Kindermishandeling

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 6

KINDERMISHANDELING

INLEIDING

• Dit is het vervolg op het thema: omgaan met gezinsproblemen 
• Dit thema kan zeer confronterend zijn: durf aan te geven als er een time-out of pauze nodig is
• Gesprekken, ideeën en getuigenissen zijn top-secret: alles wat tijdens de les besproken wordt, verlaat het klaslokaal niet! 
• Luister naar elkaar en respecteer zowel de leerkracht als je klasgenoten! 

Intro

https://onderwijs.hetarchief.be/item/qv3bz6zx4n

Harde feiten:

• Kindermishandeling is de grootste oorzaak van kleutersterfte
• De meeste kindermishandelingen gebeuren binnenin een gezin 

Wat is kindermishandeling?

                = ELKE vorm van lichamelijk, emotioneel of 

                seksueel geweld

                niet 'per ongeluk'

                De ontwikkeling van het kind komt in gevaar

                Verboden!

Vlaams Vertrouwenscentra (=VK)

Vormen van kindermishandeling:

1. Lichamelijke mishandeling
2. Psychische/geestelijke mishandeling
3. Seksuele mishandeling

1. Licham

elijke mishandeling

• Schoppen, slaan, vergiftigen
• Failure to drive (=wanneer de groei van het kind achterblijft)
• Shaken Infant syndroom (= kindje loopt letsel door schudden of hardhandig wegleggen
• Münchausen by proxy syndroom (=ouders waarbij een kind fysieke of psychische signalen of symptomen voorwenden of een verwonding of ziekte veroorzaken of verergeren. 

Samenvatting lichamelijke mishandeling:

• mishandeling is altijd een bewuste handeling
• verwaarlozing is niet altijd bewust

kindermishandeling.hetklokhuis.nl

www.weliswaar.be

Kortfilm Weliswaar met vragenbundel

Psychische/geestelijke mishandeling

Kan in verschillende vormen:

• Kleineren
• Negeren
• Intimideren
• Onredelijke eisen stellen
• Kinderen krijgen geen steun, bemoediging, veiligheid en geborgenheid 

Lees de casus van Nadia op pag. 7

Lees de casus van Manon op pag. 8-10 

Het verschil tussen psychische mishandeling en verwaarlozing?

Seksuele mishandeling

• Het kind voelt zich gedwongen tot seksuele       contacten/handelingen
• Gebeurt vaak binnen de familie (vader, stiefpapa, nonkel, ...) 
• Gevaar voor lover boys 

onderwijs.hetarchief.be

Signalen van seksueel misbruik:

1. Lichamelijke signalen

2. Gedragssignalen

onderwijs.hetarchief.be

Opdracht: 

pag. 15

Herken om welke vorm van mishandeling het gaat.

Algemene signalen kindermishandeling

! = een combinatie van signalen

1. Gedrag
2. Taal
3. Relaties
4. Ontwikkeling
5. Symbolen

1. Gedrag

• Extreem gedrag
• Agressief of teruggetrokken, vluchten of vechten
• Gedraagt zich hyperactief of enorm zenuwachtig
• Hangt de clown uit of is extreem somber en depressief 

2. Taal

• Inhoud en de wijze waarop het kind spreekt
• Wat vertelt hij en hoe?
• Zijn er gebreken in de taal: stotteren, talen vermengen 

3. Relaties

• Vrienden: weinig vrienden of geen? Andere kinderen gaan hem/haar mijden
• Vertrouwen in anderen: er is geen vertrouwen in niemand
• Vaak voorkomend: angst, schrikt vaak bij vb. onverwachte aanrakingen 

4. Ontwikkeling

• Aandacht: concentratieproblemen
• Ontwikkeling: er ontstaat een achterstand: emotioneel, motorische of cognitieve ontwikkeling
• Regressie: soms valt het kind terug op gedrag dat hij een jongere leeftijd hoort 

Vermoeden van mishandeling?

Pag. 17-19

        Lees de signalen van lichamelijke, emotionele, seksuele                   mishandeling

         Lees de signalen van lichamelijke, emotionele                                        verwaarlozing

         Lees de risicofactoren

Mogelijke symbolen

Het kind kan aan de hand van voorwerpen iets duidelijk maken dat er iets aan de hand is: spel, tekeningen, knuffels en voorwerpen waar het kind erg aan gehecht is

Andere mogelijke lichamelijke signalen op school:

• Lichamelijk: hoofdpijn, buikpijn, hyperventilatie, vermoeidheid, ...
• Vaak afwezig op school of blijven rondhangen op school
• Turnles: zich niet durven uitkleden
• Als ouders & kind samen zijn: angstig en ongewoon gedrag

Signalen bij ouders:

• trekken de aandacht constant naar zich toe
• klagen veel over de kinderen
• komen agressief over als je over het  kind wil praten
• verhuizen vaak, kind verandert dikwijls van school 

Oorzaken van mishandeling:

1. Ouders hadden zelf slechte jeugd
2. De ouders wilden geen kinderen
3. Drank en drugsgebruik
4. Gezinsproblemen 

Gevolgen van mishandeling bij kinderen:

De ernst van de gevolgen zijn afhankelijk van verschillende factoren

• Lichamelijke letsels of de dood
•  Ontwikkelingsachterstand
• Moeite om te functioneren in relatie tot leeftijdsgenoten
• Gebrek aan zelfvertrouwen

Gevolgen mishandeling tijdens het volwassen leven:

• Verstoord sociaal functioneren
•  Psychosomatische klachten
• Posttraumatische stressstoornis (PTSS)
• Dissociatieve stoornis
• Verslaving
• Zelfverwonding en zelfmoord

Gevolgen voor de maatschappij:

Kosten zijn hoog voor de medische en geestelijke gezondheidszorg.

Wat zou jij doen als verzorgende wanneer je geconfronteerd wordt met kindermishandeling?

Confrontatie als verzorgende met kindermishandeling

2 mogelijkheden:

              - Justitie (gerechtelijke stappen)

              - Doorverwijzing correcte hulpverlening

Alles om het kind te beschermen en veilig te stellen!

1. Justitie/gerecht

A. BESCHERMING VAN HET KIND

Doel: de veiligheid van het kind waarborgen door het ergens                     anders te plaatsen

Voorwaarde: het kind is ernstig/dringend in gevaar

Hoe: de politie/het parket start een onderzoek

            Het kind/minderjarige wordt ondervraagd via                                        audiovisueel  verhoor

2. Bestraffing van de dader

Voorwaarde: er dienen voldoende bewijzen te zijn (= is vaak                                      moeilijk)

Gevolg: de rechter zal een straf uitspreken en eventueel een                          behandeling

Hulpverlening

1. Bij vermoeden van kindermishandeling melding bij VK (Vertrouwenscentrum kindermishandeling)
2. VK neemt contact op met mensen die een beeld kunnen schetsen van de situatie
3. Indien nodig neemt het VK contact op met het parket
4. Er komt een gesprek met het kind en de ouders 
5. Er komt een doorverwijzing en verdere hulp 

Vertrouwenscentrum kindermishandeling (=VK)

Tips voor een persoonlijk gesprek bij een vermoeden van mishandeling

Tips voor een persoonlijk gesprek bij een vermoeden van mishandeling

1. Kies een rustige plaats om te praten
2. Toon je eigen ongerustheid
3. Maak duidelijk dat hij/zij je kan vertrouwen en neem je tijd
4. Aanvaard het verhaal en geef bevestiging
5. Blijf neutraal
6. Zet verdere stappen 

Groepsopdracht

• We bekijken klassikaal de kortfilm: Bewijsstuk A.
• Groepjes van 3 à 4 leerlingen
• Jullie maken de groepsopdracht in Google Classroom
• In te dienen tegen de volgende les (= vrijdag 11-02-2022)

Verdeling groepjes

Nuttige websites:

•  www.caw.be
•  www.clbchat.be
•  www.nupraatikerover.be
•  www.awel.be
•  www.1712.be

Nog even dit:

Volgende les (= vrijdag 11-02-2022):

•  toets kindermishandeling deel 2 (= van pagina 16 t.e.m.               pagina 30).
• finishing touch aan GIP-opdracht (boerderijdiploma) en       indienen!

Vragen?