1.7 a Grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Welkom

Ga rustig zitten.

Telefoon ligt in je kluisje.

Pak je schrift + laptop 

en zet je tas op de grond.

lesopbouw

• Wat weet je al?
• doel
  
• uitleg
• zelfstandig werken
  
• Afsluiting

Wat weet je al?

Je hebt vorig jaar geleerd om te benoemen:

persoonsvorm

werkwoordelijk gezegde

onderwerp

lijdend voorwerp

Ik kan de persoonsvorm benoemen in een zin.

😒🙁😐🙂😃

Ik kan het werkwoordelijk gezegde
benoemen in een zin.

😒🙁😐🙂😃

Doel

Aan het eind van de les kan ik in een zin benoemen:

persoonsvorm

werkwoordelijk gezegde

persoonsvorm

Persoonsvorm

• altijd een werkwoord!!!!
• tijdproef: verander de zin van tijd --> vt - tt of andersom.
• vraagzin maken: eerste woord is dan de PV.
  

       Behalve als de zin begint met een vraagwoord.

                             

persoonsvorm

Voorbeeld:

1. De verwoeste stad zag er triest uit.  

    De verwoeste stad ziet er triest uit.      (tijdproef)

    Zag de verwoeste stad er triest uit?      (vraagzin)

    

    persoonsvorm = zag

    

Na de voorstelling bleven we nog even iets drinken.

1. drinken
2. bleven
3. even
4. de voorstelling

Volgende week ga ik een laptop kopen.

Wat is de pv?

werkwoordelijk gezegde

Het werkwoordelijk gezegde zijn alle werkwoorden in een zin, dus de

persoonsvorm + alle andere werkwoorden

• Isa kocht een broodje kaas.
• wg = kocht
• Martin heeft een broodje kaas gekocht.
• wg = heeft gekocht                                             
• Ahmed zou een broodje kaas gekocht kunnen hebben.
• wg - zou gekocht kunnen hebben.             

opdracht

Onderstreep het werkwoordelijk gezegde.

1. Kun jij zonder je smartphone?
2. De meeste jongeren krijgen klamme handjes  bij dit beeld.
3. Ook ik heb een hechte relatie met mijn mobiel.
4. Mijn buurjongen heeft een oude Nokia zonder internet gekocht.
5. Hij is mij vaak aan het vertellen over zijn rustige leen.
6. Laten wij ook een smartphonevrije periode nemen!

werkwoordelijk gezegde

Soms horen er zinsdelen/woorden bij het werkwoordelijk gezegde die geen werkwoord zijn.

• splitsbaar werkwoord

       Varun eet zijn broodje op.

• het woordje 'te'

       Isa zit in haar stoel te slapen.

• de woorden 'aan het'

       Martin is aan het gamen.

opdracht

Maak opdracht 1 over het werkwoordelijk gezegde.

zelfstandig werken

Schrijf van elke zin het werkwoordelijk gezegde op. 

a. In mijn vrije tijd ben ik vaak aan het internetten.

b. Tijdens de les zit ik vaak stiekem te kijken op mijn telefoon.

c. Ondertussen ben ik dan wel naar de leraar aan het luisteren.

d. Soms vergeet ik het geluid van mijn telefoon te dempen.

e. Tijdens dit proefwerk ben jij hopelijk niet met je telefoon aan het spelen!

wederkerend werkwoord

wederkerend werkwoord:

Voor het infinitief staat het woordje 'zich'.

Het woordje 'zich' past zich aan aan het onderwerp.

vb.  zich vergissen / zich schamen

• Zich (of een vorm daarvan)  

       hoort bij het werkwoordelijk gezegde.

       Ik schaam me niet voor de rommel.

ik schaam me

jij schaamt je

u schaamt u/zich

hij schaamt zich

wij schamen ons

jullie schamen je

zij schamen zich

opdracht

Maak opdracht 2 over het wederkerend werkwoord.

zelfstandig werken

In welke zinnen zit een werkwoordelijk gezegde met een wederkerend werkwoord? 

1. De zangeres had zich beschermd tegen opdringerige fans.

2. Ik kan me ook niet altijd inhouden tijdens haar concerten.

3. Tijdens concerten dans ik de benen uit mijn lijf.

4. De diepe bassen in haar muziek en haar hele optreden raken me diep.

5. Laatst gooiden we een pluchen beest op het podium.

6. Mijn vriendin en ik voelden ons supergoed.

7. Hopelijk heeft ze zich met onze knuffel genesteld op de bank.

Ik stond vanmorgen vroeg op.

wg?

In de badkamer stond ik mijn tanden te poetsen.

wg?

Daarvoor was ik aan het eten.

wg?

Ik erger me aan hem.

wg?

afsluiting

Je kan de persoonsvorm benoemen in een zin.

Je kan het werkwoordelijke gezegde benoemen in een zin.

Ik kan de persoonsvorm benoemen in een zin.

😒🙁😐🙂😃

Ik kan vier uitzonderingen noemen waar ik op moet letten bij het benoemen van het werkwoordelijk gezegde.

😒🙁😐🙂😃