Hfd 3.2 hofstelsel en horigheid, opdrachten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Tijdvak 3 - Monniken en ridders

500 - 1000

De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid 

Hofstelsel met vroonland - dit is het land van de heer waarop gewerkt moet worden

 en hoevenland - het land dat de horige zelf bewerkt en waarvan hij een deel van de oogst moet afstaan.

Het hofstelsel

Is een economisch systeem

Waarbij boeren zich aansluiten bij een domein in ruil voor herendiensten en pacht betalen. 

Daarvoor komt veiligheid terug.

Dit domein (hof) kan in handen zijn van een hoge of lage edelman, een rijke boer of een klooster.

De abdij van Egmond als 'heer'

Graaf Dirk II en zijn opvolgers schonken de abdij ook veel land. Dat land lieten de monniken bewerken door horigen, totdat het hofstelsel in de 13e eeuw in verval raakte. Het hofstelsel regelde hoe de landbouwgrond gebruikt werd. 

In het geval van Egmond was het land van de abdij. Maar de monniken konden niet zelf al het land bewerken. Dat lieten ze doen door horigen: zij bewerkten het land voor de abdij, en moesten een deel van de oogst aan de abdij geven. Ze mochten het land ook niet verlaten zonder toestemming! In ruil hiervoor kregen de horigen bescherming van de abdij.

Belangrijk gevolg van de dalende landbouwproductie door de invallen van de Germanen in het Romeinse Rijk?

1. geen voedsel meer voor de steden
2. werkloosheid
3. stijgende prijzen

Het hofstelsel
domein, herendiensten, pacht

Hofstelsel in een bron

heer, horigen

Romeinse steden in de tijd van monniken en ridders (500-1000 n.chr)

1. bleven in de middeleeuwen in oorspronkelijke staat functioneren
2. werden flink kleiner
3. werden vervangen door Middeleeuwse steden

De geldeconomie in de tijd van monniken en ridders (500-1000 n.chr)

1. werd gedomineerd door goud
2. was gebaseerd op waardepapieren
3. was een stuk minder, er was voornamelijk ruilhandel
4. was verdwenen

De infrastructuur in de tijd van monniken en ridders (500-1000 n.chr)

1. functioneerde goed
2. werd uitgebreid
3. werd verwaarloosd

De veiligheid om te reizen in de tijd van monniken en ridders (500-1000 n.chr)

1. was niet te vertrouwen en viel grotendeels weg
2. was goed georganiseerd
3. was gegarandeerd

De handel in de tijd van monniken en ridders (500-1000 n.chr)

1. bloeide als nooit tevoren
2. werd gekenmerkt door stagnatie
3. speelde geen rol
4. verminderde sterk

Waardoor viel de landbouwstedelijke samenleving weg na de val van het Romeinse rijk? Primaire oorzaak

1. Er was geen bescherming meer, handel werd onveilig
2. De steden werden vernield
3. Er was geen geld meer waar mee gehandeld kon worden
4. De wegen werden niet meer onderhouden

Belangrijkste middel van bestaan in de tijd van monniken en ridders (500-1000 n.chr)

1. handel
2. landbouw
3. nijverheid

Schema over het hofstelsel

Afsluiting:

• Hofstelsel

• standenmaatschappij

 1 geestelijkheid -  2 adel - 3 boeren 

(en burgers)

Vraag!

Bekijk de video op de volgende dia.

De presentator wijkt af van de heersende opvatting 

over de horigen in de tijd van Monniken en Ridders. 

Waaruit blijkt dat? 

Ga in op de heersende opvatting en noteer vervolgens twee aspecten die hier tegenin gaanl

Heersende opvatting - de opvatting die de meeste mensen hebben over een bepaalde kwestie

0