2 KGT Th. 6.7 Kringlopen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 2

Kringlopen

Welk begrip past bij 'de levende natuur'?

1. Biotisch
2. Abiotisch

De oorzaak milieuvervuiling komt voor in verschillende vormen.

Welke zie je hier?

1. Luchtvervuiling
2. Bodemvervuiling
3. Watervervuiling
4. Afval

INDIVIDU

POPULATIE

ECOSYSTEEM

LEVENSGEMEENSCHAP

Leerdoel

Je kan de stappen in de kringloop van water en koolstof benoemen en uitleggen

Kringloop?

In de natuur doorloopt elke stof een kringloop

Voorbeelden van kringlopen.

De kringloop van water

- 75% van het aardoppervlak wordt met water bedekt (oceanen en zeeën)

*1* water in oceanen en zeeën verdampt, vooral als het warm is

*2* waterdamp stijgt op, hoe hoger hoe kouder = condensatie

Condensatie = waterdamp vormt kleine druppeltjes (wolkvorming)

Als de druppels in de wolken groter worden, gaat het regenen

*3* door neerslag keert water uit wolken terug op het aardoppervlak

Neerslag = regen, sneeuw, hagel

*4* water verzamelt zich in rivieren en stroomt terug naar oceanen en zeeën (waterafvoer)

Zet de juiste onderdelen op de juiste plek in de kringloop van water.

Condensatie

Verdamping

Neerslag

Waterafvoer

Koolstofkringloop

Producenten

1. Kunnen koolstofdioxide (CO2) opnemen uit de lucht en gebruiken het bij fotosynthese.

Koolstof uit CO2 komt terecht in glucose

2. Glucose = energierijke stof, mens, dier en plant gebruikt die als brandstof --> energie in glucose komt vrij. Bij verbranding ontstaat CO2 --> afgegeven aan de lucht

(Planten maken 's nachts ook koolstofdioxide door verbranding, dit geven ze af aan de lucht)

Ander deel van de glucose gebruikt de plant om energierijke stoffen te maken zoals koolhydraten, eiwitten en vetten = koolstof komt terecht in plantaardige energierijke stoffen

1       2

Koolstofkringloop

Consumenten

3. Zij verbranden voedingsstoffen. Bij verbranding komt CO2 vrij. Dit ademen zij uit.

Als een plant wordt gegeten door een dier, komen energierijke stoffen uit de plant in het dier. Deel wordt gebruikt als brandstof voor verbranding, ander deel als bouwstof. Deel blijft onverteerd = poep.

Reducenten

4. Dode resten van planten en dieren worden afgebroken. Hierbij komt CO2 vrij in de lucht

3          3

4

koolstof kringloop

VRAGEN?

Wisselmoment: vragen?

kringloop

voedselketen

voedselweb

Voedselkringloop

In de voedselkringloop zie je hoe organismen van elkaar afhankelijk zijn.

De rol van producenten, consumenten en reducenten is onmisbaar.

Alle organismen werken samen

Planten, dieren schimmels en bacteriën hebben elkaar nodig. 

Planten maken voedingsstoffen, die dieren, schimmels en bacteriën gebruiken

Producenten

Planten doen aan fotosynthese. Zij maken dus voedingsstoffen (glucose).

Het maken van voedingsstoffen noem je ook wel produceren.

Consumenten

Dieren kunnen niet zelf voedingsstoffen maken. Zij moeten dus eten om dit binnen te krijgen.

Dit noem je consumeren.

Soorten consumenten

  planteneters                   alleseters                vleeseters

    herbivoren                 omnivoren            carnivoren

Reducenten

Schimmels en bacteriën breken ongebruikte voedingsstoffen weer af zodat planten de mineralen weer kunnen gebruiken.

Dit heet reduceren.

Wat is een voedselketen?

In een voedselketen zie je waar de voedingsstoffen vandaan komen en waar ze heen gaan.

Begin met een producent, dan de consument

De voedselketen

De eerste schakel is altijd een producent. Hier worden voedingsstoffen gemaakt.

De pijl geeft aan waar de voedingsstoffen naartoe gaan.

De garnaal (consument) eet de voedingsstoffen van de algen.

Zoek de producent

Madagaskar is een groot eiland voor de kust van Afrika. Op dit eiland groeien bomen, zoals de baobab. Insecten zoals Cicades zuigen sap uit de bladeren van deze bomen. Ringstaartmaki’s jagen op de cicades. Ringstaartmaki’s zijn de prooidieren van fretkatten.

Maak een voedselketen op uit basis van deze tekst.

baobab

Samen met leerlingen op basis van de tekst organismen in de cirkels zetten en pijlen er bij zetten.

Laat zien hoe je dit aanpakt. 

1. arceer organismen in de tekst.

2. zoek de producent

3. maak de voedselketen af.

Wie eet de producent?

Madagaskar is een groot eiland voor de kust van Afrika. Op dit eiland groeien bomen, zoals de baobab. Insecten zoals Cicades zuigen sap uit de bladeren van deze bomen. Ringstaartmaki’s jagen op de cicades. Ringstaartmaki’s zijn de prooidieren van fretkatten.

Maak een voedselketen op uit basis van deze tekst.

baobab

cicades

Samen met leerlingen op basis van de tekst organismen in de cirkels zetten en pijlen er bij zetten.

Laat zien hoe je dit aanpakt. 

1. arceer organismen in de tekst.

2. zoek de producent

3. maak de voedselketen af.

Wie wordt er dan gegeten?

Madagaskar is een groot eiland voor de kust van Afrika. Op dit eiland groeien bomen, zoals de baobab. Insecten zoals Cicades zuigen sap uit de bladeren van deze bomen. Ringstaartmaki’s jagen op de cicades. Ringstaartmaki’s zijn de prooidieren van fretkatten.

Maak een voedselketen op uit basis van deze tekst.

baobab

cicades

ring

staartmaki

Samen met leerlingen op basis van de tekst organismen in de cirkels zetten en pijlen er bij zetten.

Laat zien hoe je dit aanpakt. 

1. arceer organismen in de tekst.

2. zoek de producent

3. maak de voedselketen af.

Wie wordt er dan gegeten?

Madagaskar is een groot eiland voor de kust van Afrika. Op dit eiland groeien bomen, zoals de baobab. Insecten zoals Cicades zuigen sap uit de bladeren van deze bomen. Ringstaartmaki’s jagen op de cicades. Ringstaartmaki’s zijn de prooidieren van fretkatten.

Maak een voedselketen op uit basis van deze tekst.

baobab

cicades

ring

staartmaki

Fretkat

Samen met leerlingen op basis van de tekst organismen in de cirkels zetten en pijlen er bij zetten.

Laat zien hoe je dit aanpakt. 

1. arceer organismen in de tekst.

2. zoek de producent

3. maak de voedselketen af.

Voedselketen maken

Madagaskar is een groot eiland voor de kust van Afrika. Op dit eiland groeien bomen, zoals de baobab. Insecten zoals Cicades zuigen sap uit de bladeren van deze bomen. Ringstaartmaki’s jagen op de cicades. Ringstaartmaki’s zijn de prooidieren van fretkatten.

Maak een voedselketen op uit basis van deze tekst.

Samen met leerlingen op basis van de tekst organismen in de cirkels zetten en pijlen er bij zetten.

Laat zien hoe je dit aanpakt. 

1. arceer organismen in de tekst.

2. zoek de producent

3. maak de voedselketen af.

Voedselweb

Een voedselweb geeft meer 

informatie. Alle organismen 

die elkaar eten staan er in. 

Een voedselweb bestaat uit 

meerdere voedselketens.

Organismen zoeken in de tekst

Madagaskar is een groot eiland voor de kust van Afrika. Op dit eiland groeien bomen, zoals de baobab. Insecten zoals Cicades  zuigen sap uit de bladeren van deze bomen. Ringstaartmaki’s jagen op de cicades. Ringstaartmaki’s zijn de prooidieren van fretkatten.

Maak een voedselketen op uit basis van deze tekst.

Samen met leerlingen op basis van de tekst organismen in de cirkels zetten en pijlen er bij zetten.

Laat zien hoe je dit aanpakt. 

1. arceer organismen in de tekst.

2. zoek de producent

3. maak de voedselketen af.

Voedselketen of voedselweb

Een voedselketen geeft niet alle informatie. Een zeehond eet niet alleen maar kabeljauw.

en een garnaal wordt niet alleen gegeten door een schol. 

piramide van biomassa

Energie in een voedselketen