Het gezegde in de rompzin

• Latijn
• Secundair onderwijs

Het gezegde in de rompzin

• Log je in op LessonUp.com onder je eigen naam
• WB. p. 197

Zo meteen begin de les.

Modaliteit

Wijs/modus geeft uitleg over de manier waarop de schrijver de inhoud van de zin voorstelt

Modaliteit

HERHALING:

• realis = indicatief
• potentialis = conjunctief praesens
• irrealis van het heden =  conjunctief imperfectum
• irrealis van het verleden = conjunctief plusquamperfectum
  => meestal in combinatie met BWBz van voorwaarde

Si quis hoc dicat, mentiatur

• dicere = zeggen
• mentiri (dep.) = liegen

Si quis hoc dicat, mentiatur.

1. realis
2. potentialis
3. irrealis heden
4. irrealis verleden

Si quis hoc dicat, mentiatur

POTENTIALIS:

Als iemand dit zou zeggen, zou hij liegen.

• dicere = zeggen
• mentiri (dep.) = liegen

Si quis hoc dixisset, mentitus esset

• dicere = zeggen
• mentiri (dep.) = liegen

Si quis hoc dixisset, mentitus esset

1. realis
2. potentialis
3. irrealis heden
4. irrealis verleden

Si quis hoc dixisset, mentitus esset

Irrealis verleden:

Als iemand dit zou gezegd hebben, zou hij gelogen hebben.

• dicere = zeggen
• mentiri (dep.) = liegen

Si quis hoc dicit, mentitur.

• dicere = zeggen
• mentiri (dep.) = liegen

Si quis hoc dicit, mentitur.

1. realis
2. potentialis
3. irrealis heden
4. irrealis verleden

Si quis hoc dicit, mentitur.

Realis:

Als iemand dit zegt, liegt hij.

• dicere = zeggen
• mentiri (dep.) = liegen

Si quis hoc diceret, mentiretur.

• dicere = zeggen
• mentiri (dep.) = liegen

Si quis hoc diceret, mentiretur.

1. realis
2. potentialis
3. irrealis heden
4. irrealis verleden

Si quis hoc diceret, mentiretur.

Irrealis heden:

Als iemand dit zou zeggen, zou hij liegen.

• dicere = zeggen
• mentiri (dep.) = liegen

Modaliteit van de rompzin

NIEUW: BB. p. 197

OVERLEGGENDE VRAAG

• vragende rompzin
• 1ste pers. enk. of mv.
• Conj. praesens = overleggende vraag van het heden
  Quid faciam?
  Wat MOET ik doen? Wat ZOU ik doen?
  
• Conj. imperfectum = overleggende vraag van het verleden
  Quid faceremus?
   Wat MOESTEN wij doen?
  

Modaliteit van de rompzin

VOLITIEVE ROMPZIN

GEBOD

• Imperatief
• Milites, regiam incendite! 
• Soldaten, steek het paleis in brand!

AANSPORING

• conjunctief praesens
• 1ste pers. mv.
• Graeciam ulcisciamur! 
• Laten we Griekenland wreken!

VERVULBARE WENS

• conjunctief praesens
• Kan ingeleid worden door het partikel utinam.
• (Utinam) diu rex vivat! 
• Hopelijk leeft de koning lang!
• Als de koning maar lang leeft!

Redeamus statim!

1. overleggende vraag heden
2. overleggende vraag verleden
3. aansporing
4. vervulbare wens

Laten we dadelijk terugkeren!

Quo fugiam?

1. overleggende vraag heden
2. overleggende vraag verleden
3. aansporing
4. vervulbare wens

Waarheen zou ik vluchten? Waarheen moet ik vluchten?

Utinam ne veniat!

1. overleggende vraag heden
2. overleggende vraag verleden
3. aansporing
4. vervulbare wens

HOpelijk komt hij niet/ als hij maar niet komt!

Quid responderem?

1. overleggende vraag heden
2. overleggende vraag verleden
3. aansporing
4. vervulbare wens

Wat moest ik antwoorden?

OVERZICHT

• realis                                   indicatief
• Potentialis                        conj. praesens 
• Irrealis                                conj. imperfectum/plusquamperf. 
• Overleggende vraag    conj. praes./imperf. 1ste pers. enk/mv
• Gebod                                 imperatief
• Aansporing                       conj. praes. 1ste pers. mv.
• Wens                                    conj. praes. (utinam)

OEF 1 WB p. 198

6 Zinnen: iedereen vertaalt een zin

• Zin 1: Anna, Leonie & Joaquin
• Zin 2: Chloë, Maxim & Febe
• Zin 3: Heike, Wout & Louis
• Zin 4: Yente, Maite & Gustave
• Zin 5: Silke, Cesar & Hanne
• Zin 6: Brenn & Lotte

OVERZICHT

• realis                                   indicatief
• Potentialis                        conj. praesens 
• Irrealis                                conj. imperfectum/plusquamperf. 
• Overleggende vraag    conj. praes./imperf. 1ste pers. enk/mv
• Gebod                                 imperatief
• Aansporing                       conj. praes. 1ste pers. mv.
• Wens                                    conj. praes. (utinam)

'Domum redeamus! Ne diutius progrediamur!'

1. gebod
2. overleggende vraag
3. aansporing
4. wens

Wat moest ik antwoorden?

'Domum redeamus! Ne diutius progrediamur!'

• Vertaling:
• Laten we naar huis terugkeren! Laten we niet langer voortgaan!

'Si crederem terras victas tutas esse, ego vero ad matrem et cives meos currerem. Minime autem tutae sunt.'

1. potentialis
2. irrealis
3. overleggende vraag
4. wens

Wat moest ik antwoorden?

'Si crederem terras victas tutas esse, ego vero ad matrem et cives meos currerem. Minime autem tutae sunt.'

• Vertaling:
• 'Als ik geloofde dat de veroverde landen veilig waren, zou ik inderdaad naar mijn moeder en naar mijn medeburgers lopen. Maar ze zijn helemaal niet veilig.'

'Cur progrediamur? Si permittas tu, nos hic quoque maneamus.'

1. potentialis
2. irrealis
3. overleggende vraag
4. wens

Wat moest ik antwoorden?

'Cur progrediamur? Si permittas tu, nos hic quoque maneamus.'

• Vertaling:
• 'Waarom zouden wij verdergaan? Als jij het zou toelaten, zouden wij hier ook kunnen blijven.'

'In Indiam eamus! Finis orbis terrarum est.'

1. gebod
2. aansporing
3. overleggende vraag
4. wens

Wat moest ik antwoorden?

'In Indiam eamus! Finis orbis terrarum est.'

• Vertaling:
• 'Laten we naar Indië gaan! Het is het einde van de wereld'

Utinam ad istum orbis terrarum finem vivi perveniamus!'

1. gebod
2. aansporing
3. overleggende vraag
4. wens

Wat moest ik antwoorden?

Utinam ad istum orbis terrarum finem vivi perveniamus!'

• Vertaling:
• Hopelijk komen we levend aan bij dat einde van de wereld!

Pergite, me sequimini!

1. gebod
2. aansporing
3. overleggende vraag
4. wens

Wat moest ik antwoorden?

Pergite, me sequimini!

• Vertaling:
• Ga verder, volg mij!

Opdracht: oef. 2 & 3

- foto van je oplossingen uploaden in de uploadzone

- vertaling van oef. 3: WORDdocument in uploadzone

Vertaling zin 1, oef. 3 p. 200:

Achtergelaten tussen de wilde dieren leef ik zelfs nu, gemene Theseus. En jij zou willen dat ik dit met een kalm gemoed verdraag?

VRAGEN?