2.5 & microscoop

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

Thema 2: Organen en cellen

Basisstof 5 en Leren onderzoeken

Vandaag

• Herhaling
• Uitleg basisstof 5
• Uitleg Microscoop
• werktijd / Microscopie 
•  Afsluiting

Volgende week SO onderdelen microscoop

Wat voor soort cel zie je op dit plaatje?

1. Plantaardige cel
2. Dierlijke cel

Een groepje organen met dezelfde functie noem je een

Welk onderdeel hoort alleen bij plantaardige cellen

1. vacuole
2. celkern
3. celplasma/cytoplasma
4. celmembraan

Welke is geen onderdeel van het wortelstelsel?

1. Haarwortels
2. Zijwortels
3. Hoofdwortels
4. Nerven

Chromosomen zijn gemaakt van

Hoeveel chromosomen heeft een mens?

Welke cellen bevatten informatie over jouw haar?

1. Haarcellen
2. Hersencellen
3. Elke cel
4. Geen cel

Welk orgaan zie je op dit plaatje? De ..

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven hoe een cel zich deelt.
  
• Je kunt de kenmerken van stamcellen noemen.
• Je kunt de onderdelen van de microscoop benoemen
• Je kent de functies van de onderdelen van de microscoop

Wat denk jij dat er gebeurt als cellen dood gaan?

Basisstof 5

De celdeling

Nieuwe cellen

Elke dag verlies je miljoenen cellen, maar ook elke dag worden er miljoenen cellen aangemaakt. Het ontstaan van nieuwe cellen noem je celdeling. Je maakt niet alleen nieuwe cellen als de oude kapot gaan, maar ook om te groeien bijvoorbeeld. Maak je meer nieuwe cellen dan er kapot gaan dan groei je!

Celdeling

• Er wordt een kopie van elk chromosoom gemaakt
• De celkern gaat zich delen
• De moedercel gaat zich delen
• Er ontstaan twee dochtercellen
• Er ontstaat meer celplasma

Celcyclus

Na de celdeling zal een van de twee dochtercellen zich ontwikkelen tot een gespecialiseerde cel, de andere dochter cel blijft zich delen. Dit terugkerende proces van celdeling noemen we de celcyclus.

De gespecialiseerde cel heeft een bepaalde functie (vb. huidcel, zenuwcel ect.)

Stamcellen

De meeste cellen kunnen zich maar een aantal keer delen, maar er zijn ook cellen die dit oneindig kunnen, stamcellen. Deze zorgen voor groei en herstel. De meeste stamcellen kunnen zich na deling alleen specialiseren tot cellen van het orgaan waarin ze voorkomen.

De uitzondering is embryonale stamcellen, deze kunnen zich tot verschillende cellen specialiseren, dit zijn stamcellen van een nog niet geboren kind. 

Embryonale stamcel

Leren onderzoeken

De microscoop

Preparaat

Het gene wat je wilt bekijken onder de microscoop noem je een preparaat. Je kan ook zelf preparaten maken!

Functies

Oculair - kijk je doorheen, vergroot 5 of 10x

Tubus - Hierin zit het oculair

Statief - hier pak je je microscoop vast

Lamp - zorgt voor licht

Objectief - onderste lenzen, vergroten 

Revolver - draaischijf waaraan de objectieven zitten

Functies

Diafragma - hier stel je de hoeveelheid licht in

Grote schroef - tafel omhoog of omlaag brengen

Kleine schroef - nauwkeurig scherpstellen

Tafel - hier leg je het preparaat op

Preparaatklemmen - zetten het preparaat vast

werktijd

• Maken basisstof 5
• Maken Leren onderzoeken
• in groepjes van 4 microscopie (10 min per groepje)