Politiek 3e klas Les 2: Democratie

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Vorige les

In de les van vorige week hebben we geleerd dat de ministers en de Tweede Kamer beide wetten maken. Maar waarom maakt de minister niet alleen de wetten? Of waarom maakt de Tweede Kamer niet alleen de wetten? Waarom doen ze dat eigenlijk samen? Ze doen dat samen zodat niet 1 iemand heel veel macht krijgt en alles mag bepalen. Wij wonen namelijk in een democratie. Maar wat is een democratie precies?

democratie

Nederland is een democratie. Kenmerken van een democratie:

1 Er is een grondwet met grondrechten (bijv. Art. 1 en kiesrecht)

2 Er zijn vrije en geheime verkiezingen

3 Politieke macht ligt bij het gekozen parlement. 

4 Beslissingen worden genomen met een meerderheid van stemmen.

In de volgende slides zal ik elk kenmerk verder toelichten.

Kenmerk 1: De grondwet en grondrechten

Zoals we ook al in de vorige les hebben gezien, hebben we in Nederland een Grondwet met daarin grondrechten. In de volgende filmpjes worden een aantal grondrechten uitgelegd.

Let goed op. Na de drie filmpjes volgen een aantal vragen over de grondwet en de grondrechten.

Sommige grondrechten zijn belangrijker dan andere.

1. WAAR
2. NIET WAAR

Wat staat in artikel 1 in de grondwet?

1. Recht op gelijke behandeling
2. Vrijheid van meningsuiting
3. Vrijheid van geloof
4. Aanwezigheid van vrije en eerlijke verkiezingen

Lees de krantenkop.
"Christelijke school wil geen moslim-docent aannemen"
Welke grondrechten botsen hier?

1. Vrijheid van geloof en vrijheid van vereniging
2. Vrijheid van geloof en artikel 1 van de grondwet
3. Vrijheid van meningsuiting en vrijheid van seksuele voorkeur
4. Vrijheid van meningsuiting en vrijheid van onderwijs

In 1893 werd in Nederland een politieke partij verboden. Het verbieden van een politieke partij kan botsen met een grondrecht.

Welk grondrecht wordt bedoeld? 

1. vrijheid van meningsuiting
2. Artikel 1
3. vrijheid van vereniging
4. vrijheid van geloof

Kenmerk 2: er zijn vrije en geheime verkiezingen

In een democratie zijn de verkiezingen vrij en geheim.

Vrije verkiezingen betekent dat je zelf mag weten op wie je stemt; niemand mag je dwingen om op een bepaald persoon te stemmen. 

Geheime verkiezingen betekent dat je anoniem mag stemmen; niemand komt er achter op wie je hebt gestemd.

"Drukte bij de stemhokjes"
Als je stemt, doe je dat in een stemhokje. Dit heeft te maken met het recht dat:

1. je zelf mag weten op wie je stemt.
2. niemand weet op wie je stemt.
3. je jezelf verkiesbaar mag stellen.

Kenmerk 3: politieke macht ligt bij het gekozen parlement

In het parlement zitten de Eerste en Tweede Kamer. De mensen die hierin zitten worden gekozen door de burgers. En de mensen in de Eerste en Tweede Kamer nemen de belangrijke besluiten. Zij zijn dus de baas.

Kenmerk 4: beslissingen worden genomen met een meerderheid van de stemmen.

In de Tweede Kamer zitten 150 mensen die besluiten nemen over plannen en wetsvoorstellen. Alleen als de meerderheid voor is, wordt een plan of een wet aangenomen.

Een plan gaat pas door als de meerderheid van de Tweede Kamer voor een plan stemt. Hoeveel stemmen zijn er minstens nodig om een meerderheid te halen in de Tweede Kamer?

Een democratie kent ...

1. een grondwet, geen verkiezingen en persvrijheid
2. persvrijheid, verkiezingen en geen grondrechten
3. verkiezingen, geen vrijheid van meningsuiting en een grondwet
4. een grondwet, verkiezingen, persvrijheid

Rechter staat demonstratie toe
De extreem-rechtse Nederlandse Volks Unie (NVU) mag toch demonstreren in Arnhem. De rechter besloot dat het demonstratieverbod van de burgemeester van Arnhem in gaat tegen ............
Welk grondrecht moet worden ingevuld op de puntjes?

1. de persvrijheid
2. de vrijheid van godsdienst
3. de vrijheid van meningsuiting
4. artikel 1

"Tweede Kamer akkoord met bezuinigingen inde gezondsheidszorg"
Over welk kenmerk van een democratie gaat bovenstaande zin?

1. Er zijn vrije en geheime verkiezingen.
2. Het parlement beslist met meerderheid van stemmen.
3. Iedereen heeft grondrechten.

Nog een keer zodat je het niet vergeet!

Democratie

Er is een grondwet met grondrechten

Politieke macht ligt bij het gekozen parlement

Er zijn vrije en geheime verkiezingen

Beslissingen worden genomen met een meerderheid van stemmen