Formuleren VWO-6

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Verwijsfouten

Verwijswoorden

dat/wat

het/zij

zij/ hem

die/dat

deze/die

hen/hun

waaraan / aan wie

Het huis ... daar staat, wordt al jaren gekraakt.

De hond .... daar loopt, is heel lief.

De man ... ik verliefd ben, loopt al een paar weken op krukken.

Het huis ... ik geboden heb, is helaas toch naar een andere bieder gegaan.

De familie heeft veel van ... bezittingen verkocht.

Alles ... ik beweerde over het mooiste wat ik heb meegemaakt is waar.

dat

wat

het

zij

hem

die

deze

waarop

op wie

zijn

haar

hun

Ik ben blij met een vriendin
waaraan ik alles kan vertellen.

1. goed
2. fout

Dat is het spannendste wat
ik ooit heb gedaan.

1. goed
2. fout

Wat schrijf je op de puntjes?
Heeft de leraar ... niet uitgelegd hoe .... de toets het beste kunnen leren?

1. hen,hun
2. hun,hun
3. hun,zij
4. hen,zij

Incongruentie

• Getal van persoonsvorm en onderwerp komt niet overeen
• Het onderwerp staat bijvoorbeeld in het enkelvoud en de
    persoonsvorm in het meervoud.
• Komt vaak voor bij woorden die voor je gevoel meervoud
    zijn: aantal, jeugd, kudde, politie
• Of andersom: media, drugs

Welke fout, waar zit de fout en verbeter de zin:

De docent had goed nagekeken en volkomen gelijk dat het
antwoord fout was.

Welke fout, waar zit de fout en verbeter de zin:
Ingesneeuwd in de berghut, redde een helikopter de bergwandelaars.

Foutieve beknopte bijzin

        In een beknopte bijzin, is onderwerp en persoonsvorm
        weggelaten.

Dit is goed wanneer dit weggelaten onderwerp gelijk is aan het onderwerp in de hoofdzin. 

Drie soorten:

- met een voltooid deelwoord: Bij het theater aangekomen...

- met een onvoltooid deelwoord: Fietsend op de Veluwe...

- met te + hele werkwoord: Na drie overlegd te hebben...

Luid zingend werden de
cadeautjes bezorgd.

1. Incongruentie
2. Foutieve beknopte bijzin
3. foutieve samentrekking

Slechts een kleine minderheid van
de studenten waren tevreden
over de onlinelessen.

1. Incongruentie
2. Foutieve beknopte bijzin
3. foutieve samentrekking

Na getankt te hebben, reed de bus weer verder.

1. Incongruentie
2. Foutieve beknopte bijzin
3. foutieve samentrekking

Zinsopbouw

       Ook in de zinsopbouw worden fouten gemaakt. 

Vaak gemaakte fouten:

• tangconstructie
• losstaand zinsgedeelte
• foutieve inversie
• verkeerde woordplaats

Tangcontstructie

        De afstand tussen woorden die bij elkaar horen wordt erg           groot, bijvoorbeeld tussen een lidwoord en een zelfstandig naamwoord, een hulpwerkwoord en zelfstandig werkwoord, tussen delen van scheidbaar samengesteld werkwoord.

Voorbeeld

De veertien uit het buitenland afkomstige gevangen...
beter: De veertien gevangen, die uit het buitenland kwamen...

 

Het blijft een vraag hoelang we nog in
lockdown zitten. Omdat we niet weten
wanneer de besmettingen dalen.

1. goed
2. fout

Losstaand zinsgedeelte

• Als een zin lang wordt, ben je geneigd maar een
   punt te zetten.
   
• Dat kan niet altijd: elke zin heeft een hoofdzin
    nodig: een zin waarin onderwerp en
    persoonsvorm naast elkaar staan.

Hij vindt dat hij zijn tijd goed besteedt.

1. goed
2. fout

Gisteren liep ik over straat naar mijn werk en fiets ik vandaag daar naar toe.

1. goed
2. fout

Foutieve inversie

• Inversie betekent omdraaiing. In het tweede
   gedeelte van de zin zijn onderwerp en
    persoonsvorm verwisseld

De oplossing is simpel:

• zet het onderwerp weer voor de persoonsvorm
   of plaats een zinsdeel voor de persoonsvorm

Mijn huiswerk heb ik al gemaakt en ga ik nu voetballen: ik ga nu of nu ga ik.

Foutieve samentrekking

       Samentrekken, woorden die in het vervolg van de zin               herhaald worden, mag maar moet aan drie voorwaarden voldoen: (1) betekenis, (2) vorm/getal en (3) grammaticale functie moeten gelijk zijn.

Foute voorbeelden:

1.  De herderinnetjes hielden een kudde en van ieder schaap.

2. Er wordt een squashcentrum aangelegd en zeven
    tennisbanen

3. De Tweede kamer heeft de wet aangenomen en geldt nu.

Mijn dochter is verkouden, ze
snottert nogal veel.

1. goed
2. fout

Hoe houdt je zo’n prachtige ruimte schoon?

1. goed
2. fout

De buurman veranderdt zijn moestuin in een tuin met mooie bloemen.

1. goed
2. fout

Ik kijk uit het raam en zie dat
er niets is gebeurt.

1. goed
2. fout

Hij wilt veel te graag een voldoende halen voor Nederlands, dus hij oefent iedere dag uren.

1. goed
2. fout

Het resultaat van de enquêtes over online lessen zullen worden gepubliceerd in de nieuwsbrief.

1. goed
2. fout