Waarden en normen

• LOB
• MBO
• Studiejaar 1

Doelen

• De student kan aan het einde van de les de begrippen normen en waarden in eigen woorden uitleggen.
• De student kan aan het einde van de les professionele eigenschappen bij zichzelf herkennen.

Wat vind je van het gedrag van Janice?

Waarden

Een waarde is iets dat belangrijk is, iets van ‘waarde’. Iets dat je wenselijk vindt, iets wat je na wilt streven. Een waarde is meestal één enkel woord, bijvoorbeeld: eerlijkheid, hulpvaardigheid, vriendelijkheid enz.

Waarden kun je omschrijven als de idealen of overtuigingen van een groep mensen. Zaken die belangrijk worden gevonden en het nastreven waardig zijn. Vanuit waarden ontstaan gedragsregels (normen). Vandaar dat deze twee woorden zo vaak samen worden gebruikt.

Normen

Als je de waarde nastreeft dan gedraag je je op een bepaalde manier. Dat noemen we dan de norm, bijvoorbeeld: 

Waarde = eerlijkheid -> Norm = niet liegen

Waarde = hulpvaardigheid -> Norm = anderen helpen

Waarde = vriendelijkheid -> Norm = aardig zijn

Er kunnen meerdere normen (gedragsregels) worden toegeschreven aan een bepaalde waarde.  

Voorbeeld beleefdheid -> 

1 . Als iemand je helpt met iets, bedank je die persoon. 

2. Als er oudere mensen in de trein instappen sta je voor diegene op. Enzovoort

Wat zijn waarden?

1. Wat JIJ belangrijk vindt in het leven
2. Hetzelfde als normen
3. Regels die de wet bepaalt
4. Wat anderen belangrijk vinden

Waarden zijn cultuur- en persoonsafhankelijk 

Wat zijn normen?

1. Gezondheid
2. Waarden
3. Alles in de maatschappij
4. Komen voort uit waarden

Norm of waarde?
Bij een begroeting (voor corona) de handen schudden.

1. Norm
2. Waarde

Norm of waarde?
Mensen met respect behandelen

1. Norm
2. Waarde

Norm of waarde?
Iemand aankijken tijdens een gesprek.

1. Norm
2. Waarde

Norm: Als je zegt dat je iemand helpt, dan doe je dat ook. Welke waarde past hierbij?

1. Geduldig
2. Vriendelijk
3. Trouw

Norm: Als iemand je de weg vraagt, help je die persoon door het te uit te leggen.
Welke waarde?

1. Respect
2. Geduld
3. Trouw
4. Behulpzaamheid

Norm: Wanneer je ziet dat iemand geld laat vallen, zeg je dat tegen die persoon.

1. Eerlijkheid
2. Trouw
3. Respect
4. Gehoorzaamheid

Vrijheid

Gelijkwaardigheid

Veiligheid

Ik mag gaan en staan waar ik wil.

 Als je op een scooter rijdt, doe je een helm op.

Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet

behulpzaamheid - betrouwbaarheid- bescheidenheid - betrokkenheid - dankbaarheid - discipline - eerlijkheid - respect - duidelijkheid - eenvoud - eigenheid - flexibiliteit- geduld - gehoorzaamheid - gelijkwaardigheid- humor - veiligheid - liefde - loyaliteit - onafhankelijkheid - originaliteit - openheid- optimisme - rationaliteit - rechtvaardigheid - toewijding - tolerantie - vertrouwen - zorgzaamheid verantwoordelijkheid - zelfstandigheid

Noem een aantal waarden
die voor jou persoonlijk
belangrijk zijn

Bespreek waarom deze waarde belangrijk zijn voor de studenten en welke normen hieraan verbonden zijn. Wat nemen zij hiervan mee naar de praktijk? 

Koppeling met beroepshouding

Normen en waarden bepalen ons referentiekader

• Hoe je kijkt naar iets,
  
• Hoe je over iets denkt,
  
• Hoe je je gedraagt on een bepaalde situatie
  

Geef studenten 1 minuut de tijd om het begrip te lezen. Geef aan dat je hierna willekeurig studenten gaat vragen om voorbeelden en het begrip in eigen woorden uit te leggen. 

Welke professionele eigenschappen herken je bij jezelf? Benoem er 3

Opdracht

Koppel de professionele eigenschappen aan jouw waarden en normen

Wat heb je geleerd?

Lesdoelen:

De student kan aan het einde van de les de begrippen normen en waarden in eigen woorden uitleggen.

De student kan aan het einde van de les professionele eigenschappen bij zichzelf herkennen.

Beschrijf 1 tip en 1 top.