NOVA H6.4 les 9 indicatoren (2)

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Les 9 Indicatoren

leerdoel:

- je weet bij welke pH-waarde een oplossing zuur, basisch of neutraal is

- Je begrijpt de notatie van het omslagtraject van een indicator in Binas tabel 52

- je kunt met behulp van indicatoren de pH van een oplossing bepalen

H6.4 pH  - zuurgraad

• De zuurgraad van oplossingen noemen we de pH-waarde
• pH-schaal loopt (meestal) van 0 tot 14
• Hoe zuurder de oplossing, hoe lager de pH
• Hoe basischer de oplossing, hoe hoger de pH
• Een neutrale oplossing heeft pH 7
• In de scheikunde is het niet zuur vs. zoet
   maar zuur vs. basisch

H6.4 pH meten

• Met een pH-meter (zeer nauwkeurig)

• Met indicatoren: kleurstoffen waarvan de kleur afhankelijk is van de pH (minder nauwkeurig)

• universeel indicatorpapier
  
• indicator-oplossingen

inleiding

Een indicator = een stof die van kleur verandert als de pH verandert

In het volgende filmpje zie je hiervan een voorbeeld

H6.4 zuur-base indicatoren 

Bekende zuur-base indicatoren staan met omslagtrajecten in Binas 52A

Zo lees je Binas tabel 52:

Welke kleur krijgt de indicator thymolblauw bij pH = 10,0

1. rood
2. geel
3. groen
4. blauw

Voor de bepaling van de pH van een oplossing, schenk je een beetje van de oplossing in twee reageerbuizen. Aan buis 1 voeg je 2 druppels methylrood toe, de oplossing kleurt geel. Aan buis 2 voeg je 2 druppels fenolrood toe, de oplossing kleurt opnieuw geel. Wat kun je zeggen over de pH van de oplossing? Gebruik Binas 52A.

1. pH tussen 4,8 en 6,0
2. pH = 6,0
3. pH = 6,6
4. pH tussen 6,0 en 6,6

Uitleg 

• Methylrood kleurt geel bij een pH hoger dan 6,0.
• Fenolrood kleurt geel bij een pH lager dan 6,6.
• Dus 6,0 < pH < 6,6

Met welke indicator(en) kun je zo nauwkeurig mogelijk een oplossing met pH 4,6 bepalen? Gebruik Binas 52A.

1. Broomkresolgroen
2. Broomkresolgroen en methyloranje
3. Broomkresolgroen en methylrood
4. Methyloranje en methylrood

Uitleg 

• Omslag methyloranje: 3,2 - 4,4
• Omslag broomresolgroen: 3,8 - 5,4
• Omslag methylrood: 4,8 - 6,0

Bij pH 4,6:

• broomkresolgroen (kleurt groen)-> pH tussen 3,8 en 5,4
• broomkresolgroen (kleurt groen) + methyloranje (kleurt oranjegeel) -> pH tussen 4,4 en 5,4
• broomkresolgroen (kleurt groen) + methylrood (kleurt rood) -> pH tussen 3,8 en 6,0
• methyloranje (kleurt oranjegeel) + methylrood (kleurt rood) -> pH tussen 4,4 en 4,8

Laatste optie is dus meest nauwkeurig.

H6.4 eigen werk

leren: pHschaal figuur 1 en blz 163 tm voorbeeldopdracht 5

maken: opgave 5 + 6 + 7 + 15ab van H6.4

Kijk je werk na