3.1 Zuivere stof en Mengsels

• Natuurkunde
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1,2

Welkom!

ZUIVERE STOFFEN EN MENGSELS

3.1 Stoffen en eigenschappen

Aan het einde van deze les kun je: 

•  Zuivere stoffen of mengsels herkennen 
•  wat stofeigenschappen zijn
• Met een verhoudingstabel (of formule) de dichtheid bereken als massa en volume zijn gegeven
  
• Met een verhoudingstabel (of formule) massa of volume berekenen als de dichtheid is gegeven

3.1 Zuivere stof en Mengsels

Stofeigenschappen

Zuivere stoffen en mengsels

Zuivere stof:                                                     Mengsel:

Er zit maar één soort stof in                      Meerdere stoffen door

                                                                                elkaar

Werkwijze les

1) LessonUp doornemen

2a) Oefening verhoudingstabel 

        

2b) Maken hoofdstuk 3 paragraaf 1

           Start vanaf vraag 1

15 minuten

10-15 minuten

Klaar --> maak een leerlijst voor jezelf: begrippen, nummers van opgaves die je blijft herhalen en zeer korte samenvatting (steekwoorden)

Werkwijze les

1) LessonUp doornemen

2a) toets doornemen 

        

2b) Maken hoofdstuk 3 paragraaf 1

           Start vanaf vraag 1

15 minuten

20-25 minuten

Klaar --> maak een leerlijst voor jezelf: begrippen, nummers van opgaves die je blijft herhalen en zeer korte samenvatting (steekwoorden)

Leerdoelen

• Je leert aan welke eigenschappen je stoffen kunt herkennen.
• Je kunt de onderdompelmethode uitleggen.
• Je kunt de dichtheid van een voorwerp berekenen.

Zuivere stof en mengsel

Zuivere stoffen

• Voorbeelden van zuivere stoffen zijn:

1. Suiker
2. Zout
3. ijzer
4. zuurstof.
5. gedistileerd water.

Stofeigenschappen

Er zijn heel veel verschillende soorten stofeigenschappen.

Je kunt beter onthouden wat GEEN stofeigenschap is

massa

volume

temperatuur

vorm

Stofeigenschappen:

• Brandbaarheid
• Geur
• Kleur
• Smaak
• Fase (bij kamertemp.)
• Kookpunt
• Smeltpunt
• Oplosbaarheid in water

Geen stofeigenschappen:

• Temperatuur
• Vorm
• Massa
• Volume

Stofeigenschappen

geen

stofeigenschappen

kleur

massa

brandbaarheid

geur

vorm

smaak

kookpunt

... is een zuivere stof.

De dichtheid van 1 kilogram lood en 1 gram lood

1. is gelijk
2. is niet gelijk

De dichtheid van ijzer is lager dan die van lood, dus als je van ieder een blokje met gelijk volume hebt dan:

1. Is die van lood zwaarder
2. Zijn ze even zwaar
3. Is die van ijzer zwaarder
4. Kan je niks zeggen over de massa.

IJs heeft een dichtheid van 0,95 g/cm³. Water heeft een dichtheid van 1,00 g/cm³ dus:

1. IJs zal drijven op water
2. IJs zal zinken
3. Je weet niet of ijs drijft of zinkt

Je hebt een onbekend blokje met een massa van 45 gram en een volume van 4,2 cm³. Hoe groot is de dichtheid van het blokje?

De dichtheid van een blokje ijzer is 7,8 g/cm³. Je hebt een blokje van 6,5 cm³. Wat is de massa van dit blokje in g?

Je hebt een blokje met een massa van 2,2 kg. De dichtheid is 1,0 g/cm³. Het volume van het blokje is...

1. 2,2 cm³
2. 2200 cm³
3. 0,45 cm³
4. 0,00045 cm³

Een blok heeft een volume van 1 dm³. De dichtheid van het blok is 2,3 g/cm³. Bereken de massa van het blok.

1. 23 g
2. 2300 g
3. 230 g
4. 23000 g

Massa en volume

Volume Bepalen

1

4

3

• Inhoud is hetzelfde als volume.

Inhoud/Volume berekenen

• Volume = lengte x breedte x hoogte
• Volume = 3 x 4 x 1 = 12 

cm​3​​

De onderdompelmethode

Onderdompelmethode

Dichtheid 

Dichtheid

dichtheid is  massa in gram van 1 cm3

grootheid is dichtheid

eenheid is g/cm3

dichtheid

Dichtheid:
geeft aan wat de stof per volume weegt. (g/cm³)

                 

Dichtheid

Formule voor dichtheid:

ρ = m / V

ρ is de Griekse letter R (rho)

Dichtheid = massa / volume

dichtheid = massa / volume
Als een stof uitzet, dan wordt de dichtheid:

1. Groter
2. Kleiner

Hoofdstuk 3 Stoffen

Paragraaf 3.2 

Veiligheid en milieu

Een steentje van 10 cm3 heeft een massa van 20 gram.
Wat is de dichtheid?

1. 30 g/cm3
2. 200 g/cm3
3. 0,5 g/cm3
4. 2 g/cm3

Leerdoelen

• Je leert welke gevaren stoffen kunnen hebben voor mensen en voor het milieu.
• Je kent enkele veiligheidspictogrammen.
• Je kunt uitleggen wat recyclen en hergebruik is.

Gevaarlijke stoffen

Veiligheids-pictogrammen

Hebben een rode rand in de vorm van een diamant/ruit.

Reinigingsmiddelen

Schoonmaakmiddelen kunnen ook gevaarlijk zijn. Bleekwater met chloor is irriterend en bijtend en spiritus is licht ontvlambaar. Op schoonmaakmiddelen zie je daarom ook pictogrammen staan. 

Niet-officiële pictogrammen

Niet mengen.

Deze stof niet in combinatie met andere stoffen gebruiken.

Wat betekent dit pictogram

1. ontvlambaar
2. corrosief
3. explosief
4. schadelijk

Wat betekent dit pictogram

1. giftig
2. corrosief
3. milieugevaar
4. schadelijk

Dosis

De hoeveelheid die je van een stof binnenkrijgt heet de dosis. Bij een te kleine dosis werken (bijv.) medicijnen niet goed. 

Bij een te grote dosis kunnen medicijnen schadelijk voor je lichaam zijn.

Dosis

Hergebruik of recycling

Hergebruik: gebruik je producten in hun eigen functie opnieuw. 

Recycling: geef je oude producten een nieuwe functie. Dus van oude plastic flessen worden nieuwe elektriciteitsbuizen gemaakt. 

Voordeel hergebruik & recycling?

• schonere wereld;
  
• daling van afval & afvalkosten;
  
• minder nieuwe grondstoffen nodig;
  
• minder aardolie nodig;
  
• minder landbouwgrond nodig (meer ruimte voor voedsel productie);
  
• daling uitstoot van broeikasgassen.
  

Leerdoelen

• Je leert welke gevaren stoffen kunnen hebben voor mensen en voor het milieu.
• Je kent enkele veiligheidspictogrammen.
• Je kunt uitleggen wat recyclen en hergebruik is.