3NED Module 2 in een notendop

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Er was eens ...

Fictie

• verzonnen
• Doel: amuseren, ontroeren, iets laten beleven
• objectieve verhalen
• subjectieve verhalen

Non -fictie

• feiten
• Doel: informatie geven, iets bijleren, een mening laten vormen

objectieve verhalen leunen dicht aan bij de werkelijkheid, maar behoren niet tot de non-fictie.

subjectieve verhalen kunnen nooit echt gebeuren omdat er onwerkelijke elementen inzitten, bijvoorbeeld: magie, magische wezens, plaatsen die niet bestaan…

Behoren de volgende teksttypes tot
fictie of non-fictie?

een artikel in een krant

1. fictie
2. non-fictie

een documentaire

1. fictie
2. non-fictie

een gedicht

1. fictie
2. non-fictie

een sprookje

1. fictie
2. non-fictie

Sprookjes

Volkssprookjes

• anoniem
• mondeling
• gebroeders Grimm

Cultuursprookjes

• literaire auteurs
• Hans Christian Andersen

Volkssprookjes  Ze behoren tot het oudste cultuurgoed. Westerse volkssprookjes kenden hun bloeitijd in de periode van de middeleeuwen. Ze waren oorspronkelijk niet speciaal voor kinderen bestemd. Pas in de 19de eeuw werden ze voor kinderen bewerkt en uitgegeven. De beroemdste verzamelaars uit die tijd zijn zonder twijfel de gebroeders Grimm.

Cultuursprookjes  Zij maken gebruiken van motieven, personages en structuren uit volkssprookjes, maar voegen er nieuwe figuren en situaties aan toe. De bekendste schrijver van cultuursprookjes is Hans Christian Andersen.

Kenmerken van een sprookje

In de volgende video worden de kenmerken van een sprookje heel duidelijk uitgelegd.

Vul tijdens het bekijken van de video het blad aan dat je van mij krijgt.

Adaptatie

Een literaire adaptatie is een aanpassing/bewerking van een tekst.

Een adaptatie kan ook een tekst omzetten naar een ander medium, bijvoorbeeld een roman omzetten naar een film of toneelstuk. 

Intertekstualiteit

=  bestudeert de relatie tussen verschillende teksten.

Men spreekt over intertekstualiteit wanneer in een (literaire) tekst verwezen wordt naar een andere (literaire) tekst, film, serie, muziek, game .... 

Voorbeelden uit 'Onze kinderen' van Renée van Marissing

• Mia groet 's avonds de dingen.
             Marc groet 's morgens de dingen: gedicht van Paul van Ostaijen
• Je hebt me alleen gelaten,
   maar ik heb het je al vergeven
   want ik weet dat je nog ergens bent.
             Gedicht van de Nederlandse dichter Hans Lodeizen
• En later, dat ik op de rand van het kleine bed zit en 'Daantje de wereldkampioen' voorlees. We kijken samen naar de foto van baby Daan en naar de garage van Daantjes vader, mijn zoon wil ook een vader met een garage, zegt hij, en ik lees verder totdat ik zijn ogen zie dichtvallen.
             Daantje de wereldkampioen: boek van Roald Dahl

Personages

Personages - kahoot

vertelperspectief

ik-verteller

Je ziet alles door de ogen van de ik-persoon. Hierdoor leer je de ik-persoon goed kennen.

belevende ik	vertellende ik
De belevende ik beleeft alles op dit moment.	De vertellende ik vertelt het verhaal achteraf.

vertelperspectief

hij-verteller

personele hij	alwetende hij
Je leest het verhaal door de ogen van één persoon.	Je weet van meerdere personages wat ze denken en voelen, omdat de verteller inzicht heeft in alle personages. De verteller kent het verleden en de toekomst.

vertelperspectief

meervoudig

Soms zie je de gebeurtenissen door de ogen van een personage, wat later volg je vanuit een ander personage. Het perspectief is wisselend. De verschillende vertellers geven dan hun kijk op de gebeurtenissen. 

Bepaal het
vertelperspectief?

Op het einde gaan ze allebei dood

Adam Silvera

Op het einde gaan ze allebei dood

Adam Silvera

meervoudig vertelperspectief

ik - verteller: vertellende ik

Aristoteles & Dante ontdekken de geheimen van het universum

Benjamin Alire Sáenz

ik - verteller: belevende ik 

Black

Dirk Bracke

hij - verteller: alwetende hij