M7 H2 Economische kringloop H2.2 Macro-economisch boekhouden

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

M7 H2 Economische kringloop 

H2.2 Macro-economisch boekhouden

Leerdoelen:

- Ik kan het bbp berekenen met de bestedingsmethode.

- Ik kan werken met een financiële en reële economische kringloop en met de drie macro-economische identiteiten.

Binnenlands inkomen = binnenlands product

Binnenlands inkomen = totaal van de beloningen van de productiefactoren = toegevoegde waarde

Binnenlands product = totaal van de productie (waarde van alle geproduceerde goederen en diensten) = toegevoegde waarde

De economische kringloop

Bedrijven produceren met

productiefactoren (= productie).

Dit verkopen en daarmee betalen

ze de beloningen voor de

productiefactoren aan de gezinnen

(= inkomen), die daarmee de producten kopen, wat bedrijven weer produceren.

De blauwe en groene pijlen zijn de goederen / diensten en productiefactoren. Dit zijn de reële factoren. De rode pijlen zijn geldstromen. Dit zijn monetaire factoren.

Een simpele kringloop met alleen bedrijven en gezinnen, ziet er als volgt uit:

reële verus monetaire 

kringloop

Stel je een economie voor met enkel gezinnen en bedrijven. De gezinnen bieden hun productiefactoren (arbeid, kaptiaal etc.) aan de bedrijven en in ruil daarvoor ontvangen ze inkomen. De gezinnen krijgen goederen en diensten van de bedrijven in ruil voor geld; consumptieuitgaven. Hiernaast zie je dat de zwarte pijlen de reële stromen en de rode pijlen de monetaire/geld stromen weergeven. De economische kringloop geeft enkel monetaire stromen weer.

In een kringloop laten we meestal alleen de geldstromen zien.

Dit kleine  economische model, met enkel gezinnen en bedrijven, kunnen we uitbreiden met meer sectoren. Hiernaast zie je een model waarin de overheid is toegevoegd. 

Gezinnen

Gezinnen krijgen binnen: Inkomen (Y)

Geven ze volledig uit aan:

Consumptie (C)

Belasting (B)

Sparen (S)

DUS --> Y = C + B + S

In een kringloop laten we meestal alleen de geldstromen zien.

Bedrijven

Bedrijven krijgen binnen:

C,I,O,E

Geven ze volledig uit aan:

Inkomen (Y)

Imoprt (M)

DUS --> Y = C + I + O + E - M

Investeringen

Bedrijven investeren om meer te kunnen produceren (uitbreidingsinvesteringen) en om oude machines te vervangen. Dit laatste zijn vervangingsinvesteringen en zijn gelijk aan de afschrijvingen. Aangezien het in het kringsloopmodel om netto nationaal product gaat (dus zonder afschrijvingen), zijn de investeringen gelijk aan netto-investeringen, oftewel de uitbreidingsinvesteringen.

Netto-investeringen (I) = bruto-investeringen - afschrijvingen

Of:

Uitbreidingsinvesteringen (I) =  bruto-investeringen - vervangingsinvesteringen

Macro-economische identiteiten

Uit het kringloopmodel kunnen we zogenaamde macro-economische identiteiten (vergelijkingen die altijd gelden) afleiden:

1. Wat de gezinnen binnenkrijgen = wat er bij de gezinnen uitgaat: ..................................................
2. Alle bestedingen = productie = binnenlands inkomen:  .............................................................................

Macro-economische identiteiten

Uit het kringloopmodel kunnen we zogenaamde macro-economische identiteiten (vergelijkingen die altijd gelden) afleiden:
1) Wat de gezinnen binnenkrijgen = wat er bij de gezinnen uitgaat: Y = C + S + B
2) Alle bestedingen = productie = binnenlands inkomen:

     C +  I + O + E – M = Y

Economische kringloop

Y = nationaal inkomen

C = Consumptie

B = Belasting

S = Besparingen

O = Overheidsbestedingen

I = Investeringen

E = Export

M = Import 

Grote kringloop van een land

Overheid

Overheid krijgt binnen:

Belasting

Geven ze volledig uit aan:

Overheidsuitgaven

Tekort overheid: (O - B)

2 soorten belasting

Directe belastingen --> Gaat direct naar overheid, zoals loonbelasting en winstbelasting

Indirecte belastingen --> Gaan via een andere partij. BTW over producten, accijns. Gaat eerst naar bedrijf, daarna naar overheid. 

Bestedingsmethode

Y + M zijn de uitgaven van de bedrijven

C + I + O + E zijn de inkomsten van bedrijven

Dus Y+M = C + I + O + E 

BBP van een land is dus --> Y = C + I + O + E - M

Spaarsaldo's

Identiteiten 1 en 2 gecombineerd geeft:
Y = C + S + B
Y = C +  I + O + E – M

.................................................................................................

Spaarsaldo's

Identiteiten economische kringloop

• Y = C + B + S
• Y = C + I + O + E - M
• Overheidssaldo = B - O 
• Particulier spaarsaldo = S - I 
• Nationaal spaarsaldo = (S-I) + (B-O) óf (E-M)
• Uitvoersaldo = E - M
• (S-I) + (B-O) = (E-M)

Hoeveel besparen de gezinnen?

1. 0
2. 10
3. 35
4. 6

Heeft de overheid een tekort of een overschot?

1. tekort
2. overschot

B

C

E

Bedrijven

Overheid

Gezinnen

Samenvattend

Economische kringloop

• Schematisch model van de werking  van de economie als systeem.
• Abstracte voorstelling van de relaties tussen sectoren (sterk vereenvoudigd).
  
• Geeft alleen de geldstromen tussen sectoren
  
• Gesloten systeem: er blijft geen geld binnen een sector hangen.
  
• Ingaande geldstroom = uitgaande geldstroom
  
• Y = netto binnenlands inkomen (Y=nbi=nbp)