1. Je eigen volk en je eigen land

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

De Eerste Wereldoorlog

1. Je eigen volk en je eigen land

Kenmerkende aspecten

Met andere woorden: Wat is/hoort typisch bij dit tijdvak?

tijdvak 8:

1. De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie.

2. De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme

tijdvak 9:

1. Het voeren van twee wereldoorlogen

2. Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering.

Welke woorden hierboven ken je niet?

hoofdvraag: Wat waren de oorzaken en de gevolgen van de Eerste Wereldoorlog?

deelvragen:

1. Waarom zochten de grote Europese mogendheden rond 1900 bondgenoten?

2. Hoe veroorzaakten de bondgenoten juist een oorlog?

3. Hoe verliep de strijd en welke gevolgen had die voor militairen en burgers?

4. Hoe werd de Grote Oorlog een wereldoorlog en hoe kwam er uiteindelijk vrede?

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun jij uitleggen  waarom de grote Europese mogendheden rond 1900 bondgenoten zochten.

Eerst de naam...

• De naam 'Wereldoorlog' werd pas voor het eerst rond 1920 gebruikt.
• De naam 'Eerste Wereldoorlog' pas bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog.

• Veelgebruikte namen voor de oorlog zijn (nu nog steeds): The Great War (En.), Der Grosse Krieg (Dld.), La Grande Guerre (Fr.) of De Groote Oorlog (Bel.)

"De oorlog die alle 

oorlogen zou beëindigen"

Één volk, één land, één regering

• Duitsland wil één land worden in de 19e eeuw > Nationalisme belangrijk hierin.
• Hoe dit te bereiken: door geweld > delen van Denemarken en Oostenrijk worden veroverd.
• 1870: oorlog tussen Pruisen (Duitsland) en Frankrijk.
• 1871: In het paleis van Versailles wordt de Duitse eenheid uitgeroepen.

Industrie en Wapenwedloop

• Ook Frankrijk en Engeland zijn Nationalistisch.
• Grote uitbreidingen op meerdere gebieden:
  - Industrialisatie >spoorwegen, kanalen en wegen. 
  - Economie > Modern Imperialisme
  - Wapens > nieuwe kanonnen en schepen > Militairisme

Veelvolkerenstaten

• Oostenrijk-Hongarije, Rusland en het Ottomaanse rijk waren veelvokerenstaten > verschillende volkeren met een eigen taal en cultuur.
  
  
• Deze volkeren willen een eigen (onafhankelijk) land.
  
  
• Dit zorgt voor veel spanningen.

Tegenstellingen en
bondgenootschappen

• Door de spanningen in Europa gaan landen op zoek naar bondgenoten.
  
  
• Balkanvolkeren hadden de steun van Rusland > verwant met de Bulgaren en Serviërs > Slavische volkeren.
  
• Balkan ook economisch belangrijk voor Rusland > handel via de Zwarte Zee.
  
• Probleem: het Ottomaanse Rijk (tegenwoordig Turkije) > wilde ook invloed in de Balkan.
  
  
  
• Rusland op dit moment achter qua industrialisatie: veel armoede en ontevredenheid bij de bevolking.
  

Alle oorzaken zorgen voor een eplosieve situatie in Europa

Het wachten is op het aansteken van de lont.

Welk begrip wordt bedoeld?
trots op je eigen land – vlag – volkslied

Welk woord heeft niets
te maken met nationalisme?

1. vlag
2. land
3. mitrailleur
4. volk

Welk woord heeft niets
te maken met militarisme?

1. soldaat
2. volkslied
3. uniform
4. medailles

Welk woord wordt bedoeld?
vrienden – helpen – landen - oorlog

Fra      It      Eng    Ru     Du    O-H

Triple Entente

Triple Alliantie

Aan de slag!

mk WB opdr  par 1

1 - 8

Gebruik daarbij de teksten uit je TB 

Afronden

nabespreken opdr  2, 5 en 8

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun jij uitleggen  waarom de grote Europese mogendheden rond 1900 bondgenoten zochten.

huiswerk

In principe geen huiswerk, tenzij je in de les niet klaar was.

mk WB opdr par 1

1 - 8

Gebruik daarbij de teksten uit je TB 

Slag bij Waterloo

1815

Laatste grote Europese oorlog

tot aan de Eerste Wereldoorlog 

Congres van Wenen

1815

Er komt een machtsevenwicht

in Europa

Oorzaken die leiden tot WOI

5 stuks....deze oorzaken sluimeren vaak al jaren....

Oorzaak 1

De Frans-Duitse Oorlog

1870-1871

Frankrijk verliest de oorlog

Frankrijk raakt 

Elzas-Lotharingen kwijt

Zorgt voor wraakgevoelens bij Frankrijk

Duitsland ontstaat

1871

In één keer komt er een groot nieuw land bij

Het machtsevenwicht wordt nu verstoord

Oorzaak 2

Modern imperialisme

De Europese landen willen hun macht uitbreiden in Azië en Afrika.

Oorzaak 4

Nationalisme

Extreme trots op het eigen volk en land: 'Ons land is het beste!'

Oorzaak 4

Militarisme

Trots op alles wat met het eigen leger te maken heeft

Vertrouwen in de kracht van het eigen leger

Wapenwedloop

Vooral tussen Engeland en Duitsland ontstaat 

een felle strijd om wie de sterkste en meeste wapens heeft

Oorzaak 5

Bondgenootschappen

Economische en militaire afspraken tussen de landen: Wij helpen elkaar!