Transport

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Transport

Samenstelling bloed

bloedplasma

Bloedplasma bestaat uit water en opgeloste stoffen. Bloedplasma vervoert veel stoffen, zoals voedingstoffen. 

Maar ook koolstofdioxide en andere afvalstoffen. 

Rode bloedcellen

Rode bloedcellen

Witte bloedcellen 

• Hebben wel een celkern.
• Hebben geen vaste vorm.
• 2 type witten bloedcellen:

       *Witte bloedcellen die         

        ziekteverwekkers
insluiten.

      *Witte bloedcellen die     

        antistoffen produceren. 

Bloedplaatjes 

Bloedplaatjes zijn stukjes bloedcellen"

Bloedplaatjes helpen samen met het

bloedplasma dat de wonden dichtgaan.

Bloedplaatjes

De kleine bloedsomloop

- Kleine bloedsomloop 

• rechterkamer
  
• longslagader
  
• haarvaten in de longen
  
• longader
  
• linker boezem

zuurstofarm   zuurstofrijk

De grote bloedsomloop

- grote bloedsomloop 

• linkerkamer
  
• aorta
  
• haarvaten in de organen
  
• holle ader
  
• rechterboezem

zuurstofarm   zuurstofrijk

Dubbele bloedsomloop

Het hart

Je ziet hier het buitenaangezicht van het hart.

Het hart = een holle spier

Om het hart lopen kransslagaders om zuurstof en voedingsstoffen aan het hart te geven.

Kleine bloedsomloop

Het bloed stroomt van het hart naar de longen en weer terug naar het hart.

Rood bloed bevat veel zuurstof. Blauw bloed bevat weinig zuurstof

Wat gebeurt er in elke hartfase?

Bloedvaten

Drie typen bloedvaten:

1.  Slagaders
2. Haarvaten
3. Aders

Slagader

aders

aders bewegen naar het hart toe.

de aders hebben een dunnere wand. in de aders zitten kleppen om te voorkomen dat het bloed terug kan.

Haarvaten

Ín de organen zitten de kleinste vertakkingen: de haarvaten. De wand van een haarvat is 1 cellaag dik.

In de haarvaten (dus in de organen) vindt de uitwisseling van stoffen plaats. Dit kan door die dunne wand van het haarvat.

De bloeddruk in een haarvat is laag.

Bloedvaten

Let bij het leren van de bloedvaten op de naam van het orgaan.

Uitzonderingen: Aorta, holle aders, poortader en krans(slag)aders

bloeddruk

lage bloeddruk:

meestal geen probleem: soms wat duizelig of hoofdpijn

hoge bloeddruk:

vaak wel een probleem: kan wanden van slagaders beschadigen

Slagaderverkalking

Vettige stoffen plakken aan de wand --> ontstaan slagaderverkalking.

Cholesterol is de vettige stof die het meest zorgt voor slagaderverkalking.

De wanden van de slagaders worden minder elastisch.

Hartinfarct 

Hartinfarct

- Verstopping van kransslagader

Beroerte

Deel hersenen geen zuurstof 

Door verstopping (herseninfarct) of een kapot bloedvat (hersenbloeding) kan een deel van de hersenen afsterven

Hartritmestoornissen

Bij sommige mensen gaat het hart te snel, onregelmatig of te langzaam kloppen. 

Soms wordt dit  veroorzaakt door stress

Medicijnen

Pacemaker

lymfevatenstelsel

lymfevaten

lymfeknopen

Lymfestelsel

Afvoer van weefselvloeistof

Afweer tegen ziekteverwekkers

Lymfevatenstelsel

Lymfevat

Lymfeknopen

In de lymfeknopen wordt de lymfe gezuiverd van ziektekiemen.

Daarnaast maken de lymfeknopen witte bloedcellen.