hoofd- en bijzaken

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Pak je boek, ga zitten en ga lezen. 

Programma

Programma 9-2 proefwerk

Hoofdstuk 2: lezen en woordenschat

Website

Hoofdzaken en bijzaken

Hoofdzaken en bijzaken

De belangrijke informatie in een tekst noem je de hoofdzaken.
Wat niet zo belangrijk is zijn de bijzaken.

Hoofd- en bijzaken

De belangrijkste informatie in een tekst 

noemen we hoofdzaken.

Wat niet zo belangrijk is, zijn de bijzaken.

Het onderwerp

Het onderwerp van een tekst vind je door te letten op: 

• de titel
• de eerste zin of de eerste alinea 
• een afbeelding bij de tekst 
• tussenkopjes en vetgedrukte of onderstreepte woorden in de tekst 

KERNZINNEN

- in een kernzin zet een schrijver vaak het belangrijkste van de alinea: de hoofdzaak

- andere zinnen bevatten bijzaken, minder belangrijke dingen

Hoofdzaken vinden

Lees de inleiding en lees het slot.

Lees ook de eerste en de laatste zin van elke alinea, want hierin staat meestal de belangrijkste informatie.

De lay-out (opmaak) van een tekst helpt vaak ook de hoofdzaken te vinden. Die staan vaak vetgedrukt of als uitleg in een andere kleur.  

Waar staan de hoofd- en bijzaken?

Hoofdzaken staan in kernzinnen:

- meestal de eerste of laatste zin van een alinea

- soms de tweede zin van een alinea

- lees de inleiding en het slot

Bijzaken: nadere uitleg of voorbeeld. Middenstuk.

- bijzaken herken je soms aan signaalwoorden: bijvoorbeeld, neem nou, zo, zoals, onder andere

Hoofdzaken

De belangrijke informatie over het onderwerp van de tekst.

Bijzaken

Minder belangrijke informatie. Deze zinnen maken de hoofdzaken duidelijker. Via: 

• voorbeeld
• herhaling
• uitleg

De bouwstenen van een tekst 

titel

inleiding

middenstuk

bron

afbeelding

slot

tussenkopje

Een tekst kan op verschillende manieren ingeleid worden. Welke manier hoort er NIET bij?

1. een conclusie trekken
2. een deskundige voorstellen
3. de aanleiding voor het schrijven noemen
4. een vraag stellen

Wat zal geen passend deelonderwerp zijn bij het hoofdonderwerp 'vakantie'?

1. kamperen
2. heimwee
3. hotelovernachting
4. teamsporten

In het slot wordt de tekst afgerond. Welke manier van afronden hoort er NIET bij?

1. een advies geven
2. de aanleiding noemen
3. waarschuwen
4. een toekomstverwachting geven

Wat zijn hoofdzaken?

1. de hoofdgedachte en de kernzin samen
2. Wat in een tekst belangrijk is
3. de inleiding
4. de alinea's

De hoofdzaken vind je altijd...

1. in de inleiding en in het slot
2. alleen in de inleiding
3. in de kern
4. door heel de tekst

Bijzaken zijn: Meerdere antwoorden zijn goed.

1. voorbeelden
2. belangrijke informatie
3. herhaling
4. uitleg

Hoofdzaak of bijzaak?

1. Hoofdzaak
2. Bijzaak

Een hoofdzaak is het... van de tekst

1. Doel
2. Voorbeeld
3. Belangrijkste
4. De titel

WAT IS DE HOOFDZAAK?
De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw de Jong voor haar honderdste verjaardag.
Mevrouw de Jong woont in een verzorgingshuis.

1. De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw de Jong voor haar honderdste verjaardag.
2. Mevrouw de Jong woont in een verzorgingshuis.

WAT IS DE HOOFDZAAK?
Alle leerlingen van klas twee hebben voor de herfstvakantie de boswachter geholpen. De leerlingen moesten op de fiets naar het bos. In het bos werden ze in groepen ingedeeld.

1. Alle leerlingen van klas twee hebben voor de herfstvakantie de boswachter geholpen.
2. De leerlingen moesten op de fiets naar het bos.
3. In het bos werden ze in groepen ingedeeld.

Waar vind je GEEN hoofdzaken?

1. Inleiding
2. Slot
3. Tussenkopjes
4. Voorbeelden

Hoofdzaken

Bijzaken

Belangrijkste informatie.

Minder belangrijke informatie.

hoofdzaak

bijzaak

Mijn toets begint woensdag om 8.30u

Ik doe bijvoorbeeld ook aan tennis

Nederlands wordt bestuurd door het kabinet

Naast de begrippen moet je op de toets ook weten wat een hoofdzaak is.

Voor het proefwerk lezen moet je goed oefenen.

Samengevat

- Hoofdzaken: de belangrijkste informatie in een tekst. 

- Elke alinea heeft een eigen hoofdzaak, want de schrijver

   wil in elke alinea iets vertellen

- de rest van de zinnen zijn bijzaak.

Leren voor de toets

- Je weet wat hoofdzaken zijn.

- Je kunt hoofdzaken in een korte tekst vinden/herkennen.

- Je weet wat bijzaken zijn.

- Je kunt bijzaken in een korte tekst herkennen.

- Je kunt een onderscheid maken tussen hoofd- en bijzaken in een korte tekst. 

Website Checklist! Vandaag werk je alleen aan je tekst!!! Niet aan afbeeldingen!!!

1. Is je HOME pagina af? 

2. Is je INFORMATIE pagina af? 

3. Is je LITERATUURLIJST af? 

4. Titel boek: 

1. Zakelijke gegevens?

2. Korte samenvatting?

3. Wie is de auteur? 

4. Leeservaringen?

5. Verwerkingspunten? 

6. Personages Avatar.