Grammatica A + B: Ontleden en ZNW, LW en BN

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Lesdoel 

• Je weet wat zinsontleding inhoudt
• Je kunt het verschil tussen taalkundig en redekuntdig ontleden aangeven
• Je weet hoe je zelfstandige naamwoorden, lidwoorden en bijvoeglijke naamwoorden herkent

Grammatica A: Ontleden

Wat weet je al/nog over grammatica?

Grammatica

Grammatica --> alle regels voor het maken van woorden en zinnen bij elkaar. 

Die grammatica zit al in je hoofd, gaat vanzelf bij het aanleren van de taal.

Taalgevoel --> je maakt als vanzelf goede zinnen en je snapt direct de betekenis van wat hier op het bord staat.

Ontleden --> uit elkaar halen. 

Waar denk je aan bij het woord "ontleden"?

Taalkundig en redekundig

Taalkundig ontleden --> woordsoorten benoemen. Losse woorden in een zin benoemen. 

Losse woorden in een zin kunnen samen groepjes vormen. 

Redekundig ontleden --> zinsdelen benoemen. Zinsdelen met een functie benoemen. 

Zinsdeel --> woordsoorten die samengevoegd worden in een groepje met een functie.

Twee zinnen, dezelfde betekenis?

1. Sanne bewondert Bram
2. Bram bewondert Sanne 

> Wat is het verschil in betekenis tussen beide zinnen?

> Hoe kan het dat de betekenis van de zinnen verschilt, terwijl ze uit dezelfde woorden bestaan?

Redeneren

Redeneren --> door logisch nadenken tot een conclusie komen. 

Aan de slag! 

Grammatica

A. Ontleden, blz. 92

Lezen: HB blz. 138/139

Maken: opdracht 4 t/m 9 en 11a

Klaar? Ga dan alvast het handboek blz. 160/161 lezen!

Grammatica B: ZNW, LW en BN

Woordsoorten

= taalkundig ontleden!

Welke woordsoorten ken je (nog)?

Zelfstandige naamwoorden

Mensen, dieren ,dingen.

Voor een zelfstandig naamwoord kan je een lidwoord zetten. 

Namen zijn ook zelfstandige naamwoorden. Dit zijn de eigennamen. Suzanne en Zwolle zijn dus eigennamen.

zelfstandige naamwoorden

Noteer één of meer zelfstandige naamwoorden

Concreet - abstract ZN

Concreet = iets wat je kunt aanraken

Abstract = iets wat je niet kunt aanraken of wat niet bestaat.

De tijd (uur, minuut etc.) = abstract

De klok = concreet

De liefde = ?

De voetbal = ?

Lidwoorden (lw)

Er zijn drie lidwoorden: 

de, het, een.

De en het -> bepaald lidwoord.

een -> onbepaald lidwoord.

Een paar oefenzinnen..

Schrijf alle zelfstandige naamwoorden (13!) en lidwoorden (8) op:

1. In de dierenwinkel zat een lief, klein konijntje.

2. Heb jij nieuw papier in de printer in de werkkamer gedaan?

3. In de Hortensiastraat staan veel hortensia's in de voortuinen.

4. Mijn nieuwe fiets zet ik altijd in het fietsenhok.

5. Isis en Sanna hebben de luistertoets goed geoefend.

De zelfstandige naamwoorden:

1. In de dierenwinkel zat een lief, klein konijntje.

2. Heb jij nieuw papier in de printer in de werkkamer gedaan?

3. In de Hortensiastraat staan veel hortensia's in de voortuinen.

4. Mijn nieuwe fiets zet ik altijd in het fietsenhok.

5. Isis en Sanna zijn verhuisd naar Amsterdam....

De lidwoorden:

1. In de dierenwinkel zat een lief, klein konijntje.

2. Heb jij nieuw papier in de printer in de werkkamer gedaan?

3. In de Hortensiastraat staan veel hortensia's in de voortuinen.

4. Mijn nieuwe fiets zet ik altijd in het fietsenhok.

5. Isis en Sanna hebben de luistertoets goed geoefend....

Het bijvoeglijk naamwoord

Bijvoeglijke naamwoorden (bn)

Een bijvoeglijk naamwoord kan stoffelijk zijn. Het zegt dan waar het van is gemaakt. 

In het plastic tasje zit een gouden ring....

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoorden

Een houten stoel.

Het houten stoeltje.

De houten stoelen. 

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord vertelt je van welk materiaal iets gemaakt is.

Welk bijvoeglijk naamwoord is een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

1. De lelijke kast
2. De metalen kast
3. De grijze kast
4. De oude kast

Wat is geen bijvoeglijk naamwoord?

1. groene
2. sterk
3. man
4. boos

Bedenk zelf een zin met:

- een abstract zelfstandig naamwoord,
- een bijvoeglijk naamwoord,
- minimaal één lidwoord

Ik weet wat een ZN, BN en LW is; ik kan ze ook benoemen in een zin.

😒🙁😐🙂😃

boomdigitaal.nl

Aan de slag! 

Grammatica

B. ZN, LW en BN, blz. 94

Lezen: HB blz. 160/161

Maken: opdracht 5 t/m 10

Klaar? Ga dan lezen in je leesboek.

EINDE LES