H3 lezen 3T

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

3.3 lezen

In deze paragraaf leer je:

• een betoog lezen;

• vaststellen of informatie subjectief is;

• de functies van de inleiding en het slot van een tekst benoemen;

• vaststellen of informatie bruikbaar is.

Welke onderdelen ken je nog van leesvaardigheid?

In welke tekstsoort vind je een mening met argumenten?

Waarom zijn argumenten bij een mening belangrijk?

Betoog

In een betoog geeft de schrijver zijn mening en licht hij die toe met argumenten. Hij wil de

lezer ervan overtuigen dat zijn mening juist is. 

voorbeelden betoog

ingezonden brief, boekbespreking, filmrecensie

opbouw betoog

driedeling:

• inleiding: de schrijver formuleert zijn mening;

• kern: hij geeft argumenten voor zijn mening;

• slot: hij trekt een conclusie of geeft een samenvatting

subjectieve informatie

uitleg

Subjectieve informatie is het tegengestelde van objectieve informatie. De schrijver zegt

wat hij ergens van vindt, hij geeft zijn mening over iets. Of hij geeft zijn eigen uitleg bij een

gebeurtenis. Als lezer vraag je je af: vind ik dit ook? Of: geloof ik dit?

subjectieve informatie en betoog

In een betoog zit altijd subjectieve informatie. De mening die de schrijver verdedigt, is altijd

subjectief. 

De argumenten kunnen zowel subjectief als objectief zijn.

functies inleiding

Een inleiding is allereerst bedoeld om aandacht te trekken, zodat de lezer ook de rest van

de tekst gaat lezen.

andere functies inleiding

• het onderwerp noemen;

• de aanleiding noemen, aangeven waarom de tekst is geschreven;

• een centrale vraag stellen, die later in de tekst wordt beantwoord;

• de mening geven, die later in de tekst beargumenteerd wordt;

• een samenvatting van de inhoud geven.

Kun je een ezelsbruggetjes bedenken voor de functies van de inleiding?

functies slot

Een slot kan verschillende functies hebben:

• een conclusie of een samenvatting van de inhoud geven;

• een advies of een waarschuwing geven.

Kun je een ezelsbruggetjes bedenken voor de functies van het slot?

tussenkopjes

In langere teksten worden vaak tussenkopjes gebruikt om de leesbaarheid van de tekst te

verhogen.

voorbeeld 1

Een tussenkopje kan het deelonderwerp noemen van een of meer alinea’s. Bijvoorbeeld:

voordelen van een fietshelm.

voorbeeld 2

Een tussenkopje kan ook belangrijke informatie noemen over een deelonderwerp.

Bijvoorbeeld: (over de fietshelm) comfortabel en veilig.

Bruikbare info zoeken op internet

Begin met een vraag waar je antwoord op wilt.

Antwoord: meestal op een deel van de website te vinden

Kritisch zijn op bruikbaarheid!

• Geeft de tekst antwoord op (een deel) van je vraag?

• Komt het doel van de tekst overeen met jouw doel?

• Is de tekst begrijpelijk, is hij niet te eenvoudig of te moeilijk, kun je er wat mee?

– Jij zoekt informatie, is het doel van de tekst informatie geven?

– Jij zoekt argumenten voor een standpunt, staan in de tekst argumenten?

– Jij zoekt informatie over een product, heeft de website een commercieel doel?