heeft wordt een JA-funtie genoemd.

De basisschakelingen worden ook wel logische basisfuncties genoemd. De codering 0 en 1 is gebaseerd op logica.

Voorbeeld van een pneumatische ja-functie is de automatische opening van een deur. Drukknop indrukken, deur gaat open, knop los laten dan wordt contact onderbroken en gaat de deur weer dicht.

Pneumatische besturing - JA

Waarheidstabel

In de waarheidstabel staan alle 

schakelstanden van de signaalgevers.

Bij elke schakelstand kunnen we de 

stand van het uitvoerorgaan aflezen.

Pneumatische besturing - JA

Maak van nevenstaande installatie 

een waarheidstabel.

Geef de schakelformule voor

nevenstaande installatie.

Pneumatische besturing - JA

Ja-functie: schakelformule A = v

A gaat uit op het moment dat v bediend wordt.

A gaat niet uit als v niet bediend is.

Pneumatische besturing - NIET

NIET-functie

De NIET-functie wordt ook wel de inverse (= omgekeerde) functie genoemd.

Het signaal van een NIET-functie wordt dan het omgekeerde signaal genoemd.

Pneumatische besturing - NIET

De installatie van bijgevoegde afbeelding

werkt als volgt:

- Als het ventiel niet bediend is staat de 

cilinder uit. (afbeelding a)

- Als het ventiel wel bediend is, knop indrukken,

gaat de cilinder in. (afbeelding b)

Pneumatische besturing - NIET

Pneumatische besturing - NIET

Pneumatische besturing - EN

De EN-klep wordt ook wel tweedruk-ventiel genoemd.

Beide bedieningen moeten worden 

ingeschakeld om een pneumatische

stroom te krijgen.

Vaak is dit uit veiligheid!

Pneumatische besturing - EN

Maak van nevenstaande installatie een

waarheidstabel.

Pneumatische besturing - EN

Pneumatische besturing - EN

Pneumatische besturing - EN

Werking van de EN-klep

Pneumatische besturing - OF

Bij een OF-functie wordt de pneumatische stroom via het ene of het andere ventiel òf via beide ventielen gestuurd.

Pneumatische besturing - OF

Maak een waarheidstabel van het OF-ventiel

Pneumatische besturing - OF

Waarheidstabel, bevat andere letters dan afbeelding.

a = h

b = v

U= C

Pneumatische besturing

Samenvatting van de basisfuncties.

Besturingstechniek - Les 4

Zijn er nog vragen of onduidelijkheden over de lesstof?

Besturingstechniek - Les 4

Check - Leerdoelen les 4 - Pneumatische besturing

• Jij kunt de pneumatische basis-schakelingen onderscheiden
• Jij kunt uitleg geven over de werking van de 'ja-functie'
• Jij kunt uitleg geven over de werking van de 'niet-functie'
• Jij kunt uitleg geven over de werking van de 'en-functie'
• Jij kunt uitleg geven over de werking van de 'of-functie'
• Jij kunt een 'waarheidstabel' van een schakeling maken