16.4 Eiwitten

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom

Telefoon in telefoontas

Tas van tafel

Laptop pakken en opstarten

Binas pakken

Leerdoel

Je kent de bouw en vertering van eiwitten

Aminozuren, de bouwstoffen van eiwitten

Aminozuren (bouwstenen eiwitten) 

- bestaan uit C, O, H en N

- altijd een aminogroep (-NH2) en een zuurgroep (-COOH)

- 20 soorten aminozuren 

Noem het organel in de cel waar de vorming van eiwitten uit aminozuren plaatsvindt.

1.1.1 energie in organismen

De peptidebinding

Aminozuren zijn op te splitsen in twee categorieën: essentiële en niet-essentiële aminozuren. Essentiële aminozuren moet je binnen krijgen via de voeding. Niet essentiële aminozuren kan je lichaam zelf maken. Bekijk tabel 67H1 en noteer hoeveel aminozuren er essentieel zijn.

Welke twee aminozuren bevatten zwavel?

Tijdens de spijsvertering kunnen stikstofhoudende gassen gevormd worden. Van welke voedingsstof of van welke voedingsstoffen is deze stikstof voornamelijk afkomstig?

1. Alleen van eiwitten
2. Alleen van koolhydraten
3. Alleen van vetten
4. Zowel van eiwitten, vetten als koolhydraten

In welke organen worden er enzymen geproduceerd die eiwitten afbreken tot aminozuren? (binas)

Maag

Maagwand produceert maagsap

Kliercellen maken H+ en CL- (HCL)

Andere cellen produceren slijm of pepsinogeen

Pepsinogeen = inactief enzym

HCL en pepsine kan pepsinogeen activeren

Maag

Pepsine activeert ook pepsinogeen.

Werking enzymen optimaal bij pH 2,5

Waarom wordt er eerst het inactieve pepsinogeen geproduceerd in de cellen en niet direct pepsine?

pepsine = peptidase

Maagportier

alvleesklier

De alvleesklier produceert alvleessap (enzym).

Alvleessap breekt eiwitten, zetmeel en vetten af.

Neutraliseert verteringskanaal tot pH = 8 mbv HCO3-

Simpele negatieve terugkoppeling

1. Lage pH in duodenum (12v darm)
   
2. S-cellen in duodenum geven secretine af
   
3. Reactie in pancreas (alvleesklier)
   
4. Afgifte bicarbonaat
   

Referentie

Campbell ed. 9 figuur 45.11

Referentie:

Campbell ed. 9 figuur 45.11

Wat is de optimum pH van alvleessap? (binas)

Amylase zit in het speeksel en breekt polysachariden af. Waarom moet er toch in het alvleessap opnieuw amylase worden toegevoegd aan de voedselbrij?

Leg uit waardoor je met onvoldoende HCO3- in je alvleessap je onvoldoende aminozuren opneemt uit je voedsel (3p)

Opname aminozuren in principe hetzelfde als opname glucose

Symport + gefaciliteerde diffusie + antiport

Huiswerk

Basiskennisvragen 16.4