* Begrijpend lezen H6, havo 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

klas H3: Begrijpend lezen - NN6 

Hoofdstuk 6

Functiewoorden (2)

Leerdoelen:

Je kunt na deze lessen:

• De betekenis van veelvoorkomende functiewoorden.
• Functies van delen van de tekst benoemen.

Onderwerp? (vul je antwoord in op de volgende dia...)

Op een doordeweekse avond nog niet zo lang geleden was het in de trein Amsterdam-Alkmaar van 17.30 uur weer eens reuzedruk: de mensen stonden tot in de gangpaden. Plotseling klonk er wat gekraak uit de speaker. ‘Dames en heren, hier spreekt de conducteur. Na enig overleg hebben wij besloten om een stoelendans te organiseren. Iedereen die zit, gaat staan en iedereen die staat, mag gaan zitten. We zijn halverwege, dus dat is wel zo eerlijk.’ De ‘zitters’ keken een beetje beteuterd om zich heen, maar de meesten stonden op om de ‘staanders’ een plaatsje te verschaffen. Degenen die niet van hun plaats opstonden, kregen minachtende blikken toegeworpen.

Zij vormden echter een minderheid, want de meeste treinreizigers konden de creatieve oplossing van de conducteur wel waarderen. De reis werd dan ook door velen met een grote grijns op het gezicht vervolgd.

Wat was het onderwerp van de vorige dia?

Functiewoorden

Naast de functiewoorden aanbeveling, aanleiding, constatering, probleemstelling, uitwerking en verklaring, bestaat er nog een aantal functiewoorden:

• afweging            
• anekdote           
• definitie
• nuancering
  
• tegenwerping
• vraagstelling

Cette vidéo n'est plus disponible

Afweging

De schrijver heeft bijvoorbeeld voo- en nadelen gegeven of voor- en tegenargumenten. Nu moet hij bepalenwat het belangrijkste is, voordat hij een conclusie trekt. Afwegen is dus zoiets als 'vergelijken'.

Anekdote

De schrijver vertelt een (waargebeurd en meestal grappig) verhaaltje als illustratie (voorbeeld) bij het onderwerp van een tekst. Anekdotes komen nogal eens voor in de inleiding van een tekst.

Definitie

Zeer nauwkeurige beschrijving van een woord of begrip.

Nuancering

Een nuancering is een verfijning of een kleine aanpassing van een bewering of stelling. De schrijver geeft bijvoorbeeld eerst zijn mening over iets en formuleert die vervolgens iets preciezer of maakt die mening wat minder zwar-wit.

Tegenwerping

Een tegenwerping is een reactie op een bepaalde mening of stelling. De ene persoon vindt iets, de ander stelt daar een andere opvatting tegenover. Een tegenwerping kan ook een argument zijn tegen een eerder gegeven mening.

Vraagstelling

De schrijver geeft aan welke vraag in (een deel van) zijn tekst centraal staat.

In een slotalinea vind je (meerdere antwoorden mogelijk)

1. een samenvatting
2. een anekdote
3. een conclusie

Bij welk deel van de tekst past de functie 'anekdote'?

1. Inleiding
2. Middenstuk
3. Slot

De woorden bezwaar, bedenking en tegenwerping zijn synoniemen.

1. Juist
2. Onjuist

Dat wat de schrijver tot het schrijven van de tekst aanzette, noem je...

1. anekdote
2. tegenwerping
3. conclusie
4. aanleiding

De schrijver maakt bezwaar of heeft bedenkingen tegen een eerdere bewering of argumentatie.

1. Dit is een weerlegging
2. Dit is een tegenwerping

nakijken opdracht  1

(168)

antwoorden opdracht 1 (168)

tekst 2:               F - vraagstelling

tekst 3:               D - nuancering

tekst 4:               A - afweging

tekst 5:               C - Definitie